روزنامه ابتکار
1399/06/18
تنش‌های بورس به بازارهای موازی می‌رسد؟ دومینوی تنش‌ها در بازارهای اقتصادی
کیمیا نجفیطی روزهای گذشته صحبت از نوسانات بازار بورس نقل محافل شده است، عده‌ای از موقتی بودن ریزش‌ها می‌گویند و عده‌ای دیگر بازار را در مسیر سقوط دیده و به دنبال راهی برای خروج از این حوزه می‌گردند. البته باید اشاره کرد که تمام حواشی بازار بورس به رفتار سهام‌داران و یا افت و خیزهای شاخص محدود نمی‌شود. خروج سرمایه از این بخش و نامعلوم بودن مقصد آن از جمله مسائلی است که در این میان مطرح میشود. این روزها بیش از هر زمان دیگری فرآیند خروج سرمایه از بورس و حرکت آن به بازارهای موازی مورد توجه قرار گرفته است، چرخه‌ای که به اعتقاد کارشناسان اقتصادی می‌تواند تبعاتی را برای بازارهای موازی و درنهایت اقتصاد به همراه داشته باشد.
بازار بورس از سال گذشته مورد حمایت دولت قرار گرفت و رکوردهای بی‌سابقه‌ای را ثبت کرد. اما مسیر حرکتی بورس به شکل ایده‌آل ادامه پیدا نکرد، به گونه‌ای که شاخص‌کل بورس در نیمه مرداد در کانال دو میلیون واحد قرار داشت و این روزها به کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد سقوط کرده است و این شرایط بیش از هر زمان دیگر احتمال خروج سرمایه مردم از بورس و ورود آن به بازارهای موازی را تقویت می‌کند، مسئله‌ای که به گفته برخی از کارشناسان نتیجه‌ای جز افزایش قیمت در بازارهای موازی نخواهد داشت. تاثیرپذیری بازارهای اقتصادی از یکدیگر مسئله مهمی است که بارها مورد بحث و بررسی تحلیلگران قرار گرفته است. به گفته آنها با تزریق شوک و تغییر نرخ در یک بازار، دیگر بخش‌های اقتصاد تغییر رویکرد داده و مسیر دیگری را برای ادامه حرکت خود انتخاب می‌کنند. روندی که می‌تواند برای اقتصاد کشور به یک معضل بزرگ تبدیل شود، اکنون این نگرانی با ریزش‌های شاخص بورس بار دیگر دست به گریبان اقتصاد شده است. احتمال خروج نقدینگی از بازار سرمایه و سرازیر شدن آن به بازارهای موازی زمانی قوت می‌گیرد که سهام‌داران تازه‌وارد و آن دسته از افراد کم طاقت با افت شاخص به فکر فروش سهم-های‌شان و خروج از بازار می‌افتند. این افراد با مشاهده افت و خیزها به فکر انتقال دارایی‌های خود به بازارهای دیگر مانند ملک و خودرو افتاده و بازار را دچار تنش بیشتر می-کنند، البته که انتقال سرمایه‌ها به بازارهای موازی نیز نمی‌تواند راهکاری تضمینی برای حفظ ارزش سرمایه‌ها باشد اما به هرحال واکنشی طبیعی از سوی سهام‌دارانی است که نگران سرمایه‌های‌شان هستند. در این میان عده-ای رفتار محافظه‌کارانه سرمایه‌گذاران را عامل اصلی تغییرات زنجیره‌ای در بازارهای اقتصادی می‌دانند، رویکردی که درنهایت به ضرر بازارها و سرمایه‌گذاران تمام میشود. مرتضی افقه، اقتصاددان با اشاره به تاثیرپذیری بازارهای اقتصادی و رفتار سرمایه‌گذاران به «ابتکار» گفت: می‌گویند بازارها همانند دومینو از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند، اگر غیر از این بود جای تعجب داشت. ما باید بدانیم با توجه به شرایط اقتصادی تاثیرپذیری بازارها از یکدیگر کاملا طبیعی است. هنگامی که یک بازار مقدار قابل‌توجهی از سرمایه‌های افراد را جذب می‌کند و پس مدتی دچار نوسان میشود، خرده-سرمایه‌داران و تازه‌واردان به دنبال راهی می‌گردند تا اندک سرمایه‌شان را از خطرات حفظ کنند بنابراین واکنش و ترس به هنگام نوسان یک بازار اقتصادی کاملا طبیعی خواهد بود.
سهام‌داران تازه‌وارد از همان ابتدا دست به ماشه بودند
این اقتصاددان به شرایط بازار بورس اشاره کرد و در این خصوص گفت: بورس به محلی مناسب برای سوق دادن سرمایه‌ها تبدیل شده بود اما بیشتر سهام‌داران با بی‌تدبیری به بازار وارد شدند و من به عنوان یک اقتصاددان از همان ابتدا نگران بودم که با کوچک‌ترین لرزشی بازار و سرمایه‌ها در برابر خطر قرار بگیرند. بسیاری از سرمایه‌گذارانی که در این دوره وارد بازار بورس شدند آماتورهایی بودند که نسبت به اما و اگرها آگاهی نداشتند.
وی افزود: این افراد حتی از ابتدای فعالیت‌شان نیز نگران چنین روزهایی بودند. تازه‌واردان و نابلدان به نوعی دست به ماشه منتظر یک اتفاق بودند و این لرزش‌ها زمینه را برای شلیک آماده کرد و ما این‌روزها شاهد صف‌های فروش هستیم.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: اینکه فردی نسبت به آینده یک بازار و حفظ ارزش سرمایه‌شان بدبین باشند و برای امنیت به سمت بازار دیگر حرکت کنند یک رفتار کاملا طبیعی است. این در حالی است که خروج این حجم از نقدینگی و ورود آن به بازاری دیگر حتما تبعاتی را به همراه خواهد داشت.
افقه در بخش دیگری از صحبت‌هایش به حبس سرمایه در یک بخش و کاهش فشار در بازارهای موازی اشاره کرد و گفت: برخی‌ها معتقد بودند که اگر شاخص بورس افزایشی باشد تاثیری همسو در بازارهای موازی خواهد داشت اما من بارها گفته بود که این چنین نیست و هنگامی که سرمایه‌ها در بورس جمع شود، فشار در بازارهای دیگر کاسته می-شود. بنابراین هنگامی که این سرمایه از بورس خارج شود به سمت بازارهای موازی حرکت خواهد کرد و آن زمان نتیجه فشار ورود نقدینگی را بیشتر خواهیم دید. درصورت خروج سرمایه‌ها از بورس بازار ارز، طلا و خودرو به دلیل نیاز داشتن به سرمایه کمتر قبل از مسکن مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند، این در حالی است که اگر سرمایه‌ای باقی بماند قطعا به سمت بازار مسکن هم خواهد رفت.
ابرثروتمندها معضلی جدی برای اقتصاد است
این اقتصاددان با اشاره به معضل جدی اقتصاد در پاسخ به این پرسش که آیا راهکاری برای کاهش مشکل تاثیرپذیری بازارهای اقتصادی وجود دارد یا خیر، گفت: در شرایط فعلی ما با مشکلاتی همچون تحریم، ضعف تولید و تورم روبه‌رو هستیم، اما یک مشکل عمده دیگر وجود دارد که به ابرثروتمندها بازمی‌گردد. این افراد بسیار قدرتمند بوده و به راحتی می‌توانند سیاست‌های دولت را خنثی کنند بنابراین این قشر معضلی مهم در اقتصاد هستند چراکه برای سود بیشتر خرده‌پس‌اندارها را به دنبال خود می‌کشانند و نبض بازارهای اقتصادی را در دست می‌گیرند. در چنین شرایطی ما نمی‌توانیم با راهکاری بازارهای اقتصادی را از شدت تاثیرپذیری‌ها در امان نگه داریم. اقتصاددان‌ها تا کنون هرچه راهکار که می‌دانستند به کار گرفته‌اند اما چون ریشه مشکلات عمیق است پس دامنه تاثیرگذاری راهکارها و فرمول‌ها کوتاه‌مدت خواهد بود. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که با چند راهکار اقتصاد را سامان داد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا تغییرات کتاب‌های فارسی در سال‌های اخیر به فرهنگسازی کمک کرده است؟
جاخالی‌های زنگ «فارسی»!
جلال خوش‌چهره
خودنمایی‌های ناکارآمد
در فاصله کمتر از 10 ماه تا انتخابات 1400 نام چه کسانی به عنوان کاندیداهای احتمالی مطرح شده است؟
از پیران سیاست تا مردان رزم
تنش‌های بورس به بازارهای موازی می‌رسد؟
دومینوی تنش‌ها در بازارهای اقتصادی
وزیر نفت: رکورد صادرات گاز شکسته شد
ایجاد 6/2 میلیون بشکه ظرفیت پالایشگاهی با توسعه گازرسانی
زباله‌گردی نشان از زخم عمیق و فقری ویرانگر بر پیکر شهر دارد
هیچ؛ سهم کودکان زباله‌گرد از طلای سیاه
انتقاد رئیس بیمارستان از شیوه بازگشایی مدارس
دانش‌آموزان «عاملِ چرخش ویروس» بین خانواده‌ها خواهند شد
وزیر خارجه سوئیس با رئیس جمهوری و همتای ایرانی خود دیدار کرد
پیام به آمریکا در گفت‌وگو با سوئیس
رئیس قوه قضائیه:
برای دادگاه‌های ویژه اقتصادی، تصویب طرحی جامع را پیگیری می‌کنیم
سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری تشریح کرد
توصیه و پیام ایران به ترکیه و امارات
کاسیس: هدف از سفر به ایران تقویت روابط و ایجاد اعتماد است
دیدارهای دیپلماتیک وزیر امورخارجه سوئیس با مقام های ایرانی
