رزمندگانی که ماسک تعارف می‌کردند دلالانی که بازار سیاه درست کردند

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: «احتکار» این روز‌ها تنها واژه‌ای است که بیش از هر زمان به گوش می‌رسد، احتکار ماسک، احتکار موادضدعفونی کننده و احتکار مواد شوینده از جمله اخباری است که این روز‌ها به صورت مداوم تکرار می‌شوند و در خلال آن بازارها خالی از این اقلام می‌شوند. داروخانه‌ها ماسک و مواد ضد عفونی کننده ندارند اما بازار سیاه پر است از این اقلام با قیمت‌های نجومی! این طور که معلوم است به گفته وزیر بهداشت:«ماسک‌ها در دست یه مشت دلال پدرسوخته مفت خور افتاده است.» پیش از این هم در زمان افزایش تحریم‌ها با احتکار دستمال کاغذی، روغن، برنج و خیلی اقلام ضروری دیگر مواجه بودیم که سبب شد تا قیمت همه این اقلام در یک بازه زمانی کوتاه افزایش یابد! این موضوع نشان می‌دهد که مباحث اخلاقی در جامعه امروز ما در حال نزول است و چنین روندی بدون شک عواقب بدی در جامعه پدید خواهد آورد. اما چرا به اینجا رسیدیم؟
>گاز شیمیایی و تعارف ماسک
نفسشان هنوز هم به سختی بیرون می‌آید، اسمشان جانباز شیمیایی است، همان‌ها که در زمان جنگ تحمیلی سینه سپر می‌کردند و به جنگ دشمن می‌رفتند. همه دنیا بسیج شده بودند تا به عراق صلاح شیمیایی برسانند و کشور ما در تحریم‌ها حتی ماسک هم نداشت. همان زمان‌ها بود که وقتی بوی بادام تلخ یا خردل به مشام می‌رسید همه ماسک‌هایشان را تعارف می‌کردند تا نفسشان را به دیگران قرض بدهند. همان زمان هم این افراد می‌دانستند که تا آخر عمر دیگر نفس کشیدن برایشان آسان نخواهد بود، همان زمان‌ها هم خوب می‌دانستند که تا آخر عمرشان نفسشان به شماره خواهد افتاد؛ چرا که بمباران شیمیایی عامل خردل فورا تمام بدن را پر از تاولهای به شدت سوزان و دردناک می‌کند و در هر تنفس این گاز فورا وارد ریه‌ها شده و کل مجاری تنفسی از داخل شدیدا ملتهب، عفونی و پر تاول می‌شود، اثر این گاز مهلک به قدری قدرتمند است که تا سالیان سال در ریه‌ها ته نشین می‌شود و به مرور با ایجاد تاول‌ها و زخم‌های عمقی مداوم و به شدت سوزان درون ریه، آرام آرام بافت‌های مجاری تنفسی را تخریب می‌کند، همین حالا هم بیش از 4 الی 5 هزار نفر از جانبازان ریوی داریم که به گفته مسئولان 10 الی 20 درصد از کل آنها وضعیت وخیم تا شدیدی دارند، به گونه‌ای که علی رغم همه درمانها و حمایت‌های بنیاد شهید، هر ماه نزدیک به 2 تن از آن عزیزان ایثارگر شهید می‌شوند.
با این حال بوی بادام تلخ و خردل در کنار صدای انفجار و بوی باروت اولین چیزی را که حاصل می‌شد تعارف کردن ماسک بود، قهرمانان آن زمان وقتی کودکی را می‌دیدند که به سختی نفس می‌کشد بدون تعلل ماسکشان را روی دهان او می‌گذاشتند و در حالی که خودشان ریه‌هایشان در آتش و دود می‌سوخت نفسشان را به دیگری می‌بخشیدند! حالا اما وضعیت دیگری رقم خورده است. وضعیتی که کمتر شباهتی به جامعه ایران گذشته دارد!


>احتکار؛ واژه‌ای نام آشنا
«کشف ۵۵۰ هزار عدد ماسک احتکار شده در تهران»، «کشف یک انبار احتکار ماسک در تهران»، «کشف 700 هزار ماسک احتکار شده درقم»، «جریمه و پلمب داروخانه‌های محتکر ماسک در بابل»، «پلمب 3داروخانه محتکر ماسک در تبریز» و«کشف انبار احتکار نیم‌میلیون ماسک در شرق تهران» از جمله اخبار مربوط به احتکار است که این روزها به گوش می‌رسد و در پی آن مسئولان اعلام کرده‌اند که برخورد قاطعانه با گران فروشی و محتکران صورت می‌گیرد. با این حال چیزی که شاهد آن هستیم این است که هر روز آمار مربوط به کشفیات انبارهای احتکار افزایش می‌یابد!
>بازی احتکار تکرار می‌شود
پیش از این شاهد احتکار‌های خانگی بودیم، اردیبهشت ماه سال جاری بود که با این پدیده به صورت جدی مواجه شدیم. حرص و طمع خرید و کنش‌های غیرمتعارف و هیجانی مردم برای خرید اقلام غذایی و کالاهای ضروری، ره آورد خیمه شب بازی دلالانی بود که با تزریق ترس کاذب از قحطی در بازار، مردم را به سوی چنین اقداماتی سوق می‌داد. خیلی از کارشناسان این نوع عملکرد مردمی را از بدترین نوع احتکار دانسته بودند؛ در این میان برخی تولیدکنندگان هم بیکار ننشسته بودند و زمانی که عطش مردم برای خرید را دیدند، با هدف کسب سود بیشتر در آینده، توزیع برخی کالاها را محدود کردند. محدودیت توزیع سبب شد نگرانی جامعه بیش از پیش شود و این نگرانی در برخی محصولات مانند پوشاک بچه، لوازم خانگی، دستمال کاغذی، گوشت قرمز و... که رشد قیمت‌های عجیبی را به ثبت رسانده بود، بیشتر شد و موج جدیدی از خریدهای خانگی را به‌دنبال داشت. تا آنجا که برخی روزها، افراد با قفسه‌های خالی این محصولات در فروشگاه‌ها روبه‌رو می‌شدند، اما به‌تدریج تب و تاب این خرید نیز تا حد زیادی فروکش کرد. با این حال، رفتار مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از ابتدای سال تاکنون نشان می‌دهد این نوسان ادامه‌دار است و حالا در رابطه با ماسک و مواد ضد عفونی کننده برای باردیگر در چنین شرایطی قرار گرفتیم، آن هم درست زمانی که خطر ابتلا به یک ویروس بیخ گوشمان است!حالا با احتکار‌های خانگی در خصوص ماسک و مواد ضد عفونی کننده در کنار احتکار‌های دلالان و سودجویان مواجه هستیم در حالی که تجربه نشان داده است این رفتار مانند یک لوپ زیان بار، بیش از همه مصرف‌کنندگان را متضرر می‌کند.
این طور که پیداست مباحث اخلاقی روز به روز در کشور ما روند نزولی را طی می‌کند و در این راه یقینا آینده مطلوبی در انتظار جامعه ما نیست؛ اما چرا مردم قهرمان پروری که تا همین چند سال پیش حتی نان سفره‌هایشان را هم با یکدیگر تقسیم می‌کردند امروز برای کمی سود بیشتر چشم از روی سلامتی یکدیگر می‌بندند بدون اینکه لحظه‌ای به این فکر کنند که کرونا هر لحظه ممکن است برای آن‌ها نیز اتفاق بیفتد.