روزنامه ابتکار
1399/01/17
۴ تا ۵ هزار معتاد با تعطیل شدن کمپ‌ها به خیابان‌های تهران بازگشتند گره کور معتادان در مبارزه با کرونا
زهرا داستانیهرچه که می‌گذرد و سیطره کرونا بر زندگی ما بیشتر میشود، زخم‌های سربسته باز، زخم‌های سرباز عمیق‌تر، آسیب‌ها بیشتر و لایه‌های پنهان زندگی از زیر پوسته شهر بیرون می‌خزند. معتادان کارتن خواب که چندی است آنها را با معتادان متجاهر می‌شناسیم حالا ما را بیشتر از گذشته نگران می‌کنند؛ نگران از تبدیل شدن آنها به عامل انتقال هرچه بیشتر ویروس کرونا در ایران.
تقریبا نمی‌توان گفت که چه مناطقی از استان‌های ایران پاک از معتادان متجاهر است، اما تهران سرآمد آنها در تعداد معتادان است. محلههای هرندی، شوش، دروازه غار و سایر محلههای فقیرنشین پایتخت از جمله محل‌های تجمع این معتادان به شمار می‌آید. شهر اما به این معتادان عادت کرده است. افرادی که چندی است آنها را حتی تحت عنوان بیمار و شهروند خود می‌شناسد، گاه به صورت خودجوش درپی درمان، کمک‌رسانی و حتی سیرکردن شکم‌های گرسنه‌شان می‌شتابد. با این حال اما سامان دادن به این افراد تنها در اراده دولت و نهادها و سازمان‌های متولی آن امکانپذیر است. به خصوص در شرایطی چون شرایط این روزهای ایران که سایه مرگ و ترس با آمدن کرونا بیش از پیش بر سر مردم سایه افکنده. حالا نگرانی از شیوع کرونا در ایران سبب شده که معتادان متجاهر نه تنها به سبب وضعیت نامطلوب بهداشتی زندگیشان که عموما در خیابان سپری میشود، بلکه به دلیل سرک کشیدنشان در کل شهر، احتمال آلوده شدنشان به کرونا، ناقل شدنشان و سپس آلوده کردن نقاط مختلف شهر به محلی برای نگرانی‌ها بدل شوند. این معتادان حالا در روزهای اوج بیماری کرونا با صف‌های طولانی و تجمع‌های بزرگ در سطح شهر تهران به سوژه‌ای برای شبکه‌های اجتماعی بدل شده‌اند. چندی پیش ویدئویی از تجمع معتادان در شوش منتشر شد. ویدئویی که به سرعت با حجم عظیم نگرانی‌های کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی به خاطر احتمال بیمار شدن آنها و هم آلوده کرد سایر افراد به ویروس کرونا روبه‌رو شد.
خیلی زود اما مشخص شد که دلیل این تجمع تعداد زیاد معتادان در شوش تهران که یکی از پاتوق‌های آنها برای تهیه مواد است، رها شدن ۴ تا ۵ هزار معتاد از مراکز نگهداری معتادان از جمله مراکز ماده 16 بوده است. مراکزی که محل نگهداری معتادان برای ترک اجباری اعتیاد است. این مراکز که درگذشته با مدیریت دانشگاه و شورای هماهنگی مواد مخدر اداره می‌شد، بر اساس تکلیفی که در برنامه ششم توسعه صورت گرفت مقرر شده تا از تیرماه سال ۹۵ ستاد مبارزه با مواد مخدر مسئولیتی جز سیاستگذاری در مراکز ماده ۱۶ (کمپ ترک اعتیاد اجباری) نداشته باشد و مسئولیت این مراکز به بهزیستی واگذار شود. این مراکز اما با شیوع کرونا در ایران بنا به گفته‌های سید مالک حسینی، سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در گفت‌وگو با ایلنا با توصیه وزارت بهداشت متوقف شده است. به گفته او، توقف فعالیت این مراکز از طرفی باعث شده تا پاتوق‌های معتادان در مراکز شوش و هرندی احیا شود و از طرفی زندانیانی که خانواده نداشتند و یا پذیرشی از سوی خانواده نداشتند با توجه به باز بودن گرمخانه‌ها راهی این مراکز شوند. او گفته که این کار سبب شده که مراجعه پذیرش در گرمخانه‌ها از ابتدای اسفند و شیوع کرونا سیر صعودی داشته باشد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته با ۴۹ درصد افزایش روبه‌رو شود. این افزایش پذیرش به گفته او در روز طبیعت یعنی 13 فروردین ماه به اوج خود رسیده است.
اما فقط این سخنان نبوده که در روز گذشته نگرانی‌ها درباره معتادان در تهران را افزایش داده است. موج تعطیلی مراکز نگهداری معتادان در تهران در حالی است که تصاویر متعدد منتشر شده در رسانه‌ها از بازگشت زندگی در تهران به شرایط عادی حکایت دارد. تصاویری از شلوغی مترو‌ها، اتوبوس‌ها و خیابان‌ها به دنبال بازگشایی برخی از کسب وکارها در تهران که خبر از توقف طرح‌هایی چون فاصله‌گذاری اجتماعی و شعار «در خانه بمانیم» دارد، در حالی منتشر میشود که سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران از زمان شیوع کرونا تاکنون نزدیک به ۴۰ مورد مشکوک در گرمخانه‌ها شناسایی شده است. هرچند به گفته او تاکنون مورد مثبتی گزارش نشده است. این خبر در حالی است که او تعداد معتادان رها شده از مراکز نگهداری در تهران را حدود ۴ تا ۵ هزار نفر عنوان کرده که می‌توان آنها را در بسیاری از مسیرها و حاشیه بزرگراه‌ها شبانه مشاهده کرد. او با اشاره به تلاش وسیعی که نیروی انتظامی با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر برای معتادان انجام داده است، گفت: اما بسته شدن مراکز نگهداری درپی شیوع کرونا باعث شد، بخش عمده‌ای از این افراد با توجه به آنکه مصرف‌کننده حرفه‌ای مواد هستند و در گرمخانه امکان مصرف ندارند، به مراکز ما مراجعه نکنند. بخشی هم که خانواده دارند تا پاسی از شب در پاتوق‌ها می‌مانند و نیمه‌های شب به خانه‌ها باز می‌گردند، اما عده‌ای در خیابان‌ها می‌مانند و در مقابل اصرار همکاران ما برای حضور در محیط گرمخانه مقاومت دارند.
به دنبال این اظهارات اما انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران در حاشیه جلسه ستاد مقابله با مواد مخدر استان تهران به حواشی ایجاد شده از انتشار ویدئوی حضور معتادان در میدان شوش واکنش نشان داد و این اتفاق را به گردن کم‌کاری برخی از ارگان‌ها چون شهرداری تهران انداخت. او گفت: دو موضوع سبب حضور این افراد در خیابان‌ها و میادین شهر شده است، اول اینکه بر اساس ماده 16 قانون مبارزه با مواد مخدر نگهداری هر فردی در مراکز نگهداری معتادان متجاهر با حکم قضایی به مدت سه ماه و قابل تمدید برای سه ماه دیگر است. وی ادامه داد: در اول اسفند سال گذشته بیش از 10 هزار معتاد متجاهر در مراکز نگهداری داشتیم که درمورد بیش از پنج هزار نفر آنها، مدت شش ماهه نگهداری به اتمام رسیده بود و چون درخواست تمدید نگهداری آنها منوط به مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا بوده و این درخواست صورت نگرفته بود، این افراد رها شدند. استاندار تهران با اشاره به دلیل دوم حضور معتادان در سطح شهر عنوان کرد: براساس مصوبه کمیته درمان مقابله با مواد مخدر پس از روزهای اولیه کرونا، دستور توقف جمع آوری معتادین متجاهر اعلام شد که این امر نیز سبب حضور معتادان در سطح شهر شد. محسنی بندپی در پاسخ به سوالی مبنی بر نگهداری این افراد در گرمخانه‌ها گفت: قانون تکلیف را مشخص کرده که هم در قانون برنامه ششم و هم مصوبه ستاد ملی مبارزه با مواد مخدر، شهرداری تهران مکلف است پس از گذشت دوره سه ماهه یا شش ماهه نگهداری معتادان در مراکز ماده 16، نسبت به پذیرش و نگهداری معتادان بهبود یافته جهت توانمندسازی، اجتماع پذیر کردن و صیانت آنها اقدام کند، ضمن اینکه بهزیستی نیز در این زمینه مسئولیت دارد که به وظایف خود عمل کرده است.
او با اشاره به کم‌کاری شهرداری در زمینه جمع‌آوری معتادان گفت: شهرداری اعلام کرده که مراکز نگهداری آنها تنها 1700 نفر ظرفیت دارد. مشخص شده که برخی دستگاه‌ها وظایف خود را به خوبی انجام ندادند، درمورد شهرداری طبق مصوبه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در تاریخ 15 تیر ماه 98 و نیز طی دو جلسه متوالی تاکید شده تا نسبت به ایجاد مراکز توانمندسازی اقدام کند.
انداختن تقصیر رها شدن معتادن به گردن یکدیگر طی روزهای گذشته در تهران اما در حالی است که استاندار تهران راهکاری را برای حل این موضوع از قول ستاد مقابله با کرونا استان تهران بیان کرده است. این راهکاری اما بازگشایی دوباره این مراکز نگهداری همگانی معتادان است که پیشتر به دستور وزارت بهداشت به دلیل احتمال شیوع بیماری کرونا در بین معتادان ساکن در این مراکز عمومی تعطیل شده است. محسنی بندپی، استاندار تهران درمورد پیشنهادهای ستاد مقابله کرونا استان تهران برای مشخص شدن وضعیت معتادان متجاهر گفته است که «طبق تصمیم‌گیری ستاد مقابله با کرونا استان تهران پیشنهاد شده که پذیرش معتادان متجاهر انجام شود و هر جایی معتاد متجاهری دیده شد نیروی انتظامی نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام کند که این موضوع در کمیته درمان ستاد مقابله با کرونا بررسی میشود، دوم اینکه درخواست تمدید نگهداری افراد در مراکز ماده 16 را داریم و اینکه شهرداری مکلف شده تا فردا نسبت به ایجاد ظرفیت 2000 نفر اقدام کند.» این سخنان در حالی است که مهدی مهرانگیز، سرپرست دادسرای مبارزه با مواد مخدر تهران هشدار داده است که این معتادان چندین روز در سطح شهر بوده‌اند و احتمال ابتلای آنها به ویروس کرونا وجود دارد لذا در جمع‌آوری آنها نیز باید با دقت صورت گیرد زیرا شاید ناقل ویروس باشند اما علائمی در آنها رویت نشود و باید دید که آیا می‌توان ظرفیتی را برای قرنطینه آنها ایجاد کرد یا نه؟ او همچنین گفته که با دادستان تهران صحبتی خواهد داشت و درصورت تایید سایر مسئولان قضایی اقداماتی برای جمع‌آوری آنها صورت خواهد گرفت. این خبرها درباره جمع‌آوری دوباره معتادان متجاهر در حالی است که چندین روز از آزادی رفت و آمد آنها در سطح شهر و آلودگی نقاط مختلف شهر به خصوص پاتوق‌های آنان که مناطق فقیرنشین را شامل میشود، می‌گذرد. این به معنای آلوده‌تر شدن شهر و افزایش موج قربانیان این بیماری است. از این گذشته همچنان مسئولانی که صحبت از جمع‌آوری معتادان و اسکان آنها در مراکز ماده 16 و سایری کمپ‌ها دارند، از سیاست‌های بهداشتی در این مراکز و تمهیداتی که نگرانی وزارت بهداشت را درباره کاهش خطر شیوع بیماری کووید 19 بین معتادان متجاهر در این مراکز را کاهش می‌دهد، سخنی نرانده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
چاپ نشدن رسانه‌های مکتوب چه صدماتی را درپی خواهد داشت؟
آتش به جان کاغذی ها
علیرضا صدقی
آن‌چه کرونا به ما نشان داد
۴ تا ۵ هزار معتاد با تعطیل شدن کمپ‌ها به خیابان‌های تهران بازگشتند
گره کور معتادان در مبارزه با کرونا
شمارش معکوس تا تعیین حداقل مزد کارگران آغاز شد
تهدیدهای فریز دستمزد برای برخی از مشاغل
«ابتکار» دلایل افزایش نرخ ارز را بررسی کرد
خیزش دلار با چراغ سبز ارز نیمایی
با عدم قاطعیت دولت در حفظ شرایط فاصله‌گذاری اجتماعی، شهر دوباره شلوغ شد
روز از نو کرونا از نو؟
معاون اول رئیس‌جمهوری:
تصور عبور از شرایط فعلی بدون هزینه غیرممکن است
۵۵۷۴۳ ابتلا، ۱۹۷۳۶ تن بهبود و ۳۴۵۲ مرگ ناشی از کرونا تاکنون
نوباوه:
تهران ۶۰ نماینده مجلس می‌خواهد
علیرضا صدقی
آن‌چه کرونا به ما نشان داد
