روزنامه ابتکار
1399/04/01
رفتار سنجی تروئیکای اروپا در قبال ایران؛ نیمکت نشینِ شاکی
سحر جوادیپور*- علیرغم اینکه به دلیل شیوع کرونا در جهان، مسابقات و لیگهای فوتبالی به مدت چند ماه تعطیل بوده و هستند اما قواعد و جنجالهای مستطیل سبز همواره در ذهن تماشاگران باقی میماند. در یکی از عام ترین جنجالها نیز معمولا بازیکنانی که به دلیل عملکرد ضعیفشان نیمکتنشین میشوند، تلاش میکنند با جنجال رسانهای یا جدال افکنی درون تیمی، خود را به مرکز توجهات تبدیل سازند.رویدادهای جمعه 30 خرداد در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز نشان داد که میتوان در قیاسی متناسب، رویکرد اروپا را با نیمکتنشینهای همیشه شاکی فوتبال مقایسه کرد. شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جلسه روز گذشته، قطعنامهای را علیه ایران تصویب کرد که نخستین قطعنامه علیه ایران پس از هشت سال (از سال ۲۰۱۲) است.
در این قطعنامه که از سوی سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا پیشنهاد شده بود، اعضای شورای حکام با وارد کردن اتهام عدم همکاری با تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از ایران انتقاد کردند. این کشورها در قطعنامه خود مخصوصا روی دسترسی آژانس در انجام تحقیقات از مکانهای خاصی که این نهاد میخواهد، تاکید کردند. قطعنامه فوق با ۲۵ رای موافق، ۲ رای مخالف و ۷ ممتنع به تصویب آژانس رسیده است. روسیه و چین دو کشوری بودند که به این قطعنامه رای منفی دادند.
وانگ گان، سفیر و نماینده دائم چین در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، دیروز در سخنانی، آمریکا را عامل تشدید تنشها بر سر پرونده هستهای ایران توصیف کرد که به صورت یکجانبه از این توافق خارج شده و تحریمها علیه ایران را بازگردانده است. میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در توئیترش نوشت: «شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را تصویب کرد و در آن از ایران خواست که امکان دسترسی آژانس به دو مرکز در این کشور را فراهم کند. روسیه و چین به این قطعنامه رای منفی دادند. ما خواهان آن هستیم که آژانس و ایران این مسئله را حل کنند؛ اما معتقدیم که این قطعنامه وضعیت را بدتر می کند.»
قعطنامه انتقادی شورای حکام با ابتکار عمل تروئیکای اروپا در حالی علیه ایران صادر شد که در دو سال گذشته نقش اروپا در پایبندی و اجرای تعهداتش ذیل مقررات مندرج در برجام همواره بسیار ناچیز یا به تعبیری درست تر «هیچ» بوده است. کشورهای اروپایی در دو سال گذشته که از خروج آمریکا از برجام میگذرد، تنها با سر دادن شعارها و بیانیههای سیاسی به گفتار درمانی روی آورده و تلاش کردهاند به اصطلاح پویایی بینالمللی خود درخصوص چندجانبه گرایی را حفظ کنند.
انفعال کاربردی اروپا در مقابل اقدامات یکجانبه و زورگویانه آمریکا، حاکی از فقدان وزن عملیاتی و اراده سیاسی لازم این کشورها در اداره امور جهان است. هرچند تاسیس اتحادیه اروپایی، مبتنی بر چندجانبه گرایی بوده، ولی این مسئله هم اکنون از چالشهای عمده ای به شمار میرود که در صحنه داخلی و سیاست خارجی اتحادیه اروپا نمایان شده است.
به عنوان مثال اوبر ودرین، وزیر خارجه سابق فرانسه از قوانین فرا مرزی آمریکا به عنوان یک رسوایی مطلق برای اروپا نام میبرد و معتقد است که اروپا باید از ۲۰ یا ۳۰ سال پیش برای مقابله با آنها اقدام میکرد. همچنین از دیدگاه دنیس بوشار این مسئله بیشتر از انفعال و سودطلبی برخی بازیگران اروپایی ناشی میشود. دیپلمات سابق فرانسوی معتقد است که برخی از کشورهای اروپایی نظیر بریتانیا یا آلمان حاضر نیستند زورآزمایی با آمریکاییها را بیازمایند و کمتر هزینهای در این راه بپردازند. به نظر میرسد اروپایی ها نه تنها هیچ ایده جدیدی برای مواجه عقلانی با این چالش ندارند، بلکه حتی از روبهرو شدن با مشکلات نیز میگریزند. درواقع اروپا نشان داد که در نقاط عطف تاریخی با اتخاذ بیمسئولیتی راهبردی به دنبال شانه خالی کردن از تکالیف خود است.
گریز اروپاییها از مسئولیتها و تکالیفشان همواره مورد توجه ایران قرار داشته است، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اقدام سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در ارائه این قطعنامه را به شدت محکوم کرده و آن را اقدامی تحت فشار آمریکا قلمداد و تصریح کرد: «این سه دولت که در اجرای تعهدات برجامی خود کاملا عاجز مانده اند با این اقدام قصد فرار به جلو و گریز از مسئولیت های برجامی خود در قبال ایران دارند.»
توافق هسته ای قدرت های جهانی با ایران که دبیر کل سازمان ملل متحد آن را یک «پیروزی دیپلماتیک در سطح جهانی» معرفی و دونالد ترامپ از آن به عنوان «بد ترین توافق تاریخ» یاد کرده بود، بقول آنالیزا پرتگلا، کارشناس مسائل ایران در موسسه مطالعات ژئوپلیتیک ایتالیا موسوم به «ایسپی»، اکنون در بخش مراقبت های ویژه به سر می برد و حالا به نظر می رسد این بار اروپا زانوی خود را روی گردن این توافق روی زمین افتاده، فشار می دهد. شروع جنجال آفرینی اروپا از آژانس بینالمللی انرژی اتمی علاوه بر اینکه یادآور روند طی شده چند سال گذشته است، نشان میدهد کهنه نقاب اروپا در حال افتادن است.
* کارشناس روابط بینالملل
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از آسیبهای ناشی از پرداخت وام ازدواج پس از دستور محدودیت سنی دریافتکنندگان آن گزارش میدهد
ژوبین صفاری
زندهباد تحریم؛ از شعار تا مسئولیت
«ابتکار» تاثیرات قطعنامه ضد ایرانی بر اقتصاد داخلی را بررسی کرد
اقدامات انگلیس، آلمان و فرانسه، سرنوشت توافق هستهای را بهکجا خواهد رساند؟
ایران و اروپا در پیچ سخت برجام
آمار خودکشی ایرانیها در سال 98 نسبت به سال 97 نزدیک به یک درصد رشد داشته است
زنگ خطر روند صعودی آمار خودکشی
آیا فضای مجازی میتواند رونقی دوباره به اقتصاد هنر بدهد؟
ریسکی به نام خرید آنلاین آثار هنری
قاضی فراری قصد بازگشت به ایران را داشت؟
جزئیات جدید از مرگ مشکوک قاضی منصوری
رئیسجمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد
ماجرای تخلف ساختمانی زمینی در جماران مورد توجه منتقدان دولت قرار گرفت
خانهای برای رئیسجمهوری یا ساختمانی برای ریاست جمهوری؟
وزیر خارجه اسبق ایالات متحده از احتمال وقوع انقلاب در آمریکا سخن گفت
هشدار کری درباره وضعیت غیرقابل پیشبینی درصورت انتخاب مجدد ترامپ
وزیر خارجه اسبق ایالات متحده از احتمال وقوع انقلاب در آمریکا سخن گفت
هشدار کری درباره وضعیت غیرقابل پیشبینی درصورت انتخاب مجدد ترامپ
رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح اعلام کرد
۳ بازداشتی در پرونده هواپیمای اوکراینی
رفتار سنجی تروئیکای اروپا در قبال ایران؛ نیمکت نشینِ شاکی