روزنامه آفتاب یزد
1399/02/27
تلاطم در قیمت ارز و سکه؛ راهکار جبران کسری بودجه یا فرصت‌طلبی سوداگران؟
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: هنگامی که جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری اواسط هفته گذشته در جلسه بررسی راهکارهای فعال‌ترشدن روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و حمایت از صادرکنندگان از نیاز 35 میلیارد دلار منابع ارزی برای واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید در سال 99 خبر داد و خواستار تامین ارز مورد نیاز کشور از طریق تمرکز اصلی بر صادرات غیرنفتی برای نداشتن دغدغه در واردات کالاهای اساسی در سال جاری شد؛ آنچه در بطن این اظهارنظر او هویداست، کمبود ارز جهت تامین این کالاهاست. موضوعی که بر اساس آنچه دل نگرانی وزیر اقتصاد نیز شده، دلخوری از عدم‌بازگشت 30 میلیارد دلار ارز صادراتی است! نگرانی‌ای که روز به روز گسترده‌تر میشود و با تشدید تحریمها و همچنین رکود شدید پس از وقوع کرونا، کُدهای نگران‌کننده‌ای را به بازار ارز و سکه می‌فرستد که سوداگران مدت‌هاست در کمین آن نشسته‌اند.و چنین دل نگرانی شُبهاتی را در مورد آینده ارزی کشور و کسری بودجه رو به فزاینده اقتصاد ایران مطرح کرده است که البته واکنشهای به آن و گمانهزنیهای پیرامونش زمزمه محافل رسمی و غیررسمی اقتصادی کشور است. یک رسانه جهش پیاپی ارز از بهمن گذشته تا امروز را متذکر میشود و با یادآوری وعده دولت به بازگشت ارز به محدوده 14 هزار تومان، رشد قیمتی اخیر را سوال برانگیز می‌‌نماید؛ منتقدی دیگر ادعای یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه 90 درصد شرکت‌هایی که ارز دولتی گرفتن تا کالای مورد نیاز وارد کنند "شرکت‌های کاغذی" بودند را پیش می‌کشد و یکی دیگر چشم امید دوختن جهانگیری به وزارت نفت در دیدار حضوری هفته پیش او با مدیران این وزارتخانه را یادآور میشود که از نفتی‌ها خواست با خلاقیت، راهکاری پیدا کنند و دیگری بر کاهش قیمت نفت و عدم تحقق همان حداقل‌های مصوب بودجه 99 که چون کابوسی پیش‌روی مردمانی است که حتی اگر به رسم شعارهای روانشناسان امروزی مختص فضای مجازی، بخواهند از خبرهای تلخ و ناگوار دوری کنند؛ این خبرهای نگرانکننده هستند که دست از بیخ گلوی اقتصاد آنها بر نمی‌دارند!
> سرمایه‌گذاران ارز و طلا حق دارند، اما ریسکش را به جان بخرند!
نخستین واکنش رسمی به گرانی خزنده نرخ ارز در هفته گذشته را همتی رئیس کل بانک مرکزی داشت که در قالب پستی اینستاگرامی نوشت:" مردم این حق را دارند منابع و دارایی خود را در بخش‌های مختلف نظیر بورس، بانک، املاک و ارز و طلا سرمایه‌گذاری کنند، اما من این وظیفه را دارم که ریسک سرمایه‌گذاری در ارز را مجدد گوشزد نمایم." اینکه چرا همتی وظیفه خود را به گوشزدکردن ریسک این دست سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد اختصاص می‌دهد، موضوع بحث گزارش امروز "آفتاب یزد" نیست؛ اما آنچه مورد توجه و غیر قابل‌انکار است، واقعیت وجود دست‌هایی پیدا و پنهان در بازار ارز است که این کانال را یکی از منابع تامین مالی برای خود می‌بیند. اگرچه در این خصوص برخی کارشناسان اقتصادی با اطلاع از تجربیات و اِشرافِ دولت و بانک مرکزی بر بازار ارز پس از ماجرای افزایش شدید آن در مقطع گذشته، این اقدام را ناشی از درز اخباری از تصمیم‌گیری‌های متولیان امر در بانک مرکزی می‌بیند و رشد قیمت اخیر را متاثر از روش بانک مرکزی در جبران کسری بودجه از طریق فروش ارز با نرخی بیشتر اما با توجیه افزایش قیمت آن در بازار آزاد توسط سوداگرانی که (به گفته همتی) "حق دارند ریسک این دست سرمایه‌گذاری را نیز به جان بخرند!
اقدامی که دکتر آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد در گفتگویی با یکی از رسانه‌ها از آن به عنوان حرکت زیرپوستی بانک مرکزی در عرضه ارز گران به صرافی‌ها یاد می‌کند و می‌گوید:" بانک مرکزی در ساماندهی بازار ارز مدتی است ضعیف عمل می‌کند و با برخی اقدامات غیرکارشناسی چون بالابردن نرخ ارز صرافی بانک‌ها درصدد افزایش قیمت ارز در بازار است."
وی با بیان اینکه دولت در نظر دارد میزان نقدینگی حجیم کشور را از طریق رونق بخشی بازار سرمایه، ارز، سکه و خودرو جمع‌آوری کند و کاملا محرز است که دولت بدنبال کسب منابع مالی بسیار بالاست، در توضیح بیشتر پیرامون اظهارات خود می‌گوید: بانک مرکزی از سویی در بازار سرمایه را بر روی همه بازگذاشته تا کاربلدها و تازه‌واردها در این بازار پرسود سرمایه‌گذاری کنند و از این طریق سرمایه آنها با خرید سهام شرکت‌های دولتی و…از راه بورس بدست دولت بیفتد و از سوی دیگر نسبت به افزایش قیمت ارز و خودرو در بازار، چراغ سبز نشان داده است.
> تاوان شیوع کرونا، افت محسوس درآمدهای نفتی
اما میثم رادپور، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار روزنامه "آفتاب‌یزد" در خصوص تحلیل خود پیرامون دلایل افزایش قیمت ارز در هفته گذشته می‌گوید: داستان واقعیت‌های قیمت ارز در ایران ماجرایی بلندمدت بوده است که در سال 97 تعدیل شد و به یکباره نیز قیمت کالاها و خدمات جهش خیره‌کننده یافت. و از آنجا که این اتفاق منجر به کاهش شدید نقدینگی به لحاظ کاهش محسوس قدرت خرید مردم با درآمدهای آنها گردید، نمی‌توان نقش مردم را در خرید ارز جهت سرمایه‌گذاری و ایجاد بستر تازه در شوک افزایش قیمتی جدید واقع‌بینانه و منطقی تصور و تفسیر کرد.
وی می‌افزاید: با وجود افزایش نقدینگی از 1560 هزار میلیارد تومان در آن مقطع به 2400 هزار میلیارد تومان در زمان حاضر، قدرت خرید مردم بسیار پایین آمده است و از همین جهات، عوامل دیگری غیر از تمایل مردم به سرمایه‌گذاری در بازار ارز عامل رشد نرخ ارز بوده است.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به کسری بودجه شدید دولت، افزایش هزینه‌های جاری و عمرانی با توجه به رویدادهای نفتی متاثر از تحریم‌های گسترده و رکود وسیع ناشی از شیوع کرونا در جهان و ایران، راهکار پیش‌روی دولت جهت نجات از وضع موجود را استقراض از بانک مرکزی و همچنین فروش اوراق و دارایی‌های دولت برشمرد که البته همه آن نیز قابل تامین نبوده و نیست. کما اینکه در نهایت یک سوم این کسری بودجه از طریق استقراض تامین خواهد شد.
رادپور با بیان اینکه بانک مرکزی رژیم جدید ارزی را برای کشور به دلیل شرایط تحریم و کاهش قیمت اقلام صادراتی ایران پذیرفته است، چنین نتیجه گرفت: با توجه به این نوع رویکرد و عدم انباشت فشارها پیش از بروز انفجارهای قیمتی در ارز؛ بحران کرونا و همچنین افت شدید قیمت نفت فشارهای جدیدی را به دوش بانک مرکزی وارد ساخته، لذا بعید است جهش قیمتی بسیار بالا در بازار ارز رخ دهد.
وی در خصوص احتمال برخی افراد مبنی بر تاثیر ناشی از نگرانی در اشباع بورس و برخی اخبار منفی علیه این نوع سرمایه‌گذاری در انتقال وجوه نقد بورس به بازار ارز جهت سرمایه‌گذاری در این بازار اظهار می‌دارد: از آنجا که این اتفاق در واقع فقط جابجایی وجوه نقد از محل خریدار به محل صاحب سهام است، لذا نمی‌توان چنین تاثیری را موثر دانست، مگر آنکه برخی بر جوّ روانی ناشی از این اتفاق دست بگذارند که آن هم شاهد خاصی برای اثبات ندارد. کما اینکه در این خصوص نباید این نکته را نادیده انگاشت که بسیاری از پول‌های منتقل شده به بازار سرمایه وجوه نقد آماده سرمایه‌گذاری نیست و پیش از این برای مصارف اجاره‌خانه و مانند آن بوده است که امکان صرف و ریسک در عرصه دیگری با مختصات بازار ارز را نداشته و ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اگر پولی هم از بورس به سمت بازار ارز آمده باشد از دست عمدتا غیرحرفه‌ای‌هاست تا چند صباحی هم با کوچک کردن سبد خود در بورس، از بازار ارز یا طلا و سکه توشه‌ای برای خود بیندوزند، می‌گوید: به ویژه اینکه باید این نکته مهم را در نظر داشت که وقتی شاخص بورس در یکی دو سال اخیر 10 برابر شده است، دیگر برای 2 برابر شدن سود حاصل از سرمایه‌گذاری در بورس به همین مقدار نقدینگی نیاز است. لذا چه بسا بتوان بیشتر وجوه همین افراد حرفه‌ای در بورس را راهی به سمت بازار طلا و ارز برشمرد که البته بازهم دراز مدت نخواهد بود.
رادپور با بیان اینکه خبر بد اینکه در این خصوص کاهش تقاضا و رشد طبیعی قیمت کالاها و خدمات مهم در بازار، منجر به افت تقاضای خرید و تشدید رکود در بازار تولیدات داخلی نیز خواهد گردید، می‌گوید: به گمان اینجانب حمایت خارج از روال منطقی و منظم دولت از تشویق مردم تازه‌کار به سرمایه گذاری در بورس منجر به این میشود که آگاهان و حرفه ای‌ها سهام خود را به تازه‌کارها بفروشند و با ارزیابی شرایط جدید بازار و خواندن دست دولت در کسری بودجه شدید، به سمت بازار ارز یا سکه و طلا تمایل یابند. اگرچه این نکته را هم باید در نظر داشت که قیمت ارز نیز همچون سایر تورم رایج سالانه دستخوش رشد خواهد شد و این اتفاقی است که از چشم سرمایه گذاران در بازار ارز و طلا دور نمانده و نخواهد ماند.
> سکه با گران شدن ارز رکورد زد و با فروکش آن عقب نشست!
اما محمد کشتی آرای، نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر در گفتگو با خبرنگار روزنامه "آفتاب یزد" در خصوص گرانی طلا و سکه که شکستن رکورد 7 میلیون تومانی آن یکی از اتفاق‌هایی بود که در هفته گذشته رخ داد، می‌گوید: بازار سکه و طلا از قیمت ارز تاثیر مستقیم گرفته و میگیرد و همانطور که افزایش قیمت ارز از جمله دلایل افزایش قیمت طلا و سکه در بازار در اواسط هفته بود، اما در واپسین روز هفته گذشته که قیمت ارز اندکی کاهش یافت باز هم قیمت سکه و طلا در بازار نزولی شد تا نرخ سکه از ۷ میلیون و ۲۵۰هزار تومان به ۷ میلیون و ۵۰ هزار تومان کاهش یابد.
نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر در تشریح آنچه در بازار طلا و سکه در هفته گذشته رخ داد و منجر به بروز نگرانی‌های جدید گردید، می‌گوید: هر دلار پس از رسیدن به ۱۷ هزار و ۲۵۰ تومان به ۱۶ هزار و ۸۵۰ تومان کاهش یافت تا متعاقب آن قیمت سکه طرح قدیم نیز ۶ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان، نیم سکه ۳ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان، ربع سکه ۲ میلیون و ۳۰ هزار تومان، سکه یک گرمی یک میلیون تومان تعیین شده و مورد داد و ستد قرار گیرد.
کشتی آرای ادامه داد: هر مثقال طلا که در ابتدای هفته گذشته به ۳میلیون و ۵۰ هزار تومان افزایش یافته بود در 25 اردیبهشت 99 به ۲میلیون و ۹۷۰ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز که تا ۷۰۵هزار تومان بالا رفته بود به ۶۸۵ هزار تومان کاهش یافت.
وی اگر چه پیش‌بینی در خصوص بازار سکه و طلا را امری غیرممکن میداند، اما در خصوص ارزیابی‌اش دست‌کم برای هفته پیش‌رو می‌گوید: به‌نظر می‌رسد با کاهش تقاضا و افت داد و ستدها و قیمتهایی که در بورس معامله میشود و کاهش حباب سکه از ۴۵۰هزار تومان به ۳۵۰ هزار تومان، از قیمت‌های صعودی به ثبات نسبی قیمت خواهیم رسید.
سایر اخبار این روزنامه
تلاطم در قیمت ارز و سکه؛ راهکار جبران کسری بودجه یا فرصت‌طلبی سوداگران؟
نیاز شاد به باندهای فرکانس تلویزیون
«میدل ایست آی» مدعی شده بن سلمان از عراق درخواست میانجی گری میان تهران و ریاض را کرده در طی یک سال گذشته چنین اخباری برای چندمین بار است که منتشر میشود
ممکن است کروناویروس هرگز از بین نرود
تهدید آمریکا به قطع کامل روابط با چین
دو پیشنهاد سناتور آمریکایی برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن
«معتاد‌ها نمی‌گیرند!» کلید واژه‌ای که ساماندهی متجاهران را ضروری می‌کند
دوره ماه عسل اصولگرایان کوتاه مدت است
تحلیل محسن جلیلوند کارشناس روابط بین الملل در گفت و گو با آفتاب یزد در واکنش به غیبت مجدد رهبر کره شمالی
هیجان لحظه‌ای دیده شدن
تهران-ریاض زیر سایه واشنگتن
آنچه اصلاح‌طلبان این روزهاباید بدانند
گسترش فساد
کارگران و قرارداد‌های سفید امضا
دو پیشنهاد سناتور آمریکایی برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن
پارلمان یازدهم
