افغانستان و چشم‌انداز پیش‌رو

سخنگوي حزب جنبش ملي اسلامي افغانستان و از اعضاي تيم انتخاباتي «ثبات و همگرايي» اخيرا از آماده شدن طرح اين تيم براي ايجاد حكومت مشاركتي با «اشرف غني» خبر داد و در يك پيام ويدئويي گفت كه اين طرح به‌ درخواست جامعه بين‌المللي به‌ويژه آمريكا و در پي طرح غني براي تشكيل دولت آينده توسط عبدا...عبدا... تهيه شده است. در حال حاضر عبدا...عبدا... با اين مساله كنار آمده كه به‌عنوان رئيس ‌شوراي صلح وارد دولت كابل شود كه اين امر به تلاش‌هاي زلماي خليل‌زاد بازمي‌گردد. در حقيقت با برگزاري انتخابات در افغانستان و عدم پذيرش نتايج توسط عبدا...عبدا...، او و اشرف غني اعلام كردند كه دو دولت موازي در اين كشور تشكيل خواهند داد. در اين بين خليل‌زاد زماني كه دو دولت در افغانستان شكل گرفت و هر دو دولت سوگند وفاداري ياد كرده و شروع به تعيين اعضاي كابينه كردند، وارد عمل شد. همزمان مايك پمپئو، وزير خارجه آمريكا نيز تهديد كرد كه تمام كمك‌هاي آمريكا در صورت عدم تفاهم مقامات سياسي اين كشور به افغانستان قطع خواهد شد. در نتيجه گروه‌هاي سياسي ناچار شدند كه اين توافق را بپذيرند. در اين توافق چند نكته مهم وجود دارد كه با توجه به آنها به‌نظر مي‌رسد، آمريكايي‌ها توافق را تضمين كرده‌ باشند. نخست آنكه وزارتخانه‌هاي اصلي و مقامات امنيتي و دولتي بايد بين دو تيم تقسيم شود. يعني به اين صورت نباشد كه اشرف غني به تنهايي تمام مقامات را تعيين كند. در مورد والي‌‌ها نيز قرار شد در هر منطقه‌اي كه اشرف غني بيشترين آرا را داشته، والي را او تعيين كند و در هر منطقه‌اي كه عبدا...عبدا... بيشترين راي را داشته او تعيين والي را برعهده بگيرد. ظاهرا آمريكايي‌ها تضمين كرده‌اند كه اين روند پيش برود و بر اساس اين تضمين بود كه تيم عبدا...عبدا... پذيرفتند او به جاي رئيس ‌اجرايي كه پيش‌تر اين سمت را برعهده داشت، رئيس ‌شوراي صلح شود. اين سمت نيز پست مهمي است و هم‌تراز با رياست‌جمهوري يا حداقل معاون رئيس‌جمهور تلقي مي‌شود اما به‌نظر مي‌رسد كه طرح آمريكايي‌ها فراتر از اين موضوع‌هاي ذكر شده است. به اين معنا كه خليل‌زاد زماني كه با طالبان وارد مذاكره شد به اين جمع‌بندي رسيدند كه نيروهاي آمريكايي از افغانستان خارج شوند و طالبان نيز تعهد كردند كه داعش در افغانستان عليه آمريكا و متحدانش در منطقه عمل نكند. عملياتي كردن اين روند بسيار دشوار است اما طالبان در رابطه با اينكه مذاكرات بين‌الافغاني را با دولت مركزي آغاز كنند يا خير هنوز دچار ابهاماتي هستند و نگاه سابق خود را دارند. در حقيقت طالبان، دولت را وابسته به آمريكا مي‌دانند و به همين دليل حاضر نيستند با دولت وحدت ملي وارد مذاكره شوند. البته اكنون به‌دنبال توافق بين اشرف غني و عبدا...عبدا... به‌نظر مي‌رسد كه زلماي خليل‌زاد در حال راضي كردن طالبان است تا آنها نيز وارد اين روند شوند. در نهايت اكنون در افغانستان 3 جناح قدرت وجود دارد؛ يكي عبدا...عبدا... كه شمالي‌ها را شامل مي‌شوند، جناح ديگر اشرف غني و تيم او كه ليبرال دموكرات‌ها هستند و جناح سوم طالبان هستند كه فعلا خارج از دايره قدرت قرار دارند اما خليل‌زاد در تلاش است تا آنها را به‌عنوان ضلع سوم قدرت وارد عرصه كند. پس از آن نيز شرايط را براي انتخابات آينده آماده كنند؛ با توجه به شرايط طالبان و جمعيتي كه پشت آنها قرار دارد در صورت حضور آنها در انتخابات و پذيرش مصالحه ملي اين احتمال وجود دارد كه طالبان از طريق سياسي به قدرت دست پيدا كند. از سوي ديگر به‌نظر مي‌رسد دولت وحدت ملي كه اكنون شكل گرفته از اين ظرفيت برخوردار هست كه طالبان را درون خود جذب كند.