روزنامه ابتکار
1399/01/28
اهالی موسیقی در گوشه و کنار دنیا با هنرشان به جنگ ویروس تازه‌وارد آمدند آوای موسیقی در عصر کرونا
گروه فرهنگ و هنر – قرنطینه هر چقدر هم که اختیاری باشد، گذراندنش ساده نیست. خصوصا که معلوم هم نباشد تا چه زمانی باید تحملش کنی. اما راهکارهایی برای ساده کردن این سختی هم وجود دارد و موسیقی یکی از آنها است، از همخوانی همسایه‌های یک خیابان گرفته تا تماشای کنسرت‌های آنلاین شناخته‌شده‌ها. چون موسیقی جادویی است که چه نواختن نت‌های آن و چه گوش کردن به آن، حال‌‌مان را دگرگون می‌کند.تقریبا از اواخر سال 2019، جهان گرفتار معضلی به نام «کرونا» شده است. این ویروس آنچنان مسری است که تنها راه کنترلش کاهش دیدارهای اجتماعی و افزایش فاصله میان افراد است. به همین دلیل بسیاری از کشورها راه قرنطینه را پیش گرفتند تا از طریق خانه‌نشینی افراد جامعه، زنجیره انتقال این ویروس را بشکنند. اما از سوی دیگر استرس ناشی از مبتلا شدن به این ویروس تازه و نیاز به معاشرت‌های اجتماعی مردم را به سمت خلاقیت کشاند. یکی از ابزارهایی که میشد با استفاده از آن هم بر ترس غلبه کرد و هم راهی ساده برای ایجاد حس مشترک یافت، موسیقی بود. آمدن پشت پنجره‌ها و آوازخوانی دسته جمعی بالکنی در گوشه گوشه دنیا نشان داد موسیقی مرز نمی‌شناسد و البته این جمله نیچه را یادآوری کرد که زندگی بدون موسیقی اشتباهی بزرگ است خواه بپذیریم خواه انکار کنیم؛ واقعیت موسیقی در زندگی جریان دارد.
موسیقی‌دانان جهان و کرونا
با فراگیر شدن ویروس کرونا و قرار گرفتن مردم در حجم بالایی از استرس و ناامیدی نسبت به آینده، موسیقی مجالی برای رهایی از تنش‌های موجود بود. شاید همین امر در کنار موج جهانی همخوانی موسیقی از پشت پنجره‌ها، اهالی موسیقی در اقصی نقاط جهان را به این فکر انداخت که از طریق فضای مجازی با نوای موسیقی‌شان به این روزها رنگی تازه‌تر ببخشند. شاید در این میان بتوان از کنسرت آندره‌آ بوچلی به عنوان نمونه موفق یاد کرد. اجرایی که در همان شب ابتدایی 32 میلیون بازدیدکننده داشت. اجرای نیم‌ساعتی بوچلی، این خواننده سرشناس اپرا برای امید بخشیدن به هموطنان ایتالیایی‌اش، چنان با اقبال روبه‌رو شد که نزدیک به ۵ میلیون نفر آن را به صورت مستقیم تماشا کردند. پیشنهاد دهنده این برنامه شهردار میلان بود که برای امید بخشیدن به همشهریان و هموطنانش این پیشنهاد را به بوچلی داد و او به سرعت از آن استقبال کرد. این برنامه که متشکل از موسیقی کلاسیک و تنها یکی از ترانه‌هایش انگلیسی زبان بود در مجموع با در نظرگرفتن کادر هنری با همکاری ۱۵ نفر و بهره گرفتن از ۶ دوربین پخش شد. در بخشی از این اجرا بوچلی بیرون کاتدرال خالی رو به میدان شهر به اجرا پرداخت و دیدن خواننده نابینا که به تنهایی گام برمی‌دارد و در برابر میکروفون می‌ایستد نیز برای مخاطبان جالب بود. در طول اجرا تصویر خیابان‌های خالی لندن، پاریس، نیویورک و دیگر شهرهای بزرگ نیز پخش میشد.
در این اجرا خود بوچلی هم تنهاست و در کلیسای جامع بزرگ شهر تنها یک نوازنده که با ارگ بزرگ کلیسا وی را همراهی می‌کند حضور دارد. این به معنی حس مشترک انزوا در سراسر جهان و نیز کلیساها و مراکز خالی مذهبی در سراسر جهان است که در این مقطع همه در یک حس مشترک هستند.
26 فروردین هم یانی، موسیقیدان شهیر یونانی که خاطره کنسرت‌های او با بهره‌گیری از خیل عظیمی از نوازندگان بین‌المللی از سراسر جهان سال‌ها است در آرشیو دیداری و شنیداری مردم جهان ثبت شده، طبق وعده‌اش مقابل دوربینی از منزل خود نوازندگی کرد. او در این اجرای خانگی به مردم که از ساعت‌ها قبل برای اجرای او ثانیه شماری می‌کردند، گفت: «موسیقی مردم جهان را به هم نزدیک می‌کند. تصور کنید که در این لحظه من مهمان خانه‌های شما هستم.» و با این تصور نواختن را آغاز کرد. اجرای این هنرمند مشهور که کمتر از ده دقیقه طول کشید، بداهه‌ای بود با بهره‌گیری از فضای رمانتیک غالب بر اکثر آثار این هنرمند.
کنسرت آنلاین در ایران
در ایران هم با شروع خانه‌شینی اختیاری مردم، خوانندگان به این مسیر جهانی پیوستند. در ابتدا برخی هنرمندان در خانه‌هایشان لایو گذاشتند و برای علاقه‌مندان‌شان زنده اجرا کردند. بنیامین بهادری اولین خواننده ایرانی بود که چراغ کنسرت‌های آنلاین را روشن کرد. او از پشت‌بام خانه خود به اجرای موسیقی پرداخت و کنسرتش را به صورت زنده از صفحه اینستاگرام برای مخاطبانش پخش کرد. پس از بنیامین، هنرمندان دیگری مانند کاوه آفاق، حجت اشرف‌زاده و سالار عقیلی همین کار را انجام دادند که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفتند. زمانی که بازار اجراهای زنده در خانه داغ شده بود، روزبه نعمت‌اللهی در اقدامی قابل توجه به سالن همایش‌های برج میلاد تهران رفت تا روبه‌روی صندلی‌های خالی این سالن به اجرای کنسرت بپردازد. در همین مسیر با گذشت زمان و همکاری برخی نهادهای دولتی این امکان فراهم شد تا خوانندگان با همراهی تمام گروه‌شان در سالن کنسرت حاضر شوند و برای «صندلی‌های خالی»ای بخوانند که خانه‌نشینان به شکل مجازی روی آنها نشسته بودند.
البته کنسرت آنلاین پیش از این هم در کشور مسبوق به سابقه بود. خرداد ماه سال 95 سامانه کنسرت آنلاین کشور که نام اختصاری‌اش را «حام» گذاشته بود، با مدیریت حامد عنقا، نویسنده و تهیه‌کننده تلویزیون، کنسرت علیرضا قربانی در تالار اندیشه حوزه هنری را در پوششی آنلاین ارائه کرد. فضای هیجانی این کنسرت‌ها به جشنواره موسیقی فجر رسید و حتی قرار شد در دوره سی‌ودومش تمام کنسرت‌های جشنواره به صورت آنلاین پخش شود، البته در ادامه همه کنسرت‌های جشنواره از این سامانه پخش نشدند و اختلافات بین حام و مجموعه ارشاد آغاز شد. درنهایت پروژه پخش آنلاین موسیقی در سال 96 به آخر خط رسید و بعد از مشکلاتی که میان آنها و بنیاد رودکی به وجود آمد، عطای کار را به لقایش بخشیدند.
اما این بار گویا ققنوس از خاکستر خودش به پرواز درآمد و کنسرت‌های آنلاین باز زنده شدند. امید حاجیلی، مهدی جهانی، روزبه بمانی، گروه استاد اسدالهی، رضا یزدانی، گروه رستاک، حمید عسگری، مهدی یغمایی، حمید حامی، سینا سرلک، گروه لیان بوشهر و... از جمله گروه‌هایی بودند که در پروژه «صندلی‌های خالی» به اجرای برنامه پرداختند. جالب آنکه کنسرت آنلاین مهدی جهانی بیش از ۵ میلیون تماشاکننده داشت که آماری قابل توجه است.
ارکستر ملی ایران هم با هدف قدردانی از پزشکان و پرستاران مراکز درمانی درگیر مراقبت از بیماران کرونایی و هشنگ «#در_خانه_می‌مانیم_تا_زودتر_روی_صحنه_برویم» قطعه تصویری «سبکبال» اثر استاد حسین دهلوی را در دسترس مخاطبان قرار داد. از نکات قابل توجه این قطعه، نوازندگی اعضای گروه از خانه‌هایشان بود که بازتابی جهانی هم داشت. ۲ شبکه تلویزیون فرانسه از جمله فرانس دو که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های تلویزیونی این کشور است، در گزارشی به این اجرا پرداخت. همچنین شبکه المیادین لبنان در یک گفت‌وگوی ویژه با پخش اجراهای خانگی ۲ ارکستر ملی ایران و ارکستر ملی لبنان به این رویداد پرداخت. در این گفت‌وگو که اندریه الحاج، رهبر ارکستر ملی لبنان و امید صدیق، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد رودکی حضور داشتند، اندریه الحاج، با تمجید از اجرای ارکستر ملی ایران به کیفیت بالای این قطعه اشاره کرد.
در ادامه مسیر موسیقی در روزهای کرونا، قرار است تالار وحدت نیز میزبان کنسرت آنلاین پرواز همای باشد. این رویداد جمعه ۲۹ فروردین ماه از ساعت ۲۱ برگزار میشود و علاقه‌مندان می‌توانند این اجرای زنده را از تلویزیون تعاملی و اپلیکیشن تیوا تماشا کنند. همچنین این اجرا به صورت زنده از طریق اینستاگرام بنیاد رودکی در دسترس علاقه‌مندان است.
در این میان انتقاداتی نیز به این برنامه‌ها وارد شد، از اختصاص بودجه کلان گرفته تا سرقت ایده. اما آنچه مهم است ماندن مردم در خانه، رعایت شرایط قرنطینه خودخواسته و شاد شدن شهروندان با استقبال مخاطبان از کنسرت آنلاین است. در این شرایط، بهتر است اگر کسی ایده‌ای برای شادی مردم در قرنطینه خانگی داشته باشد، ارائه دهد تا از تشویش و ناراحتی شهروندان هر اندازه که میشود، کم کند.
سایر اخبار این روزنامه
دو فوریت طرح اصلاحی نمایندگان علیه رد صلاحیت‌های گسترده شورای نگهبان به تصویب رسید
محمدرضا ستاری
کرونا، نفت و نبرد ژئوپلتیک
آمریکا کمک‌های خود به سازمان جهانی بهداشت را قطع کرد
جنگ کرونایی ترامپ با WHO
صندوق بین‌المللی پول:
ارزیابی درخواست وام ایران نیاز به زمان دارد
اهالی موسیقی در گوشه و کنار دنیا با هنرشان به جنگ ویروس تازه‌وارد آمدند
آوای موسیقی در عصر کرونا
«ابتکار» دلایل و چالش‌های تخلفات مطرح شده در گزارش تفریغ بودجه 97 را بررسی می‌کند
تداوم شرایط کرونایی، کسب و کارهای سفر را از پا می‌اندازد؟
موج دوم بیکاری در صنعت گردشگری
رئیس‌جمهوری در واکنش به گزارش دیوان محاسبات:
در نظارت بر بودجه خودی و غیرخودی نداریم
پس از برنی سندرز، باراک اوباما هم از نامزدی جو بایدن حمایت کرد
وحدت دموکرات‌ها برای نجات آمریکا
عضو کمیسیون برنامه مجلس مطرح کرد
امکان بازپس‌گیری حق عضویت پرداختی ایران به صندوق بین‌المللی پول
آیا فاصله‌گذاری هوشمند همان ایمنی گله‌ای است؟
زیر و بم طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در دو راهی نان و جان
