« ابتکار» سفر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه به ایران را بررسی می‌کند پیام صریح تهران به نماینده اروپا

گروه ایران و جهان - جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز گذشته در نخستین سفر خود به تهران با حسن روحانی، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف دیدار و گفت‏وگو کرد.
مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی راهی تهران شده است که مطابق اقدامات اخیر سه کشور اروپایی در خصوص برجام، وضعیت توافق هسته‌ای و تداوم آن در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. در دی‏ماه گذشته سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه در اقدامی که گفته می‌شود در واکنش به گام پنجم هسته‌ای ایران صورت گرفت، با فعال کردن مکانیسم حل و فصل اختلافات موسوم به مکانیسم ماشه، بیش از هر زمان دیگری به پیچیدگی‌های توافق هسته‌ای افزودند.
هر چند سه کشور اروپایی تصریح کرده‌اند که با فعال کردن مکانیسم ماشه، قصد بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را ندارند، اما در همان زمان محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در واکنشی تند به این اقدام اروپایی‌ها در پیامی توئیتری نوشت: سه کشور اروپایی بقایای برجام را فروختند. این کنایه ظریف به تهدید دونالد ترامپ بازمی‌گردد که گفته بود در صورت عدم اجرای چنین تصمیمی از سوی سه کشور اروپایی، تعرفه واردات خودرو به آمریکا را 25 درصد افزایش خواهند داد.
در این میان و در حالی که ایران در گام پنجم هسته‌ای خود اعلام کرده که از این پس برنامه هسته‌ای با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی شامل ظرفیت غنی‏سازی، درصد غنی‏سازی، میزان مواد غنی‏شده و تحقیق و توسعه مواجه نیست و سه کشور اروپایی نیز اخیراً همسو با ایالات متحده خواستار یک توافق جدید و جامع با ایران شده‌اند، جوزپ بورل راهی تهران شده است تا با مقامات کشورمان در خصوص مسائل دوجانبه و نیز برجام گفت‏وگو کند. بورل پیش از این بارها تصریح کرده که خواستار حفظ و تداوم توافق هسته‌ای است و کنفرانس خبری خود گفته بود: تلاش ما حفظ توافق برجام است و به دنبال جایگزین کردن این توافق با یک توافق دیگر نیستیم.


در همین راستا، روز گذشته سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، در نشست خبری خود با رسانه‌ها تاکید کرد که سفر بورل را مهم ارزیابی می‌کنیم و امیدواریم در گفت‌وگو با مقامات ایران، منطق شرایط جدید و ریشه آن را متوجه باشند و استدلالات ایران را بشنوند و اگر حسن نیتی دارند، برای کاهش تنش‌ها اقدام جدی انجام دهند. موسوی همچنین با بیان اینکه گفت‏وگوهای ما با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صریح خواهد بود، اضافه کرد: اروپایی‌ها هنوز مکانیسم ماشه را فعال نکرده‌اند. هر چند خواستار ورود به این بحث بودند، اما طی نامه 14 صفحه‌ای محمدجواد ظریف به بورل، استدلال‌های اروپا در این مورد زیر سوال رفته است.
ابراز تاسف بورل از عدم انجام تعهدات برجام اروپا
در این میان و در حالی که تحولات پیش روی توافق هسته‌ای باعث شده تا حفظ و تداوم برجام بیش از گذشته دشوار شود و اروپایی‌ها نیز تاکنون نشان داده‌اند توان و اراده لازم را برای انجام تعهدات‏شان و نیز ایستادگی در مقابل تحریم‌های آمریکا را ندارند، روز گذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری کشورمان در دیدار با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ضمن تاکید بر اهمیت توسعه روابط و همکاری‏ها با کشورهای اروپایی، به روند تلاش‌ها و اقداماتی که طی 12 سال در نهایت منجر به توافق برجام شد، اظهار کرد: متاسفانه خروج یکجانبه آمریکا از این توافق، موانع و مشکلات فراوانی را برای دیگر طرف‌ها در مسیر اجرای کامل آن ایجاد کرد.
روحانی با بیان اینکه اقدام ایران در کاهش تعهدات برجامی، در چارچوب این توافق و برای حفظ آن بوده است، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حل و فصل مسائل بوده و هر زمان طرف مقابل به طور کامل به تعهداتش عمل کند، ایران نیز به تعهدات خود بازخواهد گشت.
رئیس‏جمهوری با محکوم کردن سیاست آمریکا در قبال کشورهای منطقه، اظهار کرد: آنها تاکنون اشتباهات راهبردی زیادی نسبت به کشورهای منطقه از جمله ایران، عراق، لبنان، یمن، سوریه و افغانستان داشته‌اند و اقدام اخیر آنها که با همکاری رژیم صهیونیستی تحت عنوان معامله قرن انجام گرفته نیز در راستای همین اشتباهات بوده و محکوم به شکست است. روحانی با بیان اینکه امروز منطقه در شرایط خوبی قرار نداشته و تروریسم هنوز به طور کامل از کشورهای منطقه ریشه‌کن نشده است، افزود: آمریکا سردار سلیمانی را به عنوان رهبر مبارزه با تروریسم در منطقه ترور کرد و این کمک بزرگی برای تقویت تروریست‌ها در منطقه بود.
رئیس‏جمهوری تلاش‌ها و همکاری‌های مشترک ایران و اتحادیه اروپا را برای حل و فصل بسیاری از مسائل و مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی را راهگشا دانست و اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنان نسبت به نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایبند بوده و روند نظارت‌ها آن‏چنان که تا امروز انجام شده، ادامه خواهد داشت، مگر اینکه با شرایط جدیدی مواجه شویم.
«جوزپ بورل» هماهنگ‏کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این دیدار با اشاره به نقش تاثیرگذار ایران در مسائل منطقه‌ای و توسعه صلح، ثبات و امنیت در منطقه، اظهار کرد: توسعه همکاری‌ها با ایران در این راستا همواره برای اتحادیه اروپا حائز اهمیت بوده است. وی با بیان اینکه باید تلاش کنیم مشکلات در مسیر اجرای برجام رفع بشود، گفت: از اینکه طرف‌های اروپایی نتوانستند به تعهدات خود در برجام عمل کنند،‌ متاسف هستم.
بورل با اشاره به اینکه کشورهای اروپایی امروز به دنبال حفظ برجام و حل و فصل مسائل برای پابرجا نگه‏داشتن برجام، هستند، افزود: به عنوان هماهنگ‏کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، همه توان خود را برای ایجاد تعاملی قدرتمند در راستای حفظ برجام به کار خواهم بست.