پلاسما درمانی امیدی برای شکست کرونا

تلاش های دانشمندان و گروه های پزشکی در سراسر جهان، برای درمان قطعی کرونا هنوز بی نتیجه مانده است، تلاش ها ادامه دارد اما تا به نتیجه رسیدن این تلاش ها، محققان برخی روش های کمک درمانی برای تسریع بهبودی بیماران مبتلا به کووید 19 را در دستور کار قرار داده اند که به کارگیری روش پلاسما درمانی برای بهبود این بیماری  یکی از همین
روش ها ست؛ روشی که قبل از درمان کرونا، در حوزه های دیگر درمان نیز کاربرد داشته وهم اکنون  به عنوان روشی که بیش از دیگر روش های درمان در روند بهبود این بیماری تاثیر گذار بوده، نیز به کار گرفته شده است. ابتدا این روش به منظور کمک به بهبود بیماران کرونایی در چین و دیگر کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار گرفت و به واسطه نتایج مشهود مثبت آن در بهبود این بیماران، حالا مدتی است که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز اجرای آن کلید خورده است. این که جزئیات این روش چیست؟ چه نتایج مشهودی دارد؟ چه میزان هزینه برای بیماران به دنبال خواهد داشت و شرایط اهدای پلاسما برای کمک به اجرای این طرح چیست؟ سوالاتی است که در گفت و گو با دکتر ابوالقاسم اللهیاری، مدیر گروه بیماری های داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بررسی آن می پردازیم.
نتایج قابل قبول پلاسما درمانی
دکتر اللهیاری در تشریح جزئیات اجرای طرح پلاسما درمانی بیماران کرونایی در مشهد به «خراسان رضوی» می گوید: طرح پلاسما درمانی برای درمان بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی متوسط تا شدید در زمینه بیماری کووید ۱۹ و انجام آزمایش های  مقدماتی اولین اهدا کننده پلاسما از روز ۲۵ فروردین  در مشهد آغاز شد. وی با بیان این که این طرح غیر از مشهد در استان تهران و ظاهرا استان کرمانشاه نیز در حال انجام است، می افزاید: طرح پلاسما درمانی توسط گروه هماتولوژی و انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با همکاری گروه های ریه، بیهوشی، عفونی و ایمونولوژی این دانشگاه، در بیمارستان امام رضا(ع) در حال انجام است. از او درباره موفقیت درمانی این طرح سوال می کنیم که پاسخ می دهد: پلاسما درمانی در کشورهایی مانند چین و کشورهای اروپایی برای درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ استفاده شده و نتایج درمانی قابل قبولی داشته است. مقدمات انجام این طرح در دانشگاه علوم پزشکی مشهد  از حدود دو هفته پیش شروع شد، این طرح به لحاظ علمی در جلسات متعددی توسط کارشناسان ارزیابی و سپس توسط کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی مشهد مصوب شد.


واجدان شرایط اهدای پلاسما چه کسانی هستند؟
دکتر اللهیاری در پاسخ به این سوال که در این طرح چه ‌کسانی واجد شرایط اهدای پلاسما هستند؟ می گوید: افرادی که مبتلا به بیماری کووید ۱۹ شده اند، از این بیماری بهبود یافته اند و ۱۰ تا ۱۴ روز از بهبودی علایم بالینی آن ها گذشته است، می توانند به عنوان اهداکننده پلاسما به ما کمک کنند، اگر تست کرونای این افراد منفی باشد، در مرحله بعد سطح آنتی بادی کرونا درخون این افراد آزمایش می شود. اگر سطح آنتی بادی قابل قبولی در خون این افراد وجود داشته باشد، می توانند اهدا کننده پلاسما باشند. وی تصریح می کند: پلاسمایی که از این افراد جدا می شود، به افراد مبتلا به کووید ۱۹ که دچار نارسایی ریوی متوسط تا شدید هستند و در بخش ICU بیمارستان امام رضا (ع) بستری شده اند، تزریق می شود، شایان ذکر است‌که آزمایش های  مقدماتی اولین اهدا کننده پلاسما در روز دوشنبه، ۲۵ فروردین  انجام شده است.
پلاسما درمانی بیماران رایگان است
اللهیاری درباره هزینه های پلاسما درمانی برای بیمارانی که این طرح برای آن ها اجرایی می شود نیز اظهار می کند: از آن جا که پلاسما درمانی ،هم اکنون در قالب طرحی تحقیقاتی صورت می گیرد، هزینه های آن برای افراد رایگان است. وی همچنین در پاسخ به این سوال که معمولا چقدر زمان می برد که این طرح بازخورد درمانی خود را روی بیماران نشان دهد؟ می گوید: با توجه به پارامترهای ریوی ، انتظار ما این است که از زمان تزریق پلاسما، تا مدت یک هفته، این طرح اثر درمانی خود را نشان دهد، لذا در صورت موفقیت طرح، اجرای آن  روی تمام بیماران بستری مبتلا به کووید ۱۹ وجود خواهد داشت، در واقع در صورت نتایج مثبت، پلاسما درمانی به بیماران دیگر هم تعمیم داده خواهد شد.
خطری اهدا کنندگان پلاسما را تهدید نمی کند
 اللهیاری درباره شرایط مکانی اجرای این طرح و همچنین احتمال نگرانی برخی واجدان شرایط اهدای پلاسما نیز می گوید: جداسازی پلاسما در شرایط کاملا استریل و‌ توسط دستگاه پلاسمافرز انجام می شود،  لذا کسی که تمایل به اهدای پلاسما دارد، از بابت آلودگی نباید نگران باشد، چرا که اهدای پلاسما خطری برای افراد ندارد. وی یادآور می شود: عمل جداسازی پلاسما از اهدا کننده، در محیطی انجام می شود که ارتباط فیزیکی با بخش های بستری بیمارستان امام رضا (ع) ندارد، بنابراین افرادی که تمایل دارند وارد این طرح شوند و در این عمل خداپسندانه به ما کمک کنند، می توانند با شماره تلفن ۰۹۱۵۸۹۷۵۶۵۰ تماس بگیرند و آمادگی خود را اعلام کنند تا اقدامات بعدی در این خصوص انجام شود.
پلاسما درمانی، درمان قطعی کرونا محسوب نمی شود
مدیر گروه بیماری های داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می گوید: پلاسمای افرادی که از بیماری کووید ۱۹ بهبودی پیدا کرده اند، حاوی آنتی بادی است که می تواند به بهبودی فردی کمک کند که به دلیل ابتلا به کووید ۱۹ از نارسایی تنفسی رنج می برد، البته باید تاکید کرد که بیماری کرونا هنوز درمان استانداردی ندارد و پلاسما درمانی هم درمان قطعی محسوب
نمی شود، اما باتوجه به نتایج قابل قبول پلاسما درمانی دردیگرکشورها، تصمیم گرفته شد  این طرح در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز انجام شود.
محوریت نداشتن محوریت سازمان انتقال خون در پلاسمادرمانی
در ادامه با علی حسنی، معاون فنی انتقال خون استان گفت و گو می کنیم. وی خبرهای مبنی بر محوریت سازمان انتقال خون استان در طرح پلاسما درمانی را تکذیب می کند و می گوید: شائبه های موجود در این خصوص را که سازمان انتقال خون محوریت پلاسما درمانی را بر عهده دارد، تکذیب می کنم. سازمان انتقال خون در  این طرح نقش محوریت و حتی مشارکت نیز ندارد، دلیل آن هم این نیست که طرح مورد قبول ما نباشد  یا نخواهیم همکاری کنیم، بلکه به این دلیل است که ما تابع سیاست های کشور هستیم و در این باره دستورالعمل و بخشنامه ای هنوز به ما ابلاغ  نشده که بتوانیم به این حوزه ورود کنیم. لذا در این خصوص دوستان اگر از ما مشورت های غیر اجرایی و غیر فنی بخواهند که به فرایند کار آن ها کمکی بکند، دریغ نخواهیم کرد.