به مناسبت «روز جهانی پیشگیری از خودکشی» اعلام شد آمارهای تلخ خودکشی

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، خودکشی تقریباً نیمی از مرگ و میرهای خشونت‌آمیز در جهان را تشکیل می‌دهد و در ۴۵ سال گذشته، میزان خودکشی در سراسر جهان ۶۰ درصد افزایش یافته است، این درحالیست که خودکشی اکنون بین سه عامل اصلی مرگ و میر در بین افراد ۱۵-۴۴ ساله (زن و مرد) قرار دارد.
به گزارش ایسنا، ۱۰ سپتامبر روز جهانی پیشگیری از خودکشی نام‌گذاری شده است؛ در این راستا انجمن بین‌المللی پیشگیری از خودکشی، سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون جهانی بهداشت روان برای میزبانی روز جهانی پیشگیری از خودکشی همکاری می‌کنند و در سراسر دنیا این ماه (سپتامبر)، ماه آگاهیِ ملی و بین‌المللی در رابطه با پیشگیری از خودکشی است.
در حالی که پیشگیری از خودکشی در تمام سال از اهمیت برخوردار است، اما این ماه، زمانِ اختصاصی را برای جمع شدن با شور و اشتیاق جمعی برای صحبت پیرامون یک موضوع دشوار فراهم می‌کند.
چراکه در این میان همه ساله هزاران نفر در اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند و بسیاری دیگر نیز تحت تاثیر مرگ آنها قرار می‌گیرند لذا نمی‌توان از تاثیر پدیده خودکشی چشم پوشید؛ به همین مناسبت ایسنا با فریبرز درتاج، رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران به گفت‌وگو نشسته و در این گفت‌وگو درباره موضوعاتی همچون تاثیر خودکشی، علت بروز این پدیده در افراد و عوامل دخیل در آن پرداخته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.


فریبرز درتاج خودکشی را نتیجه همگرایی عوامل ژنتیکی، روانشناختی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سایر عوامل خطرزا عنوان کرد و گفت: افرادی که جان خود را می‌گیرند، نمایانگر یک گروه ناهمگن با تاثیرات علیتی منحصر به فرد، پیچیده و چند وجهی هستند. چنین ناهمگنی، چالش‌هایی را برای متخصصان پیشگیری از خودکشی به وجود آورده است.
پیشگیری از خودکشی، چالشی جهانی
او درباره چالش‌های جهانی خودکشی گفت: این چالش‌ها را می‌توان با اتخاذ رویکردی چندسطحی و منسجم، در پیشگیری از خودکشی برطرف کرد. پیشگیری از خودکشی یک چالش جهانی است. همه افراد جامعه در پیشگیری از آن نقش اساسی دارند. هر فردی به عنوان یک عضو جامعه، به عنوان فرزند، به عنوان پدر و مادر، به عنوان یک دوست، به عنوان یک همکار یا به عنوان یک همسایه می‌تواند تغییر ایجاد کند. هر فرد می‌تواند آگاهی در مورد این مسئله را افزایش دهد، خود و دیگران را در مورد علل خودکشی و علائم هشدار‌دهنده برای خودکشی آموزش دهد و در نجات یک زندگی سهیم باشد. همچنین بینش انحصاری و تجربه‌های بی‌نظیر میلیون‌ها نفری که هر ساله تحت تاثیر رفتار خودکشی قرار می‌گیرند، می‌تواند برای آگاهی افراد جامعه و تاثیرگذاری بر حمایت از افرادی که رفتار خودکشی داشته‌اند و اطرافیان آسیب‌دیده، بسیار ارزشمند باشد. درگیر کردن این افراد در تحقیقات، ارزیابی‌ها و مداخله‌ها باید در برنامه‌های هر سازمانی که به پیشگیری از خودکشی می‌پردازد، قرار گیرد.
تفاوت‌های جنسیتی در خودکشی
وی در ادامه به تفاوت‌های جنسیتی در خودکشی اشاره کرد و گفت: آمارهای رسمی و مطالعات تحقیقاتی نشان داده که در خودکشی تفاوت جنسیتی وجود دارد. این اختلافات به عنوان تناقض‌های جنسیتیِ خودکشی شناخته می‌شود. در حالی که بحث درمورد این موضوع دشوار است، باید تاکید کرد که اگر بخواهیم سالانه تعداد کشته‌شدگان خودکشی را در سراسر جهان کاهش دهیم، این دانش مهم است و درک این تفاوت‌های جنسیتی می‌تواند به متخصصان در طراحی و توسعه استراتژی‌های پیشگیری و مداخله کمک کند.
به گفته رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران و طبق مطالعات آماری انجام شده توسط مراکز سلامت روان در سراسر دنیا، احتمال خودکشی در مردان چهار برابر بیشتر از زنان است. با این حال، زنان بیشتر از مردان در معرض خودکشی قرار دارند. میزان اقدام به خودکشی در زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان است، همچنین زنان احتمالاً افکار خودکشی بیشتری را تجربه می‌کنند.
درتاج تاکید کرد: براساس مطالعات CDC، مرگ و میر مردان، ۷۹ درصد از کل خودکشی‌های جهان را نشان می‌دهد اما میزان خودکشی غیرکشنده در زنان چهار برابر بیشتر از مردان است و در زنان بزرگسال و نوجوانان دختر شایع‌تر است. مردها چهار برابر بیشتر از زنان در معرض خودکشی هستند. زنان احتمالاً افکار خودکشی بیشتری نسبت به زنان دارند و زنان چهار برابر بیشتر از مردان در تلاش برای خودکشی هستند. مردان به احتمال زیاد از سلاح گرم و زنان به احتمال زیاد از مسمومیت برای خودکشی استفاده می‌کنند.
وی افزود: در جوامع اروپایی و آمریکایی میزان مرگ و میر ناشی از خودکشی در مردان بیشتر است، در حالی که در جوامع آسیایی این آمار پایین‌تر است. حتی اگر زنان بیشتر از مردان مستعد افکار خودکشی باشند، میزان خودکشی در مردان بیشتر است و به طور متوسط​، در برابر خودکشی یک زن حدود سه تا چهار مورد خودکشی مردان وجود دارد. اگرچه در بخش‌هایی از آسیا، این نسبت کمتر است. در کشورهای غربی مردان حدود ۳۰۰ درصد یا سه برابر بیشتر از زنان احتمالاً در اثر خودکشی می‌میرند، در حالی که چند کشور (که در کل بیش از صد میلیون نفر ساکن دارد) از رقم ۶۰۰ درصد هم فراتر رفته است. بیشترین تفاوت در نسبت خودکشی زنان و مردان در کشورهای بلوک شوروی سابق و برخی از کشورهای آمریکای لاتین مشاهده شده است.
بنابر اظهارات رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران و طبق آخرین آمار منتشر شده در سال ۲۰۲۰ در بین ۱۸۳ کشور، لیتوانی با نرخ خودکشی (۱/۵۸ مرد در جمعیت ۱۰۰ هزار نفری) در رتبه اول خودکشی مردان و دو منطقه آنتیگوا و باربودا با نرخ خودکشی (۰ مرد در جمعیت ۱۰۰ هزار نفری) آخرین رتبه را در خودکشی مردان دارند و در رابطه با نرخ خودکشی زنان، کشور لسوتو در جنوب آفریقا با نرخ خودکشی (۴/۲۴ زن در جمعیت ۱۰۰ هزار نفری) رتبه اول در خودکشی زنان و منطقه باربادوس با نرخ خودکشی (۵/۰ زن در جمعیت ۱۰۰ هزار نفری) آخرین رتبه را در خودکشی زنان دارد.
وی با بیان اینکه اختلاف در تلاش‌ها و خودکشی‌های تکمیل شده در زنان به اشتباه باعث شده است که بسیاری باور داشته باشند اقدام به خودکشی در زنان اغلب روشی برای جلب توجه است، نه یک خطر جدی و این دور از واقعیت است، گفت: توجه به این نکته ضروری است که در بین زنان، اقدام به خودکشی (اما شکست خورده) بزرگترین عامل خطر برای خودکشی در آینده است و تمام اقدامات خودکشی، چه در مردان و چه در زنان، باید بسیار جدی گرفته شود. در حقیقت، تفاوت در میزان خودکشی تا حدودی با دلایل بالقوه زیادی مانند موارد مربوط به استفاده از ابزارهای کشنده‌تر، تجربه تجاوز، نابرابری و نقش‌های جنسیتی در جامعه، تفاوت در روش‌های قابل قبول برای مقابله با مشکلات و درگیری‌های زندگی، در دسترس بودن و ترجیح برای استفاده وسایل مختلف خودکشی، الگوهای مصرف الکل و تفاوت در میزان مراجعه برای اختلالات مربوط به سلامت روان در بین زنان و مردان، تبیین می‌شود.
چرا تفاوت‌های جنسیتی در خودکشی وجود دارد؟
درتاج در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا تفاوت‌های جنسیتی در خودکشی وجود دارند؟، تصریح کرد: برخی از تئوری‌های مختلف تفاوت‌های جنسیتی در خودکشی را ناشی از نقش‌های جنسیتی و انتظارات اجتماعی می‌دانند. همچنین محققان این احتمال را مورد بررسی قرار داده‌اند که قصد خودکشی ممکن است نقشی در این اختلاف داشته باشد که در مردان تمایل به خودکشی موفق، بیشتر از زنان است.
وی تاکید کرد: کلیشه‌های جنسیتی مردان یعنی «سخت بودن» و «قوی بودن» اجازه شکست را نمی‌دهد و شاید باعث شود که مردان روشی خشن‌تر و کشنده‌تر را برای خودکشی انتخاب کنند. همچنین به دلیل اینکه زنان، در شرایط پذیرش اجتماعی بهتر و بیشتری در رابطه با صحبت در مورد اختلالات روانی و مشکلات خود نسبت به مردان قرار دارند، بیشتر مجاز به ابراز آسیب‌پذیری و درخواست کمک هستند و احتمالاً از اقدامات خودکشی به عنوان وسیله‌ای برای ابراز نیاز خود به کمک نیز استفاده می‌کنند. ممکن است زنان تمایلی به اقدام به خودکشی جدی نداشته باشند، زیرا این عمل خشونت‌آمیز و مردانه تلقی می‌شود. احتمال دارد زنان نسبت به مردان در مواجهه با پریشانی روانی یا بیماری نسبت به مردان، به صورت زود هنگام اقدام به خودکشی کنند، اما کمتر قصد مُردن و بیشتر تمایل به تلاش برای درمان پریشانی خود داشته باشند. علاوه بر اینها، ممکن است زنان در پی تصمیم به اقدام به خودکشی، آزادتر در تغییر نظر و احساس خود باشند.
این روانشناس معتقد است که در هر صورت صرف نظر از جنسیت، تلاش برای خودکشی همیشه باید جدی گرفته شود و به عنوان یک رفتار توجه‌جویانه رد نشود و ضروری است، تحقیقات بیشتری برای شناسایی و درک بهتر دلایل تفاوت‌های جنسیتی در خودکشی و تدوین راهبردهای مداخله‌ای مبتنی بر جنسیت، صورت گیرد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا معضلات اکران آنلاین به پایان خواهد رسید؟ انتخابی سخت بین پرده سینما و مونیتور محمدرضا ستاری دستاورد یک سفر دیپلماتیک «ابتکار» نقش و توان دولت در مدیریت آشفتگی قیمت خودروها را بررسی می‌کند کورس روانی قیمت در بازار خودرو ششمین نشست شورای عالی همکاری ایران و ترکیه چه پیامی داشت؟ مخابره پیام سیاسی تهران به واشنگتن تبلیغات نامزدها از ۸ صبح پنجشنبه ۲۰ شهریورماه ممنوع است به مناسبت «روز جهانی پیشگیری از خودکشی» اعلام شد آمارهای تلخ خودکشی قرائت بیانیه تشکر نمایندگان خوزستان از قالیباف خلاف آیین‌نامه بود گلایه‌های نادران از رئیس مجلس و انتخابات هیات رئیسه کمیسیون تولید فرهاد دژپسند در حاشیه جلسه هیئت دولت اعلام کرد ۲ تصمیم مهم دولت برای حمایت از بازار سرمایه فرمانده رزمایش مشترک ذوالفقار ۹۹ ارتش اعلام کرد حضور زیردریایی فاتح و پهپاد سیمرغ برای اولین‌بار در رزمایش ذوالفقار رئیس شورای شهر تهران: آقای نوبخت پای کلنگی که زده بایستد سخنگوی سپاه پاسداران: با شکوه برگزار کردن مراسم «حاج قاسم» برای دشمن پیام مهمی دارد مقام سوئیسی پس از سفر به ایران: چرخ اقتصاد ایران در حرکت است گرفتاری کشورهای عربی منطقه در دام ایران هراسی آمریکا و رژیم صهیونیستی