روزنامه ابتکار
1398/12/21
چقدر و چگونه می‌توان روی همراهی مردم در حل بحران‌هایی مثل شیوع کرونا حساب کرد؟ چاله بزرگ سر راه کمک‌های مردمی
گروه جامعه: «سهم تو یک خشت سلامتی؛ مشارکت در ساخت بزرگترین مرکز فوق تخصص ریه در بیمارستان مسیح دانشوری»؛ «کمپین نذر سلامت برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی به منظور ضدعفونی مکان‌های فرهنگی در یزد»؛ «کمپین مردمی ضد کرونا با ضدعفونی کردن ای‌تی‌ام بانک‌ها، نیمکت‌های پارک‌ها و معابر عمومی»؛ «کمپین مردمی سربازان سلامت برای تامین کمبودهای بیمارستانی در مقابله با کرونا»؛ این‌ها برخی از حرکت‌هایی است که این روزها برای همراه کردن مردم در مقابله با شیوع کووید 19 مطرح میشود. با این حال و در شرایطی که انتقادهای فراوانی به عملکرد مسئولان در کنترل همه‌گیری کرونا وارد است، درخواست از مردم برای جلب کمک‌های مردمی در این راستا چقدر بجا است؟روز گذشته پیامکی به گوشی تعداد زیادی از شهروندان تهرانی ارسال شد که برای تجهیز بیمارستان مسیح دانشوری، نامی که این روزها در اخبار مربوط به شیوع کرونا زیاد شنیده میشود، دعوت به جذب کمک‌های مردمی کرده بود. نکته جالب توجه این بود که ارسال این پیامک در ابتدا از سوی یک خبرنگار حوزه بهداشت و درمان که این روزها به عنوان مشاور رسانه‌ای وزارت بهداشت از جمله منابع خبری مبارزه با کرونا محسوب میشود، جعلی دانسته شد، اما کمی بعد عنوان شد که اگر پیامک از سرشماره 11111 ارسال شده است، صحیح بوده و سایر پیامک‌ها و حساب‌های مطرح شده رد می‌شوند. البته این اصلاحیه این مسئله را به ذهن‌ها متبادر کرد که چرا ارسال عمومی چنین پیامکی با هماهنگی در وزارت بهداشت همراه نبوده است تا در ابتدا رد و سپس تایید نشود. همچنین این مسئله مطرح شده است که آیا در روزهای داغ بودن تب کرونا و طرح مکرر اسم بیمارستان مسیح دانشوری، این اقدام یک استفاده از موقعیت برای جذب کمک‌های مردمی به شمار نمی‌رود؟ البته که کمک به ساخت بیمارستان و به طور کلی کمک به اقدامات عام‌المنفعه، حرکتی تایید شده از سوی دین و عرف است، با این حال همیشه سوال‌ها و ابهام‌های فراوانی هم در این زمینه مطرح میشود؛ اینکه پس بودجه‌های کلان برای این موارد چه می‌شوند؟ چرا بودجه‌های کلان حوزه‌های غیرضروری و کم بازده در شرایط خاص و بحران به این سو هدایت نمی‌شود؟ حسابرسی کمک‌های کلان مردمی در مناسبت‌های گوناگون چگونه انجام میشود و بدون شفاف‌سازی در این حوزه، مردم چگونه می‌توانند از هزینه‌کرد کمک‌هایشان به طور صحیح در مسیری که به آن منظور کمک کرده‌اند مطمئن شوند؟
این مسائل پیشتر نیز باعث شده بود که در بحران‌هایی همچون سیل و زلزله نیز موج کمک‌های مردمی به جای مراکز رسمی، به سوی سلبریتی‌ها و حتی گروه‌های دوستانه کمک و امدادرسانی جاری شود؛ افراد و گروه‌هایی که بعضا سعی می‌کردند رویکردی شفاف‌تر در کمک‌رسانی خود نشان دهند و البته از آن سو، پاسخگو نبودن و نداشتن شفافیت کافی درباره سرنوشت کمک‌ها از سوی برخی افراد هم باعث بروز جنجال‌ها و حاشیه‌هایی شده بود که خود با کاهش اعتماد عمومی نسبت به این فضای جدید کمک‌های مردمی شد.
تقاضای کمک‌های مردمی در روزهای اخیر تنها به صورت مستقیم مطرح نیست. این روزها با تحت تاثیر قرار گرفتن کسب و کارهای فراوان و در شرایطی که هنوز خبری از اجرای رسمی و عملی به تعویق انداختن مهلت بازپرداخت وام‌ها، قبوض و عوارض گوناگون یا معافیت‌های مالی به ویژه برای اهالی کسب و کار نیست، از سوی برخی مسئولان و نیز کمپین‌های اجتماعی از مردم دعوت میشود که به عنوان مثال از دریافت اجاره املاک خود چشم‌پوشی کنند یا آن را به تعویق بیندازند، به کسب و کارهایی که بخش قابل توجهی از درآمدشان به روزهای پایان سال وابسته است، «نسیه معکوس» دهند و با کارهایی از این دست هوای کاسبان را داشته باشند. واقعیت این است که هرچند این روحیه مهربانی و رعایت یکدیگر مثبت است، اما از سوی دیگر این نکته فراموش میشود که چرخه‌های مالی گاه مانند دومینویی است که برداشتن یکی از مهره‌ها، روند آن را دچار مشکل می‌کند و جایگزینی این هزینه‌ها یا عدم کسب درآمدها ممکن است افراد را با چالش‌هایی مواجه کند. همچنین تشویق این حرکت‌ها هرچند مثبت است، اما نباید به گونه‌ای باشد که کسانی که امکان اجرای آن را ندارند، بد جلوه کنند.
البته به عنوان مثال روز گذشته لایحه‌ای دوفوریتی درباره تعویق دریافت عوارض شهری در شورای شهر پایتخت مطرح شد که با وجود تصویب دوفوریت آن، افزایش مهلت پرداخت مودیان و شهروندان به شهرداری از ۳۱ اردیبهشت‌ماه به ۳۱ خردادماه رای نیاورد. علت این امر هم کاهش درآمدهای شهرداری از این محل و ایجاد مشکل در برخی پرداخت‌ها از جمله حقوق و مزایای کارگران پیمانکاری شهرداری تهران عنوان شد که خود می‌توانست باعث پیامدهای اقتصادی و اجتماعی شود. البته با این وجود عوارض صدور پروانه تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان نیز مشمول تمدید مهلت پرداخت شد. محمود میرلوحی از اعضای شورای شهر، در واکنش به پیشنهادی در حین بررسی این لایحه گفت: «وزارت بهداشت بعد از شیوع کرونا به درستی ۵۳۰ میلیارد تومان از دولت دریافت کرد اما شهرداری تهران چه؟ ما گرفتاری‌های زیادی داریم و در خط مقدم مواجهه با کرونا در تهران هستیم اما هنوز نتوانستیم ۸۰ هزار ماسک به رانندگان تاکسی بدهیم و امروز صبح مسجدجامعی به ما گفت که چرا دستکش به ۱۰۰ هزار نیروی پسماند ندادیم؟ ما بحث گرمخانه‌ها را داریم و باید سه وعده غذا به آنها بدهیم و این درست نیست که با اعمال محدودیت‌هایی درآمد شهرداری را کم می‌کنیم و الان پیام تصویب این لایحه این است که دولت می‌گوید حتما شهرداری وضعش خوب است که می‌تواند تخصیص بدهد پس دیگر مطالبه‌ای نداشته باشد». این گفته‌ها نشان می‌دهد که شکستن چرخه‌های مالی در حیطه مدیریت شهری هم مسئله مهمی است و نمی‌توان اجرای آن را تنها از مردم انتظار داشت.
به طور کلی، مدیریت بخشی‌نگر که برای حل یک مسئله تنها راه‌حل‌های دم دستی را بدون توجه به سایر جوانب آنها در نظر می‌گیرد از چالش‌های اصلی مدیریت کشور به ویژه در کنترل بحران‌ها به شمار می‌رود. همان طور که نمی‌توان فقط با درخواست و خواهش و بدون به وجود آوردن الزام و البته پذیرش مسئولیت این الزام از مردم خواست در خانه بمانند تا قرنطینه را اجرا نکنند، آن هم زمانی که بسیاری از مردم با در خانه ماندن با ضررهای کاری و مالی فراوان مواجه می‌شوند که هیچ امیدی به جبران آن از جای دیگری ندارند، نمی‌توان با سابقه مدیریت مالی بد و دست بگیر مالیات و عوارض و هزینه خدمات گوناگون، به دنبال تحریک حس نیکوکاری مردم برای تامین هزینه‌های مقابله با کرونا بود. به ویژه اینکه اعتماد عمومی مردم در موارد گوناگون از جمله شیوه اعلام گرانی قیمت بنزین، عدم انتشار آمار کشته‌شدگان اعتراض‌های آبان ماه، تاخیر سه روزه و انتشار اخبار اشتباه درباره ساقط کردن هواپیمای اوکراینی و ... باعث شده است که حتی آمارهای کرونایی هم مورد تردید قرار گیرد و این بیاعتمادی می‌تواند بر کمک‌های مردمی در این عرصه هم تاثیرگذار باشد. مسئولان اگر می‌خواهند مردم را به ویژه در بحران‌ها کنار خود داشته باشند، لازم است رویکردهای فراوانی را مورد بازنگری و اصلاح قرار دهند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
چرا پروژه بومی‌سازی پیام‌رسان‌های داخلی موفق نبود؟
باگی به بزرگی یک اپلیکیشن!
ژوبین صفاری
از مردم عقب نیفتید
«ابتکار» از بی‌توجهی به احیای اعتماد عمومی در شرایط بحرانی گزارش می‌دهد
اعتماد در بستر بیماری
«ابتکار» وضعیت صنعت خودروسازی در سال جاری را بررسی کرد
بازار خودرو، چشم به راه سال جدید
خانواده‌های مشمولان خدمت سربازی نگران عزیزان شان هستند
پشت دیوارهای پادگان در روزهای کرونا زده
چقدر و چگونه می‌توان روی همراهی مردم در حل بحران‌هایی مثل شیوع کرونا حساب کرد؟
چاله بزرگ سر راه کمک‌های مردمی
بخش خصوصی پیشنهادهایی را برای حمایت از اصناف مطرح کرد
تصمیم کرونایی برای حمایت از اصناف
«ابتکار» تحولات مربوط به انتخابات درون حزبی دموکرات‌ها در آمریکا را بررسی می‌کند
با موافقت رهبر انقلاب
«مدافعان سلامت»، «شهید خدمت» محسوب می‌شوند
روحانی در تماس تلفنی با استانداران قم، گیلان و مازندران:
پروتکل‌های وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا با قاطعیت اجرا شود
امیر سرلشکر موسوی:
ارتش برای حفظ سلامت مردم و ارتقای توان دفاعی تلاش دارد
