روزنامه خراسان
1399/04/04
راز یخچالهای 400 ساله مشهد!
نوائیان – وقتی از یخچال صحبت میکنیم، فوراً یخچالهای خانگی و صنعتی امروزی یا درنهایت یخچالهای طبیعی قرارگرفته در مناطق مرتفع و سردسیر به ذهن میرسد؛ اما در ایران و به تبع آن در مشهد، گونهای ویژه از یخچالها با خشتخام ساخته میشد که در تابستان یخ موردنیاز مردم را که به مصارف مختلف میرسید، تأمین میکرد؛ ظاهراً قدیمیترین متنی که به توصیف این یخچالها مبادرت ورزیده، سفرنامه شاردن است. با اینحال، قدمت یخچالهای بزرگ در ایران، خیلی بیشتر از این حرفهاست. در مشهد، به صورت مشخص، از دوره صفویه به بعد، تعداد یخچالهای شهر رو به افزایش گذاشت. بخش مهمی از این یخچالها در غرب مشهد که به لحاظ ارتفاع و آب و هوا بهتر بود، قرار میگرفت. متأسفانه امروزه اثری از آثار این یخچالها نیست. مرکز تجمع این یخچالها، در زاویه شمالی خیابان منتهی به دروازه قوچان فعلی(میدان توحید) بود. شکل یخچالهای مشهد، مخروطیشکل، با دولایه دیوار بود و کف آن را به عمق یکونیم متر گود کردهبودند. در فصل زمستان، مسئول یخچال، آب را از نهر نادری که از وسط بالاخیابان عبور میکرد، به مخزن یخچال میرساند و پس از یخزدن یک لایه 10 سانتیمتری آب، روی آن را با کاه میپوشاند و دوباره آب را وارد مخزن میکرد تا به همان ترتیب، یخ بزند. بین لایههای 10 سانتی یخ، کاه میریختند تا هم عایق مناسبی باشد و هم مقاومت یخ را در برابر گرما بیشتر کند. به این ترتیب، مشهد تا اواسط تابستان، یخ داشت. بستنیفروشهای اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی با همین یخها، بستنی درست میکردند؛ هرچند از خود یخ فقط برای سرد کردن بستنی استفاده میشد؛ اما بوی کاه که البته چندان خوشایند هم نبود، از همه بستنیها به مشام میرسید!پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
ردپای کارت های اجاره ای بازرگانی در چالش ارزی
شبیه کدام شخصیت «سرقت پول» هستید؟
بنزین 98، اولین حضور وزیر کشور در مجلس 99 را داغ کرد
راز یخچالهای 400 ساله مشهد!
آدم کشی برای اثر انگشت!
خروجی کدام سهل انگاری دلار 20 هزار تومانی شد؟!
ایران وچین در نقطه تاریخی
نامه 230 نماینده مجلس به رهبر انقلاب درباره بافت اطراف حرم رضوی
امیدواری «آقازاده ها» سفر موسیقایی علی حاتمی و چشم انتظاری دژاگه !
رصد امتحانات مجازی توسط پلیس فتا
انتقاد از یک مسئول اقدام علیه نظام نیست
جزئیات جدید از بسته حمایتی اجاره نشین ها
قُل قُل های 43 میلیونی!