الاکلنگ قیمت آهن

  مثل گذشته دیگر از ماشین های حمل بار که شاخه های آهن  چند تنی را حمل می کردند، خبری نیست. آن چه به چشم می خورد تعداد معدودی وانت است که میلگرد حمل می کنند. در اغلب دفاتر خالی از مشتری، بیشتر فروشنده ها باز هم تلفن در دست، مشغول گرفتن قیمت آهن هستند. وارد اولین دفتر آهن فروشی می شوم و قیمت هر شاخه آهن 14 را می پرسم. فروشنده که جوان کم سن و سالی به نظر می رسد، می گوید:« ما آهن شاخه 14 اصفهان، یزد، کرمانشاه و چندین مدل دیگر داریم که از یک میلیون و 600 هزار تومان شروع می شود تا 2 میلیون و 300 هزار.» علت تفاوت قیمت را که جویا می شوم، می گوید:« وزن هر شاخه آهن فرق می کند. بهترین آهن، آهن اصفهان است که قیمتش از همه بیشتر است.» او در جواب این سوال که چرا آهن کیلویی فروخته نمی شود، می گوید:« واحد خرید ما  از اصفهان کیلویی است، اما شاخه ای می فروشیم. نرخ گذاری هم بر مبنای آهن اصفهان است.» این درحالی است که  رئیس اتحادیه این صنف اظهار می کند:« ما به تمام  فروشنده ها اطلاع دادیم که فروش باید بر اساس کیلو باشد و در فاکتور هم کیلو قید کنند. فروشنده ها به صورت عرف قیمت را براساس شاخه اعلام می کنند، اما هنگام فروش باید آهن را وزن کنند.» یکی دیگر از فروشنده های آهن می گوید:« تا یک ساعت پیش قیمت آهن اصفهان شاخه 14، دو میلیون و 300 هزار تومان بود. حدود یک ماه و نیم پیش قیمت همین آهن یک میلیون و 400 هزار بود و تا دو میلیون و 700 هزار هم  بالا رفت، الان باز کمتر شده است.»یکی از فروشنده های دیگر که مرد سالخورده ای است، همین نوع آهن را به قیمت دو میلیون و 250 هزار تومان می فروشد. وقتی درباره تفاوت قیمت ها از او سوال می کنم، می گوید:« قیمت ها ساعتی که نه،  لحظه ای تغییر می کند و مثل دلار سریع بالا و پایین می رود. اصلا آهن قیمت ثابتی ندارد و ممکن است تا 10 دقیقه دیگر باز افزایش قیمت داشته باشیم. ما از اصفهان و تهران ثانیه به ثانیه قیمت می گیریم. با این که تولید داخلی است، اما گاهی شده تا تلفن را می گذاریم و برمی داریم، قیمت ها فرق می کند.» در حالی که رئیس اتحادیه این صنف می گوید:« بالاخره در بازار همه چیز با توجه به نوسان قیمت ارز در حال تغییر است، اما این گونه نیست که تغییرات ساعتی باشد.»در یک ساعت مشخص که درباره قیمت ها پرس و جو می کنم، متوجه می شوم که بعضی از دفاتر هر شاخه آهن مشخص را با  قیمتی متفاوت از هم، با  اختلاف بین 20 تا 50 هزار تومان می فروشند. مسئول بازرسی سازمان صمت در این باره می گوید: « این اختلافی که در فروش آهن با آن مواجه شدید، شاید قطعا تخلف نباشد. این مسئله ممکن است مربوط به خرید جدید یا قدیم فروشنده باشد.»
صادرات،علت گرانی؛ ادعای آهن فروشان
یکی دیگر از فروشنده ها  هر شاخه آهن 14 اصفهان را دو میلیون و 280 هزار تومان می فروشد. او می گوید:« آهن اصفهان چون آلیاژ بیشتری دارد و مقاوم تر است، از همه گران تر است، اما هر چه آهن آلیاژ کمتری داشته باشد، قیمت پایین تر است. از این شاخه های آهن ارزان معمولا بساز بفروش ها خریداری می کنند که هزینه زیادی برایشان نداشته باشد.» مسئول بازرسی سازمان صمت در این باره می گوید:« آهن سبک و آهن سنگین هر کدام کاربرد خاصی دارند. آهن هایی که در نمره های مختلف است، اگر سبک باشد برای سازه های ساختمان سازی قابل استفاده نیست و برای مکان هایی مثل سوله، گاوداری و دامداری و ... استفاده می شود. فروشنده اول باید به صورت کیلو بفروشد و به مشتری حتما مورد مصرف این نوع آهن را بگوید. البته مهندسان ناظر، نظارت های لازم را خواهند داشت.» این فروشنده در حالی که تلفن همراهش را در دستش گرفته، می گوید:« این فهرست قیمت انواع آهن را از روزهای قبل ببینید که چقدر متغیر است. باور کنید ما دیگر  کم آوردیم. من به مشتری قیمت دادم تا موقعی که پول را واریز کرده و برگشته، 200 هزار تومان قیمت بالا رفته و من ضرر کردم. الان شمش آهن به خارج از کشور صادر می شود، برای همین در بازار داخلی آهن کمیاب و گران می شود. اتحادیه هم درباره قیمت نمی تواند کاری انجام بدهد. الان وقتی قیمت دلار بالا و پایین می رود، چه کسی می تواند جلویش را بگیرد؟، آهن هم همین طوراست.» از او درباره احتکار آهن سوال می کنم، می گوید:« برخی از کلی فروش های تهران و اصفهان احتکار می کنند، در خین عرب مشهد کلی فروش نداریم که این کار را بکند. اگر هم در انباری آهن می بینید که طرف نمی فروشد، به این دلیل است که مشتری این ها را از قبل خریده و تا زمان تحویل در این انبارها باقی می ماند.»این جا هر کس برای گرانی آهن یک دلیلی می آورد. یکی آن را به بورس ربط می دهد و یکی صادرات آهن را علت اصلی گرانی آن می داند. خیلی ها هم معتقدند چون قیمت نوسان دارد، اصلا کسی نمی تواند نظارتی بر این گرانی ها داشته باشد.
حل مشکل گرانی آهن در شهریورماه


محمد طیرانی، رئیس اتحادیه صنایع آهن آلات و صنایع پروفیل درباره علت گرانی قیمت آهن می گوید:« علاوه بر بورس و صادرات آهن،  بخشی از علت گرانی آهن مربوط به توزیع نشدن کافی آن از سوی کارخانه های تولیدی در خرداد و تیر ماه بوده است. از حدود یک هفته پیش قیمت ها رو به کاهش گذاشته است. توزیع آهن در بازار  شهریور  افزایش می یابد و مشکل حل خواهد شد. هر چند ما بر قیمت ها نظارت داریم، اما اصل قیمت در بورس تعیین می شود و در اختیار ما نیست. همچنین خریداران بورس در مرکز هستند و تعداد کمی از این افراد در مشهد داریم. از سوی دیگر، کالای بورس هم دوماه بعد به آن ها تحویل داده می شود و این مسئله نوسان ایجاد می کند.»
90 درصد پرونده های تخلف آهن فروشان مربوط  به گران فروشی است
مهدی مقدسی، مسئول بازرسی سازمان صمت درباره تخلفات این صنف می گوید: « ما از ابتدای سال تا کنون 1281 بازرسی تخصصی در حوزه آهن آلات داشته ایم که منجر به تشکیل 82 پرونده تخلف شد. از این پرونده های تخلف دو مورد مربوط به کم فروشی بوده است. یعنی شاخه ای آهن را فروخته اند که وزن کمتری داشته است. 90 درصد  تخلفات هم مربوط به گران فروشی بوده است.ارزش ریالی پرونده های جریمه ای که تنظیم کردیم، حدود 13 میلیارد ریال بوده است.»مقدسی درباره چگونگی نظارت بر قیمت آهن می گوید:« نظارت بر قیمت آهن کار بسیار سختی است، زیرا  آهن آلات مانند کالاهای دیگر سریال ندارد و قیمت گذاری در آهن آلات مصوب نیست. همچنین ما در خریدهای بورس به علت نوسان آن نمی توانیم ورود کنیم. ما فقط بر واحدهایی که خرید قطعی کرده اند و فاکتور دارند، می توانیم نظارت داشته باشیم. بنابراین طبق فاکتور خرید متوجه گران فروشی آن ها می شویم. این افراد طبق فاکتور باید درصد سودهای قانونی را رعایت کنند. در این صنف حداکثر سود عمده فروشان 5/2درصد و حداکثر سود خرده فروشان 5 درصد است  و سود بیشتر از این مقدار  تخلف محسوب می شود.»