روزنامه مردم سالاری
1399/01/18
«قرنطینه کامل» + «برداشت از صندوق توسعه ملی برای کمک به آسیب دیدگان»
دولت ایران امروز در سخت ترین شرایط دهههای اخیر قرار گرفته است:- شیوع بی امان کرونا هر روز هزاران ایرانی را مبتلا میکند یا به کام مرگ میفرستد.
- ساختارهای اقتصادی کشور در برابر تحریمهای ظالمانه آمریکا به شدت آسیب دیدهاند.
- قیمت نفت به پایینترین سطح خود در سالیان اخیر رسیده است به گونهای که هزینه استخراج، انبار و صادرات آن از قیمت فروش نفت بیشتر است؛ در واقع صادر کنندگان نفت اکنون درگیر درآمد منفی هستند.
همان بند اول مصائب (کرونا) کشورهای قدرتمند و ثروتمندی مانند آمریکا، ایتالیا، اسپانیا و دهها کشور ریز و درشت دیگر را به چالشی جدی کشیده است. حال دولت و مردم ایران علاوه بر کرونا، با کسری بودجه، تورم، تحریم، فقدان درآمدهای صادراتی و ... نیز مواجه هستند.
صورت مساله مشخص ولی پاسخ آن بسیار مبهم است: دولت از یک طرف با شیوع رعب انگیر کرونا مواجه است و قاعدتا باید قرنطینه عمومی اعلام کند. اگر این کار را بکند، باید فکری کند به حال دهها میلیون نفری که از قرنطینه متحمل ضرر میشوند. بسیاری از دولتها بودجههای کلانی برای این کار در نظر گرفتهاند اما مشکل اینجاست که آهی در بساط دولت نیست که با ناله سودا کند. با این وضعیت فروش نفت و تحریم و کسری بودجه و ... دولت همین که بتواند حقوق کارمندان و یارانههای نقدی را به موقع بدهد، کلی شاهکار کرده است.
اگر هم بخواهد با چاپ پول یا شارژ بدون پشتوانه کارتهای بانکی حقوق و یارانه بگیران به آنها کمک کند، تورم را به صورت انفجاری بالا میبرد.
پس میماند یک راه خطرناک: دادن اجازه به کسب و کارها برای از سر گیری فعالیتهای اقتصادی شان.
این راه هم از سوی دیگر به فاجعه میرسد: شیوع بیشتر کرونا، درگیری بیشتر مراکز و کادرهای درمانی، گسترش مرگ و میر و...
از قرائن و شواهد بر میآید که دولت راه آخر را برگزیده است. از این رو دور نیست که بعد از چند هفته قرنطینه نصف و نیمه، اوضاع به دوران قبل از کرونا برگردد اما با حضور فعال کرونا در خیابانها، اتوبوسها و تاکسیها و مترو، ادارات، کارگاهها و کارخانهها، شرکتهای خصوصی و عمومی، واحدهای صنفی و ... .
نتیجه منطقی این وضعیت نیز افزایش ابتلا و مرگ و میر است و هیچ کس نمیداند چند نفر قربانی این تصمیم احتمالی خواهند شد.
شاید طرح سه فوریتی جمعی از نمایندگان مجلس برای تعطیلی یک ماهه کشور که تقدیم هیأت رئیسه شده است، واکنشی به این نگرانی واقعی باشد. نگرانی عمیقی که اگر برطرف شود، برمیگردیم به نگرانی گسترده دیگری به نام معیشت افرادی که از این تعطیلی متضرر میشوند: یک دور باطل و گیج کننده!
در چنین شرایطی، فارغ از تمام اختلاف دیدگاهها، آنچه مسلم است این که کشور نیازمند همفکری و همدلی است. هم از این رو، چند پیشنهاد اولیه را مطرح میکنیم تا شاید کمکی کرده باشیم به مسوولانی که در این روزهای سخت، باید تصمیمات سخت تر بگیرند:
1- صندوق توسعه ملی - که بیشتر با عنوان صندوق ذخیره ارزی شناخته میشود - سالهاست که بخشی از درآمدهای ناشی از فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فراوردههای نفتی را جذب میکند. ما اطلاع دقیقی نداریم که این صندوق چقدر پول دارد اما هر چه باشد، امروز روز مبادای کشور است و باید از این قلک برای عبور آبرومند و کم هزینه از شرایط حاضر برداشت شود. (طبق تخمین صندوق بینالمللی پول، میزان ذخایر ارزی ایران 85 میلیارد دلار است که جزو بالاترین رقمها در منطقه است.)
اگر بتوان کشور را به مدت چند هفته تعطیل و قرنطینه عمومی اعلام کرد (تنها واحدهای تولیدی و توزیعی که اقلام غذایی و دارویی عرضه میکنند و نهادهای خدمات رسان فوری را فعال نگه داشت) و همزمان با استفاده از ذخایر صندوق به کسب و کارهای آسیب دیده تسهیلات بلاعوض و معوض داد و نیز به چند دهک پایین جامعه مبلغی معادل روزمزدی کارگران پرداخت کرد، آنگاه میتوان گفت که هم مردم کمترین آسیب مالی را میبینند و هم کرونا در مدت زمان کمتری کنترل میشود.
2 - به نظر میرسد مدد گرفتن از صندوق توسعه ملی، معقولترین راه است اما اگر واقعا در صندوق توسعه ملی نیز پولی نمانده است - که بعید است - آنگاه شاید راه حلهای میانه را بتوان کاوید؛ مانند روشهای زیر که تصریح میکنیم آنها را کارشناسی نکرده ایم و تنها به عنوان طرحهای خام و همفکری ارائه میدهیم:
الف) به مدت یک ماه - یا هر چقدر که نیاز واقعی وجود داشته باشد - کسب و کارهای به صورت یک در میان فعال باشند. مثلاً کسبه ای که پلاک مغازه شان زوج است، روزهای زوج و مغازههای پلاک فرد، روزهای فرد فعالیت کنند. هر چند روش پر نقصی هست، اما دستکم، نیمی از تجمیع و ترددهای انسانی ناشی از کسب و کارهای خرد، کاهش مییابد.
ب) شرکتهای خصوصی و عمومی، ملزم شوند که کارکنان شان را شیفت بندی کنند و مثلاً با یک دوم یا یک سوم نیروهایشان فعالیت کنند.
ج) کلیه بانکهای خصوصی و دولتی، مقید شوند که تا سه ماه آینده هیچ الزامی برای پرداخت اقساط بانکی بر مشتریان تحمیل نکنند.
د) دولت وصول کلیه طلبهای خود از اشخاص حقیقی و حقوقی را به مدت سه ماه به تعویق بیندازد.
ه) مالکان مغازههای تعطیل را که در اجاره مستاجر هستند، ملزم کند که اجاره دوران تعطیلی را در اقساط مثلاً سه ماهه از مستاجران بگیرند یا بخشی از آن را الزاماً کم کنند. همچنین اقدام مشابهی نیز میتوان درباره خانههای استیجاری داشت. باید ضرر موجود در جامعه، بین همه سرشکن شود نه این که عده ای به خاک سیاه بنشینند و جمعی بهرهمند شوند.
ز) ستاد ملی مبارزه با کرونا، تاریخ چکهای موجود در جامعه و نیز تعهدات مالی را به طور خودکار به مدت یک ماه عقب بیندازد. اگر این چنین شود، چون چکها و تعهدات مالی معمولاً به طور زنجیره ای به هم مرتبط هستند، میزان آسیب به حداقل میرسد. همچنین تعهدات قراردادی مستوجب ضرر و زیان و وجه التزام نیز مشمول این وضعیت میشوند.
ح) در خصوص قراردادهای پیمانکاران نیز وضعیت فورس ماژور در بخش زمان اجرای تعهدات اعلام شود.
ط) یارانه نقدی به حساب دهکهای پایین جامعه و نیز کسبه آسیب دیده به عنوان قرض الحسنه واریز و به تدریج از یارانههای ماههای بعدی شان کسر شود.
ی) مدت زمان تعطیلی، در محاسبات مالیاتی و بیمه لحاظ و تخفیف متناسب داده شود.
همانطور که میبینید، در صورت عدم استفاده از صندوق توسعه ملی و تعطیلی چند هفته ای کشور برای عبور از کرونا، باید سلسله اقدامات متعددی انجام پذیرد که بی نقص نیستند و هر کدام شان تبعات خاص خود را دارند و در نهایت نیز نخواهند توانست به کنترل کرونا کمک شایانی کنند و تنها از هیچ بهترند. (البته در صورت تحقق برداشت از صندوق نیز برخی از این تمهیدات باز هم باید عملیاتی شوند.) لذا اگر واقعاً صندوق توسعه ملی پول دارد، زمان آن است که این پول - که متعلق به ملت ایران است - به داد ملت ایران برسد و آنها را از بیماری، مرگ و ورشکستگی مالی نجات دهد.
منبع: عصرایران
سایر اخبار این روزنامه
۲ واکسن «ویروس کرونا» وارد مرحله آزمایشات انسانی شدند
انسانهای عصر کرونا
«قرنطینه کامل» + «برداشت از صندوق توسعه ملی برای کمک به آسیب دیدگان»
برای بازگشت به شرایط عادی عجله نشود
جریمه نیم میلیون تومانی بیش از ۲۷ هزار خودرو در طرح فاصلهگذاری اجتماعی
فیلمهای دیگری هم «خروج» میکنند؟!
نگرانی درباره نقشه پمپئو برای بغداد
عدم اخذ وجه از بیماران کرونا در مراکز درمانی
دردسر کرونایی خاخامهای اسرائیلی
رد پای کرونا در تابلوهای مشهور جهان!
استمرار تعطیلی مدارس و اماکن متبرکه تا آخر فروردین