ثبت ربنای شجریان در‌فهرست‌آثار ملی

از سوی معاون رئیس‌جمهور صورت گرفت
ثبت ربنای شجریان در فهرست آثار ملی
رمضان امسال با تحقق خواست ملت همراه است؟
آرمان- سعید‌گیتی‌آرا: معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث ‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری، لوح ثبت‌ ملی دعای مشهور به «ربنا» با اجرای محمدرضا شجریان را به همایون شجریان، فرزند این هنرمند اهدا کرد. زهرا احمدی‌پور گفت: در آستانه ماه مبارک رمضان، ربنای استاد محمدرضا شجریان که یکی از میراث‌ ناملموس فرهنگی کشور است، ثبت ملی شده است. معاون رئیس‌جمهوری با آرزوی سلامت و طول عمر برای این هنرمند افزود: استاد شجریان یکی از سرمایه‌های ملی ایران است و سازمان میراث ‌فرهنگی به‌ دلیل علاقه و اهمیتی که مردم ایران برای ربنای شجریان قائل هستند و خاطراتشان در ماه مبارک رمضان با این نوای آسمانی گره خورده، اهتمام خود را معطوف به ثبت این اثر در فهرست میراث ناملموس کرد. بنا به گفته محمدرضا شجریان، انگیزه اصلی او از خواندن این دعا، تدریس آن به دو هنرجو بوده و این اثر در یکی از استودیوهای رادیو ضبط شده‌ است. بازهم ماه مبارک رمضان و یک آوا که پخش آن در سال‌های اخیر با مشکلاتی همراه شده است. مشکل ایجادشده اما چیزی از اهمیت و علاقه مردم به این اثر نکاسته است و دردا که در این مدت حتی انتقادات برخی از چهره‌های سیاسی و هنری کشور نیز نتوانست ربنای ملکوتی استاد شجریان را دوباره به پخش برساند. روز گذشته معاون رئیس‌جمهوری با اشاره به ثبت ملی ربنای استاد شجریان گفت: «در آستانه ماه مبارک رمضان، ربنای استاد محمدرضا شجریان که یکی از میراث‌ ناملموس فرهنگی کشور است ثبت ملی شده است.» زهرا احمدی‌پور، لوح ثبت‌ ملی دعای مشهور به «ربنا» با اجرای محمدرضا شجریان را به همایون شجریان، فرزند این هنرمند اهدا کرد. پخش دعای ربنا که سالیان دراز به نمادی آشنا برای لحظه افطار در ماه رمضان تبدیل شده بود، از 8 سال پیش و پس از بروز برخی اختلافات میان محمدرضا شجریان و مدیران صداوسیما قطع شد! مدتی قبل از این اتفاق بود که شجریان به دلیل رعایت نکردن حقوق مولف از پخش بی‌اجازه آثارش از صداوسیما شکایت کرد. در آن زمان وی آوای «ربنا» و «مناجات افشاری» خود را به ملت ایران تقدیم و تاکید کرد حساب این دو اثر از بقیه آثارش جداست. اما پس از این شکایت بود که عده‌ای از مدیران صداوسیما اعلام کردند که دیگر حتی ربنای شجریان را هم پخش نمی‌کنند. از جمله محمدحسین صوفی، معاون صدای آن زمان، در واکنشی تند اعلام کرد: از این پس حتی در ماه رمضان صدای محمدرضا شجریان از شبکه‌های رادیویی پخش نمی‌شود. او که پیش از این ریاست مرکز موسیقی صداوسیما را به عهده داشت، در همان سال گفت: برای تولید برخی از آثار استاد شجریان سازمان صداوسیما هم هزینه کرده‌ است، با این حال از این پس هیچ‌یک از آثار او از رادیو پخش نمی‌شود. اما پس از روی کار آمدن حسن روحانی، انتظار می‌رفت که رفتار حذفی جای خود را به رفتارهایی بی‌طرفانه و تحقق خواست ملت بدهد. حتی پس از تغییر رئیس صداوسیما این مهم محقق نشد. گویا قفلی که بر صندوقچه پخش آوای ربنا خورده، با کلید تدبیر و امید هم بازشدنی نیست. البته در این سال‌ها دولت تلاش‌هایی برای پخش نوای ربنای شجریان داشت و رئیس جمهور بارها از این هنرمند تجلیل کرد و مردم نیز با ایجاد کمپینی خواهان پخش ربنای استاد شجریان شدند. همه اینها اما نه‌تنها موجب پخش ربنای شجریان نشد، بلکه حتی به شکستن سکوت در این زمینه هم نینجامید؛ سکوتی که بیشتر از آنکه ناشی از رضایت خاطر باشد، شائبه عدم پاسخگویی به مطالبات مردمی را تداعی می‌کرد. در روزهای گذشته ادامه عدم پخش آوای ربنا، واکنش صریح رئیس‌جمهور کشور را نیز به دنبال داشته است. حسن روحانی در دومین مناظره انتخاباتی با کنایه به رویکرد اصولگرایان در قبال هنرمندان گفت: «نمی‌گذارید ربنا پخش شود، آن وقت چطور دنبال آموزش عالی و تعالی هستید؟» همچنین استفاده هوشمندانه روحانی از آوای ربنا در کلیپ انتخاباتی خود و ثبت ملی این اثر نشان می‌دهد که دولت یازدهم و شخص رئیس‌جمهور از ادامه چنین روندی ناراضی هستند. گفتنی است «ربنا» یکی از آثار استاد محمدرضا شجریان و شامل ۴ دعا از آیات قرآن است که همه با عبارت ربنا آغاز می‌شوند. این اثر در تیرماه سال ۱۳۵۸ ضبط شده و برای مدت ۳۰ سال، جزو برنامه‌های اصلی رادیو و تلویزیون ایران در ماه رمضان بوده‌است.