مرثیه ای بر اخلاق اجتماعی

مجید ابهری‪-‬ رفتارهای ناپسند درمیان اکثر اقوام و جوامع، نارو اقلمداد شده و تلاش می‌گردد که این زشت وزیباهای رفتارها در قالب‌های عملی قرار گیرند. مثلا دروغ، دزدی، خیانت یا قتل و سرقت در بین تمام جوامع در چهارگوشه گیتی حرکاتی ممنوع و ناروا محاسبه گشته و برای مرتکبین مجازات‌هایی در نظر گرفته می‌شود. شدت وضعف ناروا انگاری این کنش‌ها نه تنها در اکثریت آداب وتشریفات اجتماعی بلکه باقدرت بیشتر در تمام ادیان آسمانی منع گردیده و حتی مجازات‌های مضاعفی نیز برای اینگونه رفتارها تعریف و تعیین گردیده است. دروغ یکی از رفتارهای زشت و ممنوع در باورهای یادشده بوده و باورهای دینی ما آن را کلید درب اطاق زشتی‌ها و پلشتی‌ها قلمداد می‌کند. به همین ترتیب قتل ،دزدی ، خیانت ، خبرچینی و... نیز در زمره صفات ممنوع وغیر اخلاقی قرار دارند. متاسفانه در اکثریت جوامع جهان بعضی از افراد با توجیهات کلامی‌و غیر منطقی راه گریزهایی برای فرار از زشت شماری بعضی از این رفتارها یافته و به عنوان تبصره مورد استفاده قرار می‌دهند. دروغ مصلحتی در
زبان فارسی راه فرار از دروغ بوده و گاهی برخی ،
دروغ مصلحت آمیز را بهتر از راست فتنه انگیز
ارزیابی کرده اند. درجوامع انگلیسی زبان نیز دروغ سفید جایگزین دروغ مصلحتی گردیده که در زبان گفتمان نیز به همین سیاق جایگزین شده است. دروغ سفید مترادف عبارت «خالی بندی» در زبان خودمانی و خیابانی است. به کسی زیان نمی‌زند و باعث ایجاد مشکل برای فرد یا افرادی نمی‌گردد. مثلا فرد باسرعت ۶۰ کیلومتر به شهر خود می‌آمده اما بعد می‌گوید با ۱۵۰ کیلومتر سرعت آمدم. ما با دروغ سفید دیگران را فریب نمی‌دهیم بلکه خودرا فریب می‌دهیم. به اندازه ای که تصویر بیرونی ما با واقعیت درونی ما تفاوت دارد و دچار تعارض واضطراب وتنش می‌شویم. متاسفانه این رفتار در میان برخی از مدیران ارشد ما ترویج یافته و شوربختانه به یکی از مجاری اصلی برای هجمه به آنها بدل شده است. در اینجا برای درمان این سندروم باید عرض کنم که باید با واقعیت کنار بیاییم و بدانیم که نظر دیگران تاثیر چندانی در زندگی ما نداشته یعنی سن ،قد، مدرک، نسب خانواده، ارتباط فامیلی، پست ،ثروت و هیچکدام دارایی و فضیلت نیست در مقابل اینها سلامتی، درک فردی، شعور اجتماعی،


فضایل اخلاقی و قدرت انتخاب دوست از اصلی ترین
محورهای ارزشیابی فرد و جایگاه وی است. گاه
کشاندن مسایل اساسی واصلی کشور به سطح جامعه موجب تضعیف معیارهای ارزیابی خدمت و صداقت دولتمردان ومدیران ارشد می‌گردد. زیر سوال بردن اطلاعات عرضه شده توسط برخی از دست اندرکاران که گاهی به خاطر تسویه حساب‌های جناحی و گروهی اتفاق می‌افتد، نتیجه ای جز تضعیف ارکان اجرایی کشور ندارد. هر از گاهی صدایی وانتقادی از صحن شورای شهر شنیده می‌شود که ارتباط چندانی با اهداف و وظایف این نهاد مردمی‌ندارد. ایجاد تشکیک در آمار رسمی‌مبتلایان یا فوت شدگان چه نتایجی جز تهیه خوراک برای رسانه‌های آن سوی آبها و تضیف اعتماد اجتماعی دارد؟ واقعا اعضای محترم شورای شهر تهران نظر ، حرف و راهنمایی برای این شهر ۱۰ میلیونی ندارد؟ مشکل از در ودیوار این ابر شهر بی در و دروازه می‌بارد. رها نمودن نزدیک به پنج هزار معتاد متجاهر با انواع بیماریها در شرایط حساس فعلی ، متکدیان، کودکان خیابانی، مشکلات ناوگان حمل ونقل شهری ودهها کاستی ریز ودرشت شهر که بر روی هم انباشته شده.می‌توانند لیستی از کارهای مناسبی برای این شورا باشند که حداقل در مدت باقی مانده از عمر آن مورد توجه وعمل قرار گیرند باید تمام وعده‌ها و قول‌ها وقرارها توسط منتخبین پارلمان شهری را به کتاب دروغ‌های سفید انتخاباتی اضافه کرده وبرای ثبت در حافظه تاریخ یادگار بماند. گاهی نیز بعضی از خبرها که باید در طبقه بندی محرمانه در کشور حفظ شود به ناگاه در یک تسویه حساب جناحی در سطح جهان مطرح می‌گردد. در روزهایی که دولت و اجزای دیپلماسی مالی در تلاش برای دریافت پنج میلیارد دلار وام می‌باشد، معادل همین وام‌ در کشور گم می‌شود و خاطره شوم آن دکل کذایی در اذهان زنده می‌گردد. اینجاست که ارزش واهمیت دروغ سفید آشکار می‌گردد وانسان آرزو می‌کند که این سنت دیرینه به شکل یک قاعده جبری درآید. مردم با خود حساب می‌کنند در آستانه ماه مبارک رمضان و در راستای حمایت از نیازمندان مبلغ گمشده برای چه مدت کافیست؟ مظلومان و نیازمندان جامعه چشم به اجرای عدالت توسط
قاضی القضات دوخته اند تا حقوق به تاراج رفته شان به
مردم برگردد. البته قاطعیت و پایمردی ریاست محترم قوه قضاییه در احقاق حقوق مردم باعث خرسندی ودلگرمی‌همه ماست. نکته آخر اینکه دولت ونهادهای امنیتی و قضایی باید با افرادی که خارج از حوزه تخصصی خود در شرایط بحرانی فعلی با تشکیک در اطلاعات نهادهای مربوطه و ایجاد تشویش در اذهان عمومی‌قصد آشفته سازی در امنیت روانی جامعه را دارند، برخورد کنند. مثل همین عضو محترم شورای شهر. با اینکه سالها سابقه فعالیت در نهادهای بهداشتی را دارند بعد ازمدتها سکوت ورکود این نهاد تعداد فوت شدگان ناشی ازکرونا درتهران را مورد تردید قرارداده بدون آنکه مستندا تعداد واقعی را اظهار بدارد. بهتراست شورای شهر تهران از شهردار محترم علت تعطیل مددسراها و رها نمودن حدود چهارهزار معتاد متجاهررا پرسش نمایند واقعا اگر ترویج دروغ سفید می‌تواند یک رویه ومنش اجرایی قلمداد گردد و به حرفه اصلی بدل شود به ما هم چنین مجوزی داده شود.