روزنامه ابتکار
1399/04/08
چرا تئاتری‌هایی که کارشان را از سر گرفتند با انتقادات بسیاری روبه‌رو شدند؟ گره کرونا در کار تئاتر
گروه فرهنگ و هنر - پس از چهارماه تعطیلی سرانجام اجازه فعالیت مجدد سالنهای نمایش توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زیر نظر ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام شد. در این میان برخی گروه‌های تئاتری با وجود تمام مشکلات کار خود را آغاز کردند اما با انتقادهای بسیاری درباره به خطر انداختن دیگران با روی صحنه بردن کارشان مواجه شدند. حال در شرایطی که تقریبا تمامی فعالیت‌های اجتماعی با رعایت مصوبات ستاد ملی کرونا کار خود را از سر گرفته‌اند، آیا روی صحنه نرفتن تئاتر می‌تواند تاثیری در افزایش نداشتن کرونا داشته باشد؟اوایل اسفندماه، ویروس کووید 19 در کشور شیوع پیدا کرد. پس از این اتفاق، وزارت فرهنگ و ارشاد برای پیشگیری از شیوع بیشتر این ویروس کلیه فعالیت‌های فرهنگی را در کشور به حالت تعلیق درآورد. بنابراین درهای کلیه سالنهای تئاتر در کشور تا اطلاع ثانوی بسته شد. همه امیدوار بودند که این تعطیلی عمر درازی نداشته باشد اما 4 ماه طول کشید تا اجازه فعالیت مجدد سالنهای تئاتر صادر شود. سرانجام گروه‌های تئاتری توانستند از روز اول تیر ماه روی صحنه حاضر شوند اما با رعایت پروتکل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا. به عنوان مثال، سالن‌ها تنها اجازه فروش 50 درصد از ظرفیت خود را داشتند، استفاده از گریمور باید به حداقل ممکن می‌رسید و میزانسن‌ها با رعایت فاصله اجتماعی طراحی می‌شد. همه این عوامل کار گروه‌های تئاتری و همچنین سالن‌دارها را مشکل کرد.
پیش از آنکه سالن‌ها اجازه بازگشایی پیدا کنند، مجوز فعالیت تئاتر خیابانی صادر شد و استقبال از این تئاترها کمی دلگرمی در دل‌های گروه‌های تئاتری که در انتظار صدور مجوز فعالیت بودند ایجاد شد. به هر صورت چند گروه تئاتری یکی پس از دیگری کارشان را آغاز کردند تا چرخه هنر شروع به گردش کند اما در این میان انتقادهای تندی هم از آن‌ها شد، انتقادهایی مبنی بر اینکه با روی صحنه بردن اثرشان، سلامت عوامل اثر و همچنین مخاطبان را به خطر می‌اندازند. اما افرادی که تنها مبنع درآمد و شغل‌شان تئاتر است، چگونه می‌توانند همچنان بیکار باشد؟ آرش فلاحت‌پیشه، کارگردان نمایش «پنهان‌خانه پنج‌در» که نمایشش به دلیل کرونا نیمه‌کاره رها شده بود و حالا نمایشش را در تالار مولوی برای بار دیگر روی صحنه برده است، در گفت‌وگویی درباره سختی فعالیت دوباره در شرایط کرونایی گفت: ما برای اجرای نمایش در این شرایط کرونایی، تصمیم سختی گرفتیم چون اگر با مشکلی مواجه شویم، افرادی که که در طول سال از تئاتر حمایت نمی‌کنند تمام مشکلات پیش آمده را از چشم ما می‌بینند و می‌گویند شما اصرار به اجرا و بازگشایی سالن‌ها داشتید اما ما تمام تلاش‌مان را می‌کنیم تا با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی با معضلی مواجه نشویم.
او همچنین درباره عدم حمایت مسئولان از تئاتر در دوره کرونا افزود: زمانی که در قرنطینه بودیم و شرایط سختی را سپری می‌کردیم شاید فکرش را هم نمی‌کردیم نمایش را روی صحنه ببریم اما تجربه چند ماه قرنطینه و احترام گذاشتن به همه و متوقف شدن فعالیت به ما ثابت کرد که گویا معیشت اهالی تئاتر برای هیچ کس اهمیت ندارد. پس از فاصله‌گذاری هوشمند، کسب و کارها یکی پس از دیگری فعالیت‌شان را آغاز کردند اما سالنهای تئاتر با وجود تمام رایزنی‌ها همچنان امکان فعالیت نداشتند از سوی دیگر به دلیل حمایت نکردن مسئولان از اهالی تئاتر روز به روز اوضاع وخیم‌تر می‌شد بنابراین با توجه به تمام شرایط به این نتیجه رسیدیم که تمرین‌هایمان را از سر بگیریم.
او با اشاره به زیان‌های مادی و معنوی که در مدت تعطیلی به گروه‌های تئاتری وارد شده و وعده‌های حمایتی عنوان کرد: پس از تعطیلی اجباری به دلیل پیشگیری از کرونا، خانه‌نشین شدیم و با وجود رعایت کردن همه پروتکل‌ها چیزی به جز وعده‌های پوشالی ندیدیم و نشنیدیم و تا به حال بدون کوچکترین حمایت مالی تمامی هزینه‌های نمایش را از بودجه شخصی پرداخت کردهایم. فقط همان ابتدای کار لیستی از گروه‌هایی که متضرر شده بودند تهیه شد اما حتی خود دوستان اداهر کل هنرهای نمایشی گفتند خودتان را دلخوش نکنید و قرار نیست حمایتی صورت بگیرد چون دولت آنقدر دغدغه دارد که به شما نمی‌رسد. ما همیشه با مشکلات عدیده مواجه بودیم و جنگیدیم و در نهایت این جامعه تئاتری است که کنار یکدیگر ایستادند و دست هم را گرفتند.
اما وضعیت استقبال از سالنهای تئاتر در این چند روز که از فعالیت مجدد‌شان می‌گذرد چگونه است؟ مصطفی کوشکی، مدیر تماشاخانه «مستقل تهران» دراین‌باره گفته است: وضعیت حضور مخاطب نسبت به شرایط بد نبوده و با دو نمایشی که داشتیم تقریبا ظرفیت 50 درصد را پُر کردیم، ولی برای هفته جدید آمار کمی ضعیف است. در حالی که اگر اطلاع‌رسانی شده بود و تبلیغات بیشتری از طرف اداره کل هنرهای نمایشی انجام می‌شد مخاطب بیشتری را می‌توانستیم جذب کنیم.
او افزود: در این بین بچه‌های تئاتر و کمی هم پیشکسوت‌ها نسبت به حضور در سالن تئاتر هم برای اهالی این حوزه و هم مخاطب بی‌اعتمادی ایجاد کردند، از آن سو اطلاع‌رسانی هم اتفاق نیفتاد تا برای برگرداندن مخاطب به سالن‌ها فکری شود. این‌ها همه ضرر بزرگی به تئاتر و فرهنگ کشور است. این خیلی دردناک و ترسناک است که بین مخاطب و تئاتر و ساحت فرهنگ فاصله بیفتد.
این کارگردان تئاتر با اشاره به تبلیغ برخی هنرمندان در صفحه‌های شخصی خود برای دعوت مردم به سینماها گفت: همنه چیز از خود ما شروع میشود، اما متاسفانه هیچ کس کاری برای تبلیغ تئاتر انجام نداده است. اداره کل هنرهای نمایشی و خانه تئاتر به هر حال قدرت اجرایی دارند اما به نظر می‌رسد همه کنار ایستاده‌اند و ما هم در حال غرق شدن هستیم. کلا انگار تعدادی پیرمرد هستیم که فقط برای همه چیز غُر می‌زنیم، وقتی تئاتر بسته است غُر می‌زنیم، وقتی باز می شود غُر می‌زنیم. بهتر است کاری کنیم. اگر هر کس به اندازه یک قدم کوچک بردارد، آن وقت کل تئاتر شکل دیگری می‌گیرد. ما این همه چهره تئاتری داریم که به لحاظ نام و اعتبار از تئاتر منتفع شده‌اند چرا همه الان ساکت هستند؟ چرا در کنار تبلیغ «شنای پروانه» حرفی نمی‌زنند که تئاتر هم باز است تا مردم را به تماشای تئاتر دعوت کنند.
کوشکی ادامه داد: دغدغه من از طرح این بحث این نیست که تعداد تماشاگرها 10 نفر بیشتر یا کمتر باشد بلکه مهم این است که بدانیم تئاتر روی صحنه است، سینماها باز هستند، گالری‌ها باز هستند. ما در این روزگار می‌بینیم که درصد فرهنگ و رشد فکری خیلی از افراد جامعه روز به روز در حال افت کردن است ولی متاسفانه هر حرفی می‌زنیم برداشت مالی از آن میشود. درست است که مشکلات مالی ما (به عنوان تماشاخانه‌دار) هنوز برطرف نشده ولی برای شخص من مهم است که فرهنگ را قیچی نکنیم، به همین دلیل سعی کردم از همان روز اول بازگشایی، سالن مستقل تهران را باز کنم آن هم با یک نمایش دانشجویی که ممکن است مخاطب زیادی نداشته باشد. ما اگر خودمان فرهنگ را قیچی کنیم آن وقت از حاکمیت چه انتظاری باید داشت؟
تئاتر همیشه یکی از هنرهای مظلوم بوده است، گرچه چندسالی است که مخاطبان بیشتری به سالنهای تئاتر می‌روند اما با وجود کرونا و عدم تبلیغات مناسب، بیم آن وجود دارد که تمام تلاش‌های این چند سال نقش بر آب شوند. باید دید در روزهای آتی آیا همچنان فروش بلیت‌های نمایش با کاهش روبه‌رو میشود یا رعایت پروتکل‌های بهداشتی سرانجام اعتماد مخاطب را برای دوباره نمایش دیدن جلب می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
چرا طرح‌های مقطعی جمع‌آوری کودکان کار بی اثر و نتیجه‌اند؟
کودکی اسیر کار بزرگان!
ژوبین صفاری
اپیدمی سطحینگری در تحلیل
شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات یا هر دو؟
احزاب اصلاح‌طلب در دو راهی جبهه‌های رسمی اصلاح‌طلبی
چرا تئاتری‌هایی که کارشان را از سر گرفتند با انتقادات بسیاری روبه‌رو شدند؟
گره کرونا در کار تئاتر
سرنوشت پرونده‌ها و احکام صادره از سوی قضات درصورت احراز فسادشان چه میشود؟
سایه شک بر سر عدالت قاضی فاسد
«ابتکار» راهکارهای موثر برای مدیریت بازار ارز را بررسی کرد
بیراهه ارزپاشی در مسیر ارزانی
رهبر انقلاب اسلامی در ارتباط تصویری با مسئولان قضایی تاکید کردند
مبارزه با فساد بدون ملاحظه و تعدی و فقط بر مدار حق، عدل و قانون
در جلسه ستاد اقتصادی دولت مطرح شد
تاکید روحانی بر زمان‌بندی شفاف عرضه اوراق مالی برای جذب مشارکت فعالان اقتصادی
کره شمالی، آمریکا را به استفاده از سلاح هسته‌ای تهدید کرد
شعله‌های جنگ سرد پیونگ یانگ علیه واشنگتن
رئیس مجلس با تاکید بر ضرورت ایجاد تحول در مدیریت کشور:
