مجلس سنا جای مجلس شورا را پر می‌کند؟

آرمان ملي- حميد شجاعي: «مجلس محدود شده، تصميم‌گير اصلي در امور مهم نيست، سقف پروازش را محدود کردند.» اين اظهارات برخي نمايندکان در خصوص مجلسي است که قرار بوده در راس امور باشد. البته به اذعان برخي علت اين ناکارآمدي عدم‌اصلاح ساختاري در مجلس و اصلاح قانون اساسي مبتني بر مقتضيات زمان است. عده‌اي معتقدند اينگونه کارکرد مجلس بيش از ملي به کارکرد محلي شبيه است و در اين شرايط نياز به مجلس بالادستي يعني مجلس سنا داريم. غلامعلي جعفرزاده رئيس فراکسيون مستقلين مجلس معتقد است: «بايد جاي بالاتري باشد که براي مصالح کشور تصميم‌گيري کند؛ بايد مجلسي تشکيل دهيم که مجزا از شوراي نگهبان و انتخابي باشد. سناتورها بايد وارد مجلس سنا شوند و مسائل کلان کشور را بررسي کنند.»
لزوم تشکيل مجلس سنا
تاکنون بسيار در خصوص برخي ناکارآمدي‌ها و علل آن در نهادهاي مختلف سخن به ميان آمده و چندي است که فعالان سياسي، کارشناسان و صاحب‌نظران در اين باره به اظهار‌نظر پرداخته‌اند. با اين حال آنچه مشخص است و به نوعي نخ تسبيح صحبت اکثر کارشناسان است نوعي بازنگري و اصلاح متناسب با زمان در قانون اساسي است که شايد بتواند در راستاي کارآمدي هر چه بيشتر بسياري از نهادها موثر واقع شود. شايد امروز نمونه بارز اين ناکارآمدي، محدوديت و عدم‌کارکرد را به‌وضوح بتوان در مجلس ديد. به گواه خود نمايندگان چه به لحاظ تقنيني و چه به لحاظ نظارت مجلس جايگاه واقعي خود را از دست داده و ديگر آنطور که بايد در راس امور نيست. از اين رو به قرائت برخي بهتر است که براي اصلاح روند امور، مجلسي بالادستي براي مجلس شورا در نظر گرفته شود که صاحب‌نظران و متفکران از همه جريان‌هاي سياسي انتخاب و در آن حضور داشته باشند و به بررسي مسائل کلان و کلي کشور بپردازند. هر چند اين مساله چند باري پيش از اين مطرح شده اما هر بار عده‌اي با اين منطق که امروز مجمع تشخيص به‌عنوان نهاد بالادستي در جاي مجلس سنا نشسته اين مساله را به حاشيه برده‌اند. حال اينکه مجمع تشخيص نهادي انتصابي است که براساس قانون اساسي در راستاي حل اختلاف ميان مجلس و شوراي نگهبان ايجاد شده است. از طرفي اکثر کشورهاي جهان امروزه با اين روند يعني ايجاد دو مجلس به کار خود ادامه مي‌دهند و بد نيست که کشورمان نيز در اين سمت و سو حرکت کند. البته اگر در اين ديدگاه به اصلاح ساختار بنگريم اين تغييرات اجتناب‌ناپذير است چرا که در سه دهه گذشته متناسب با شرايط و مقتضيات زمان نهادهايي تشکيل يا حذف شده‌اند و اکنون نيز با توجه به مقتضيات زماني مي‌توان براي کارآمد کردن نهادهاي ناکارآمد و بهبود عملکردها به اين تغيير و اصلاح تن داد. آنچه مسلم است در صورت بروز اين تغييرات و ايجاد نهادهايي مثل مجلس سنا از سويي شاهد کارکرد موثر برخي نهادها و از سوي ديگر استفاده از چهره‌هاي سياسي تاثيرگذار در حاشيه قدرت در راستاي توسعه کشور در سطوح مختلف خواهيم بود.
مجمع تشخيص مجلس سنا نيست


نماينده رشت در مجلس، درباره لزوم تشکيل مجلس سنا اظهارداشت: ساختار کشور دچار مشکل است و تقريبا مجلس و نماينده مردم خاصيت خود را از دست داده است. نمايندگان هيچ کاري نمي‌توانند انجام دهند. اگر تصميم نمايندگان کوچک‌ترين بار مالي داشته باشد بايد مطابق اصل 75 دولت تاييد کند و اگر کوچک‌ترين مشکلي داشته باشد، شوراي نگهبان آن را خلاف شرع مي‌داند. برنا نوشت؛ غلامعلي جعفر‌زاده‌ايمن‌آبادي با بيان اينکه اشکال ديگر اين است که تعارض منافع وجود دارد، اظهارکرد: جاي بالاتري بايد باشد که براي مصالح کشور تصميم‌گيري کند و پاي خودش در ميان نباشد. آقاي عبداللهي 8 دوره نماينده بوده؛ او الان کجاست؟ آقاي باهنر کجا هستند؟ سناتورها بايد وارد مجلس سنا شوند.‌ وي درباره مجمع تشخيص مصلحت و ايفاي نقش مجلس سنا افزود: با اين ساز و کار مجمع نمي‌تواند مجلس سنا باشد چراکه همه اعضاي آن انتصابي هستند. در حال حاضر مجمع تشخيص مصلحت نظام يک طيف انتصابي مربوط به يک جناح است. ما بايد مجلسي تشکيل دهيم که افرادي در آن حضور يابند که بيش از چهار، پنج دور توسط مردم انتخاب شده‌اند و اين مجلس بايد مجزا از شوراي نگهبان و انتخابي باشد. سناتورها بايد مسائل کلان کشور را بررسي کنند. مجمع تشخيص مصلحت نمي‌تواند عملکرد مجلس سنا را داشته باشد چرا که انتخابي نيست و جناح‌هاي مختلف در آن حضور ندارند. رئيس فراکسيون مستقلين مجلس با تاکيد بر اينکه قانون اساسي بايد اصلاح شود، عنوان کرد: به اعتقاد من ما حتي نياز به نخست‌وزير داريم. بزرگ‌ترين مانع براي تشکيل مجلس سنا عدم اصلاح قانون اساسي است. قانون اساسي بايد متناسب با شرايط فعلي کشور اصلاح شود. در هيچ جاي دنيا نمي‌توان با روش 50 سال پيش کشور را اداره کرد. عضو کميسيون برنامه و بودجه اظهار کرد: مجلس کنوني محلي است، ما براي مباحث کلان‌تر نياز به مجلس سنا داريم. فردي که با چهار هزار راي نماينده مجلس مي‌شود در کنار فردي مي‌نشيند که با يک ميليون و 200 هزار راي نماينده شده است. فردي که هفت دور نماينده مجلس بوده است، فرد عاقل و پخته‌اي است، قانون کشور را مي‌داند، در همه زمينه‌ها صاحب‌نظر است، اين فرد بايد کجا برود؟ بايد سناتور شود. جعفرزاده تصريح کرد: تجربه نشان داده نظام پارلماني ما پاسخگو نيست و ما بايد کمي مترقي‌تر فکر کنيم و مطابق با سازوکاري که دنيا از آن جواب مثبت مي‌گيرد، باشيم.