تاریخ سازهای سینمایی و سوریان چشم در چشم بنا !


 
 
 


نگاهی به شخصیت‌های تحول‌آفرین در تاریخ سینمای ایران، به مناسبت روز ملی سینما
تاریخ‌سازها؛ از خاچیکیان و کیارستمی تا ملاقلی‌پور و حاتمی‌کیا
 
 گروه سینما و تلویزیون  - فردا 21 شهریورماه ، روز ملی سینما نام گذاری شده است، تا به این بهانه از فیلم سازان و اهالی خانواده سینما قدردانی شود. این روز متعلق است به همه بازیگران، کارگردانان و عوامل پشت دوربینی که برای خلق یک اثر قدمی برمی‌دارند. همه آن‌ها در این جشن سهیم هستند، اما به مناسبت بزرگداشت سینما، نمی‌توان به صورت ویژه از چهره‌هایی که با هنر خود در عرصه سینما، شروع‌کننده مسیر مهمی بودند یا افتخارات جهانی برای سینمای ایران به ارمغان آوردند، یاد نکرد. به مناسبت روز ملی سینما، از هشت چهره تاریخ‌ساز در سینمای ایران یاد کرده‌ایم.
 
ابراهیم حاتمی‌کیا و رسول ملاقلی‌پور
تثبیت‌کنندگان ژانر اختصاصی سینمای ایران

پس از جنگ تحمیلی و در اواخر دهه 60، سینماگرانی مانند ابراهیم حاتمی‌کیا و رسول ملاقلی‌پور در آثار خود از زاویه‌های مختلف به دفاع مقدس پرداختند. این دو فیلم ساز با ساخت چندین فیلم در حوزه دفاع مقدس، به چهره‌های شاخص و تاثیرگذار سینمای دفاع مقدس تبدیل شدند و به نوعی تثبیت‌کنندگان اصلی این ژانر محسوب می‌شوند. فیلم‌های آن‌ها برخلاف آثار قبلی مرتبط با جنگ تحمیلی، بسیار هنرمندانه دفاع مقدس را به تصویر کشیدند و در به رسمیت شناخته شدن این ژانر که تنها منحصر به سینمای ایران است و با ژانر جنگی مألوف در سینمای جهان، تفاوت‌های محسوسی دارد، تاثیر مهمی گذاشتند.

شهاب حسینی
برنده جایزه مهم در بازیگری

از میان بازیگران، این شهاب حسینی است که موفق شده در عرصه بازیگری، یک اتفاق مهم را در تاریخ سینمای ایران رقم بزند. او سال 2016 با فیلم «فروشنده» در جشنواره کن حسابی خوش درخشید و توانست جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره را برای بازی در این فیلم از آن خود کند. شهاب حسینی اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به کسب این جایزه شد، در حالی که بسیاری از ستاره‌های بین‌المللی مانند دی‌کاپریو، پاچینو و دنیرو، با وجود حضور در جشنواره کن، به این جایزه دست نیافتند. شهاب حسینی همراه دیگر بازیگران مرد «جدایی نادر از سیمین» جایزه خرس نقره‌ای جشنواره برلین را هم دریافت کرده است.

ساموئل خاچیکیان
سازنده پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران

نام زنده‌یاد ساموئل خاچیکیان در سال 63 با ساخت «عقاب‌ها» یکی از اولین فیلم‌هایی  که به موضوع جنگ تحمیلی و دفاع مقدس پرداخته ، در تاریخ سینمای ایران ماندگار شده است. این فیلم سال 64 روی پرده سینماها به نمایش درآمد و با استقبال بی‌سابقه مخاطبان روبه‌رو شد. این فیلم 10 میلیون و 180 هزار و 567 بلیت فروخت و به این ترتیب به عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران شناخته می‌شود. اگر «عقاب‌ها» این روزها اکران می‌شد و تعداد 10 میلیون بلیت می‌فروخت، رکورد پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای ایران را می‌شکست و به رقم عجیب 130 میلیارد تومان فروش، دست می یافت.
 
مجید مجیدی
اولین نامزدی سینمای ایران در اسکار

پیش از «جدایی نادر از سیمین»، فیلم سینمایی «بچه‌های آسمان» در هفتاد و یکمین دوره جایزه اسکار موفق شده بود در جمع پنج نامزد نهایی بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان قرار بگیرد و در واقع اولین نامزدی فیلمی از سینمای ایران در جایزه اسکار با این اثر رقم خورد که به خاطره‌ای فراموش‌نشدنی تبدیل شد. از میان پنج اثر مجیدی که به عنوان نماینده ایران به اسکار فرستاده شدند، تنها «بچه‌های آسمان» موفق شد به پنج نامزد نهایی راه یابد. مجیدی این روزها با «خورشید» در جشنواره ونیز حضور دارد و باید دید آیا افتخار تازه‌ای برای سینمای ایران در راه خواهد بود؟

اصغر فرهادی
اولین کارگردان ایرانی برنده اسکار

اصغر فرهادی سال 91 با فیلم «جدایی نادر از سیمین»، افتخارات بین‌المللی زیادی را در تاریخ سینمای ایران ثبت کرد. این فیلم در جایزه اسکار سال 2011، توانست به پنج نامزد نهایی بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان راه یابد و با دریافت این جایزه، اولین اسکار سینمای ایران را به نام خود ثبت کرد. «جدایی...» جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان جوایز گلدن‌گلوب را هم از آن خود کرد. اصغر فرهادی پنج سال بعد با فیلم «فروشنده» نیز حضور بسیار موفقی در جایزه اسکار داشت و برای دومین بار توانست جایزه بهترین فیلم خارجی زبان را کسب کند و دست پر به ایران بازگردد.

عباس کیارستمی
اولین و تنها برنده نخل طلا

زنده‌یاد عباس کیارستمی، افتخارات و جوایز مختلفی در کارنامه خود دارد، اما این کارگردان سال 1997 با فیلم «طعم گیلاس» موفق شد مهم‌ترین جایزه معتبرترین جشنواره سینمایی دنیا را از آن خود کند. او در پنجاهمین دوره این جشنواره، نخل طلای بهترین فیلم را به طورمشترک با یک فیلم ساز ژاپنی دریافت کرد. این اولین بار بود که جایزه نخل طلا به فیلمی از سینمای ایران اهدا می‎شد، به همین دلیل از آن به عنوان اتفاقی تاریخی در تاریخ سینمای ما یاد می‌شود. تا امروز نیز هیچ فیلم ساز ایرانی موفق به دریافت این جایزه نشده است. زنده‌یاد عباس کیارستمی چهار سال پیش درگذشت.

شهلا ریاحی
اولین کارگردان زن

همیشه اولین‌ها ماندگار هستند و زنده‌یاد شهلا ریاحی هم به عنوان اولین کارگردان زن در سینمای ایران، چهره‌ای به یاد ماندنی شده است. این هنرمند سال 1335 فیلم «مرجان» را جلوی دوربین برد و به این ترتیب با لقب اولین کارگردان زن شناخته می‌شود، لقبی که تا همیشه به واسطه آن، از او یاد می‌شود. شهلا ریاحی علاوه بر کارگردانی، به عنوان بازیگر نیز در فیلم «مرجان» حضور داشت. زنده‌یاد ریاحی پس از ساخت این فیلم فعالیت خود را در سینما و تلویزیون به عنوان بازیگر ادامه داد و اولین و تنها تجربه کارگردانی او در سینمای ایران در یادها ماند. وی سال 98 درگذشت.
 
 
 
تصمیم عجیب فدراسیون کشتی با اعطای اختیار تام و تمام به سوریان در پروژه قهر محمد بنا
پسر چشم در چشم پدر؟!
 
آقای خاص کشتی فرنگی ایران که ید طولایی در قهر و آشتی با فدراسیون گوش‌شکسته‌ها دارد، در آخرین اقدام خود برای قهر، از پلت‌فرم‌های مجازی استفاده کرد تا بعد از مدل‌های گوناگون قهر و استعفا، این بار محمد بنا در یک گروه واتس‌آپی که متشکل از کشتی‌گیران و اعضای کادرفنی بود از شاگردانش حلالیت بطلبد و ضمن اعلام این‌که دیگر هیچ سمتی در تیم ملی کشتی فرنگی ندارد، چنین بنویسد: «سنم بالا رفته و دیگر نمی‌‌‌کشم.» هرچند قهر مجازی بنا مثل ادوار گذشته بازتاب بالایی داشت اما فدراسیون دبیر واکنش متفاوتی نسبت به آن نشان داد؛ واکنشی که چراغ سبز فدراسیون برای پذیرش این استعفای غیررسمی تلقی شد. ابتدا علیرضا دبیر به فاصله چند ساعت از انتشار خبر استعفای سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی با آرامش کامل در بخش‌های مختلف خبری تلویزیون اعلام کرد باید به تصمیمات یکدیگر احترام گذاشت. بعد از آن‌هم رئیس جوان فدراسیون کشتی مدعی شد باید چند روزی صبر کرد تا فضا آرا‌م‌تر شود و سپس جلسه بگذاریم و در این‌خصوص صحبت کنیم. درحالی که گفته می‌شد فدراسیون کشتی طی هفته آینده با حضور مسئولان در‌خصوص استعفای محمد بنا از سرمربیگری تیم ملی کشتی فرنگی تشکیل جلسه خواهد داد. اما دیروز خبری رسید که تا حد زیادی قابل تامل بود. آن‌هم چیزی نبود بجز واگذاری مسئولیت کامل تصمیم‌گیری درخصوص ادامه یا قطع همکاری با بنا به شاگرد عزیزتر از جانش حمید سوریان! کسی که بنا همیشه مدعی بود رابطه‌اش با او پدر و پسری است نه استاد و شاگردی. حالا اما با واگذاری این مسئولیت به نظر می‌رسد فدراسیون کشتی بنا و سوریان را مقابل هم قرار داده و شاید این ماجرا پایان چندان خوشی نداشته باشد. ضمن این که شنیده می‌شود سوریان با افراد مختلفی از جمله بهروز حضرتی‌پور درباره بنا گفت‌وگو کرده تا بهترین تصمیم اتخاذ شود. این درحالی است که طبق شنیده‌ها و با‌ توجه به رفتار جالب مسئولان فدراسیون کشتی، گویا مسیر استعفای محمد بنا کاملا هموار است و بعید به‌نظر می‌رسد اصراری بر ماندن او صورت بگیرد. ضمن این‌که شنیده می‌شود با توجه به سابقه بنا در استعفا از سرمربیگری تیم ملی طی سال‌های گذشته و در پیش بودن المپیک، علیرضا دبیر رئیس فدراسیون کشتی نگران تکرار این استعفا در آینده نزدیک و در آستانه المپیک توکیوست. با این‌حال شاید بتوان به جرات گفت محمدرضا طالقانی رئیس اسبق و عضو فعلی هیئت‌رئیسه فدراسیون کشتی بیش از هر مسئول دیگری به‌دنبال منصرف کردن محمد بناست و در نظر دارد این موضوع را در نشست هفته آینده با جدیت پیگیری کند. او بارها در مصاحبه‌های اخیر خود صراحتا اعلام کرده که شخصا برای بازگرداندن بنا اقدام خواهد کرد. ضمن این‌که طالقانی در پیام‌های مختلفی که از طریق رسانه‌ها برای بنا فرستاده، خطاب به آقای خاص کشتی فرنگی تاکید کرده قهر کردن تا المپیک ممنوع است و از بنا خواسته به خاطر مردم برگردد.
 
هرچند که تکراری شدن قهرهای بنا باعث شده تعابیر مختلفی از قهر و آشتی‌های او شکل بگیرد اما جمشید خیرآبادی دستیار اسبق بنا و مربی تیم ملی کشتی فرنگی در المپیک ۲۰۱۲ لندن تعبیر کارشناسانه‌ای از تصمیم اخیر آقای خاص دارد و این استعفا را یک نوع تاکتیک عنوان می‌کند. او در مصاحبه با ایرنا محمد بنا را از سرمایه‌های کشتی فرنگی خواند و ابراز امیدواری کرد تا مشکل بین فدراسیون و او حل شود. اما جمشیدی نکته‌ای در‌خصوص قهرهای بنا می‌گوید که گره از این قهر وآشتی‌های رمزآلود را باز می‌کند: «بنا در گذشته نیز نشان داده که این استعفا تاکتیکی است. از سوی دیگر طرف حساب بنا، «حمید سوریان» و «علیرضا دبیر» خودشان از استخوان خرد‌ کرده‌های کشتی و ورزش هستند و مسلما خیر و صلاحی که آن‌ها برای کشتی می‌خواهند، کمتر از «محمد بنا» نیست چرا‌که مسئولیت امور فنی و مدیریت فدراسیون برعهده این ۲ نفر است و ان‌شاا... به نحو‌احسن مشکلات رفع شود.» ماجرای قهر و استعفای بنا درحالی بالا گرفته که لقمان رضایی، مربی تیم ملی کشتی فرنگی موضوع را حاد نمی‌داند و می‌گوید: «مطمئن باشید که بنا به کارش ادامه می‌دهد و اصلا بحث استعفایی مطرح نبوده. بنا به خاطر محدودیت‌هایی که به او اعلام شده، ناراحت است. این مسائل حل‌شدنی است و مشکلی وجود نخواهد داشت.» اما با توجه به وکالت تام و تمامی که فدراسیون کشتی به حمید سوریان داده، مشخص نیست این داستان چه پایانی خواهد داشت.