روزنامه اعتماد
1399/06/20
به سوي خاورميانه پاك
شهاب شهسواري17 سال بعد از تجاوز نظامي و اشغال غيرقانوني عراق توسط ايالات متحده امريكا، مقام‌هاي اين كشور اعلام كرده‌اند كه بخشي از نظاميان امريكايي را از خاك عراق خارج مي‌كنند. سه سال بعد از شكست كامل گروه تروريستي داعش در عراق توسط نيروهاي مسلح اين كشور با پشتيباني ايران و محور مقاومت، حالا عامل ديگر ناامني در خاورميانه هم به تدريج در حال جمع كردن بار و بنه خود از خاك اين كشور است. هشت هفته مانده به انتخابات رياست‌جمهوري اقدام دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا براي خروج ۲۲۰۰ نيروي امريكايي از عراق و كاهش تعداد نيروهايش در اين كشور از ۵۲۰۰ نيرو به ۳۰۰۰ نظامي، به عنوان گام عملي جهت اجراي شعارهاي انتخاباتي سال ۲۰۱۶ او محسوب مي‌شود. ترامپ همواره مدعي بود كه با آغاز جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ مخالف بود و قصد دارد تمامي نيروهاي امريكايي را از «جنگ‌هاي بي‌پايان» در خاورميانه بيرون بياورد و به خانه بازگرداند. هر چند اين ادعا براي راي‌دهندگان امريكايي طرفدار ترامپ دستاورد دولت او محسوب مي‌شود، اما براي شهروندان عراقي كه پارلمان منتخب‌شان زمستان سال گذشته خواستار خروج كامل تمامي نيروهاي نظامي خارجي از خاك اين كشور شده بود، يك گام ديرهنگام و كوچك محسوب مي‌شود.امريكا مدعي است كه با شكست داعش (كه سه سال پيش توسط ايران و عراق اعلام شد) بخشي از نيروهايش را از عراق خارج مي‌كند. به گفته ژنرال كنت مك‌كنزي، فرمانده گروه تروريستي فرماندهي امريكا در خاورميانه (CENTCOM) ۲۲۰۰ نظامي امريكايي تا پايان ماه سپتامبر (اواسط مهر‌ماه) خاك عراق را ترك مي‌كنند تا تعداد نيروهاي امريكايي مستقر در عراق به ۳۰۰۰ نيرو برسد. به گفته اين مقام ارشد گروه تروريستي سنتكام، حضور ۳۰۰۰ نيروي امريكايي با هدف «مشاوره و كمك به شركاي عراقي براي ريشه‌كن كردن باقي مانده‌هاي داعش در عراق و تضمين شكست هميشگي اين گروه» خواهد بود.
خروج بعد از دو دهه
خروج ۲۲۰۰ نيروي امريكايي از عراق، رقمي بسيار كوچك‌تر از اقدام رييس‌جمهور پيشين امريكا، باراك اوباما در كاهش ۱۵۰ هزار نفري نيروهاي امريكايي در عراق بين سال‌هاي ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ محسوب مي‌شود و به اعتقاد بسياري از تحليلگران با استقرار مجدد اين نيروهاي در كشورهاي پيرامون عراق، به جاي بازگشت به امريكا و باقي ماندن دو سوم ديگر از نيروهاي كنوني امريكا در خاك عراق، عملا به معناي بي‌ميلي امريكا به ترك عراق و پايان دادن به جنگ‌هاي بي‌پايان ۱۷ساله‌اش در غرب آسيا است. همزمان با اين تحولات يك مقام ارشد كاخ سفيد به خبرنگاران گفته است كه در روزهاي آينده تعدادي از نيروهاي امريكايي از افغانستان هم خارج خواهند شد. امريكا در پيمان صلحش با گروه شبه‌نظامي طالبان كه اسفند ماه پارسال در دوحه قطر امضا كرد، به طالبان وعده داده است كه تا ارديبهشت ماه سال ۱۴۰۰ تمامي نيروهاي نظامي خود را از خاك افغانستان خارج كند. امريكا در حال حاضر ۸۶۰۰ نيروي نظامي در افغانستان دارد. نظاميان امريكايي ۱۹ سال است كه در خاك افغانستان مشغول جنگ و ايجاد ناامني و بي‌ثباتي هستند، جنگي كه طولاني‌ترين جنگ فرامرزي تاريخ امريكا محسوب مي‌شود.
شكستن «عزم راسخ»
امريكا كه از سال ۲۰۰۳ در خاك عراق حضور گسترده نظامي دارد، سال ۲۰۱۴ با ادعاي مبارزه با گروه تروريستي داعش، تعداد نيروهاي خود را به شكل چشمگيري در خاك اين كشور افزايش داد. امريكا با همراهي متحدان غربي‌اش فرانسه، آلمان، بريتانيا، كانادا، استراليا، هلند، دانمارك، كانادا، بلژيك و تعدادي ديگر از كشورهاي اروپايي و عربي ائتلافي با ادعاي مقابله با داعش در عمليات موسوم به «عزم راسخ» تشكيل داد. تعداد نيروهاي امريكايي كه با همراهي بريتانيا در سال ۲۰۰۳ به عراق حمله كرده بودند در سال‌هاي پس از اشغال عراق به ۱۸۰ هزار نيرو هم رسيد، اما از سال ۲۰۰۸ و بعد از انتخاب باراك اوباما به عنوان رييس‌جمهور امريكا اين نيروها به سرعت از عراق خارج شدند تا جايي كه سال ۲۰۱۳ تعداد نظاميان امريكايي در عراق به كمتر از ۵ هزار نيرو رسيد. امريكا بعد از ظهور داعش تدريجا نيروهاي خود را به عراق بگرداند و در طول رياست‌جمهوري دونالد ترامپ تعداد نيروهاي امريكايي و متحدانش در عراق به بيش از ۱۵ هزار نفر رسيد.
امريكا در شرايطي اقدام به خارج كردن بخشي از نيروهاي خود از عراق مي‌كند كه از زمان ترور شهيد سردار قاسم سليماني تاكنون، بسياري از متحدان پيشين اين كشور در قالب عمليات ادعايي ضدداعش، نيروهاي خود را به بهانه شيوع ويروس كرونا از عراق خارج كرده‌اند و تعداد بسيار ناچيزي از نيروهاي خارجي غيرامريكايي در عراق باقي مانده‌اند. در اين شرايط عملا ائتلافي كه در قالب عمليات ضدداعش و عمليات «عزم راسخ» تشكيل شده بود، به صورت عملي از بين رفته است. امريكايي‌ها در طول ماه‌هاي گذشته دست كم ۶ پايگاه نظامي عراقي را به نيروهاي مسلح عراق تسليم كرده‌اند و بخش اعظم نيروهاي خود در عراق را در پايگاه نظامي عين‌الاسد جاي داده‌اند. اما مشخص نيست امريكايي‌ها چه زماني قصد دارند خروج نظاميان خود را از عراق تكميل كنند. دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا در ديدار ماه گذشته‌اش با مصطفي كاظمي، نخست‌وزير عراق گفته بود: «به هر حال در يك زماني همه نيروهاي ما بيرون خواهند رفت. ما منتظر روزي هستيم كه مجبور نباشيم آنجا باشيم، عراقي‌ها زندگي خودشان را بكنند و بتوانند از خودشان دفاع كنند. همان كاري كه قبل از دخالت ما (سال ۲۰۰۳) انجام مي‌دادند.»
دهن‌كجي به خواست ملت عراق
دولت امريكا مدعي است كه بر اساس توافق امنيتي كه با دولت نوري مالكي در عراق امضا كرده است، حضور نيروهايش در عراق مشروع است، اما پارلمان عراق بعد از آنكه نظاميان امريكايي با اجراي يك عمليات تروريستي فرمانده ارشد نيروهاي مسلح اين كشور و سردار شهيد قاسم سليماني، فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و فرمانده عمليات ضدداعش در عراق و سوريه را ترور كردند، خواستار خروج فوري همه نظاميان خارجي از خاك اين كشور شد. رسانه‌هاي امريكايي اين مصوبه را «قطعنامه غيرالزام‌آور» توصيف مي‌كنند و بر استمرار بي‌توجهي به خواست نمايندگان قانوني مردم عراق تاكيد دارند. شهروندان عراقي تاكنون بارها در راهپيمايي‌هاي گسترده در شهرهاي مختلف اين كشور خواستار خروج امريكا از خاك اين كشور شده‌اند. با شكست كامل خلافت خودخوانده گروه تروريستي داعش، خروج متحدان امريكا از عراق و ادعاي رييس‌جمهور امريكا مبني بر آمادگي خروج از خاك عراق، مشخص نيست كه مسووليت ۳ هزار نيروي باقي مانده امريكايي در عراق، به جز دهن‌كجي به خواست ملت عراق چيست.
سایر اخبار این روزنامه
