جهاد در خط مقدم فرهنگ و سیاست

گروه اندیشه – جمعه گذشته، آیت‌ا... ابراهیم امینی، پس از یک دوره بیماری، در 95 سالگی دار فانی را وداع گفت. آن مرحوم را باید در زمره علمایی قرار داد که در کنار مبارزات سیاسی و فعالیت‌های اجتماعی گسترده، نقش مهمی در ترویج اخلاق و گسترش معنویت در جامعه ایفا کرد. آیت‌ا... امینی از سنین جوانی و در حالی که کمتر از 40 سال داشت، در زمینه بنیان‌های فکری جوانان دغدغه‌مند بود و در سنگرهای مختلف برای حفظ ایمان و اندیشه در جامعه اسلامی کوشید. زندگی سراسر مجاهدت او، با اعتدال و میانه‌روی در همه امور همراه بود؛ آیت‌ا... امینی در برخورد با مخالفان، همواره راه آرامش و ملاطفت را پیش می‌گرفت و در شنیدن سخنان جوانان پرشور، مشی و روشی بسیار محترمانه و دوستانه داشت. در خاطر بسیاری از آنانی که با وی دیدار داشته‌اند، حُسن سلوک، متانت و ادب نسبت به مخاطب آیت‌ا... ، ماندگار شده‌است. در ادامه و به صورت مختصر، مروری بر کارنامه علمی و مبارزاتی آن عالم ربانی و سفر کرده خواهیم داشت.
از نجف آباد تا قم
آیت‌ا... ابراهیم امینی در سال 1304، در نجف‌آباد اصفهان دیده به جهان گشود. ابتدا به فراگیری دانش‌های جدید پرداخت، اما بعدها به دلیل علاقه وافر به علوم دینی، به حوزه رفت و در زادگاهش و شهر اصفهان، مقدمات را آموخت. او در 17 سالگی، هنگامی که ایران گرفتار اشغال متفقین شده بود، راهی قم شد و مدتی از درس اخلاق امام خمینی(ره) استفاده کرد؛ اما شرایط به گونه‌ای رقم خورد که ناچار شد به زادگاهش بازگردد و درس و بحث را در مدارس علمیه اصفهان ادامه دهد. در همین دوره بود که آیت‌ا... امینی در درس حاج‌آقا رحیم ارباب حاضر می‌شد. پس از چند سال توقف در اصفهان، دوباره توفیق حضور در قم به دست آمد و این بار، آیت‌ا... امینی توانست در درس بزرگانی همچون حضرات آیات سلطانی، بهاءالدینی، مرعشی نجفی و گلپایگانی حاضر شود و از درس خارج فقه و اصول آیات عظام بروجردی و امام خمینی(ره)، بهره ببرد.
در محفل علامه طباطبایی


در این سال‌ها، آیت‌ا... امینی به شوق فراگیری علوم عقلی، به جمع شاگردان علامه طباطبایی پیوست و افزون بر فراگیری حکمت منظومه، در جلسات خصوصی استاد که شب‌های پنج‌شنبه و جمعه در منزل ایشان برگزار می‌شد، شرکت داشت و همزمان به تدریس و تألیف نیز، مشغول بود. آیت‌ا... امینی در سال 1346، کتاب «دادگستر جهان» را برای پاسخ به شبهات درباره مهدویت به رشته تحریر درآورد. او در دوران تحصیل در قم، هم‌بحث علمایی همچون آیت‌ا... جوادی آملی بود.
مجمع سری 1341
مرحوم آیت‌ا... امینی را باید یکی از پیشگامان اصلاح حوزه علمیه دانست. او از سال 1341، به عضویت مجمعی سری درآمد که قرار بود برنامه‌ای مدون را برای امور تبلیغی و آموزشی حوزه‌های علمیه تدارک ببیند. در این مجمع، بزرگانی همچون حضرات آیات سیدعلی خامنه‌ای، مشکینی، ربانی شیرازی، آذری قمی، مصباح یزدی و قدوسی حضور داشتند. همین گروه بعدها هسته اولیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را تشکیل داد.
همراهی با نهضت
آیت‌ا... امینی از ابتدای نهضت اسلامی، در زمره هواداران و حامیان آن قرار گرفت. شاگردی نزد امام(ره) و باریک‌بینی و هوش مثال‌زدنی‌اش باعث شد که در بسیاری از وقایع آن دوران، در مرکز مبارزه قرار داشته باشد. آن مرحوم پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، مأموریت‌های ویژه‌‌ای همچون برقراری ارتباط و گفت‌وگو با برادران اهل‌سنت ترکمن‌صحرا را به انجام رساند؛ سه دوره به نمایندگی مجلس خبرگان انتخاب شد، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و از سال 1371 و با حکم رهبر معظم انقلاب، به همراه حضرات آیات مشکینی و جوادی آملی، خطیب جمعه قم بود و خطبه‌های هر سه هفته یک‌بار او، برای مؤمنان و شرکت‌کنندگان در این مراسم عبادی – سیاسی، فرصتی مغتنم به شمار می‌آمد. آیت‌ا... امینی در راستای تبلیغ اسلام و تبیین انقلاب اسلامی، سفرهای متعددی به خارج از کشور داشت. او در دوران حیات پرثمرش، آثار متعددی را تألیف و در همایش‌های علمی مختلف، به عنوان سخنران شرکت کرد.