گروه صنعت و تجارت: با عرضه نزدیک به ۴۴۰ میلیون یورو ارز، رکورد معامله هفتگی سامانه نیما در سال ۹۹ تاکنون شکسته شد و پیشبینی میشود با تداوم این روند، نرخ ارز روند کاهشی به خود بگیرد. پیگیریهای نشان میدهد در دو روز پایانی هفته گذشته بیش از ۳۲۰ میلیون دلار ارز در سامانه نیما عرضه شده که از این میزان، حدود ۲۲۰ میلیون دلار معامله شده و ۱۰۰ میلیون دلار بدون مشتری مانده است. با این حساب پیشبینی میشود با سیاست جدید بانک مرکزی مبنی بر برداشتن سقف فروش در سامانه نیما و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمی و آزاد و فروش ارز پتروشیمیها، معدنیها و فولادیها، باعث رونق سامانه نیما در صرافیهای مجاز و تسریع در بازگشت ارزهای صادراتی شود. به این ترتیب، انتظار میرود با تقویت عرضه قیمت نیز پایین آمده و تامین ارز کالاهای وارداتی هم سرعت خواهد گرفت.

در روزهای گذشته، پس از افزایش عرضه ارز، روند پرشتاب رشد قیمت دلار و سایر ارزها، متوقف شده و حتی روندی نزولی نیز یافت. سامانه نیما از نیمه نخست سال ۹۷ پس از تعدیل سیاستهای ارزی دولت به عنوان مرجع تعیین نرخ خرید و فروش حوالههای ارزی تعیین شد. روز پنجشنبه (۲۷ شهریور) در ساعت ۱۵، دلار در صرافیهای بانکی با کاهش ۴۰۰ تومانی نسبت به روز قبل از آن (چهارشنبه) با نرخ ۲۶ هزار و ۷۰۰ تومان خریداری و با قیمت ۲۶ هزار و ۸۰۰ تومان به فروش میرسد. همچنین تابلوی صرافیهای بانکی برای خرید و فروش یورو نیز شاهد کاهش ۳۵۰ تومانی قیمتها نسبت به روزهای قبل بود. در این صرافیها بهای ۳۱ هزار و ۴۵۰ تومان برای خرید یورو و ۳۱ هزار و ۵۵۰ تومان برای فروش این ارز ثبت شده است.

یک هفته پیش از این بود که رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد که متوسط عرضه ارز در نیما به صورت روزانه ۱۰۰ میلیون دلار است که تداوم این روند نشان دهنده بهبود روند بازگشت ارزهای صادراتی است. عبدالناصر همتی با اشاره به روند مناسب تامین ارز در سامانه نیما طی روزهای گذشته گفت: در روز جاری ۱۲۸ میلیون دلار در سامانه نیما عرضه شده که بیش از ۷۰ میلیون دلار آن معامله شده است. بر همین اساس در این روزها متوسط عرضه ارز در نیما به صورت روزانه ۱۰۰ میلیون دلار بوده و تداوم این روند نشان دهنده بهبود روند بازگشت ارزهای صادراتی به کشور بر مبنای سیاستهای اتخاذ شده و استقبال صادرکنندگان است. رییس شورای پول و اعتبار همچنین با اشاره به کاهش میزان صادرات کشور در سه ماه نخست سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا و برخی محدودیتها گفت: خوشبختانه روند صادرات کشور پس از طی سه ماهه اول سال درحال احیاست و روند تامین ارز کالاهای وارداتی سرعت خواهد گرفت.

تابستان امسال فصلی پر ماجرا برای صادرکنندگان کشور بود زیرا از همان آغاز طبق مصوبات هیات دولت، دستورالعمل هایی مبنی بر الزام تجار به بازگشت ارز حاصل از صادرات ابلاغ و ۳۱ تیرماه به عنوان آخرین زمان برای ایفای تعهدات ارزی تعیین شد. از سوی دیگر بعد از اتمام این مهلت، تاریخی جدید برای تعامل تجار با بانک مرکزی برای پرداخت ارز حاصل از صادرات اعلام شد تا بازرگانان فرصتی ۲ ماهه برای برگزاری جلسات و رفع مشکلات و موانع بازگرداندن ارز صادراتی سال های ۹۷ و ۹۸ داشته باشند. بر این اساس ۱۵ شهریورماه زمانی برای صادرکنندگانی که تا ۳۰ درصد از تعهدات ارزی خود را ایفا کرده بودند و ۳۱ شهریورماه برای تجاری که بین ۳۱ تا ۶۹ درصد ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانده باشند تعیین شد تا کارت بازرگانی آنها تعلیق نشود.

از ۲۱ هزار و ۱۸۴ صادرکننده در سال های ۹۷ و ۹۸ با کارت های مختلف بازرگانی حدود ۲ هزار و ۵۶ شرکت به طور کامل تعهدات ارزی خود را ایفا کردند که مبلغ صادرات آنها حدود ۱۴ میلیارد برآورد شده است که ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو از آن را به کشور بازگرداندند. همچنین حدود ۱۴ هزار و ۹۰۰ نفر نیز هیچ میزان از ارز صادراتی خود را به کشور بازنگرداندهاند که بیش از ۱۲ هزار نفر از آنها تعهدی زیر ۱۰۰ هزار یورو دارند.

در همین حال احسان قمری، مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران در گفتگو با ایرنا، درخصوص آخرین آمار از میزان ایفای تعهدات ارزی و تعلیق کارت های بازرگانی گفت: بر اساس آمار سازمان توسعه تجارت روزانه ۱۰۰ میلیون یورو ارز به نیما یا سنا از سوی صادرکنندگان جهت تسویه حساب واریز می شود که البته شامل صادرات سال ۹۹ نیز می شود. وی با بیان اینکه این میزان بازگشت روزانه ارز صادراتی رقم چشمگیری نسبت به چندماه گذشته محسوب می شود، خاطرنشان کرد: این روند نشان می دهد که با کمک وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان توسعه تجارت، اتاق های اصناف، بازرگانی و تعاون، صادرکنندگان شرایط فعلی را درک کرده و در جهت کمک به دولت و کشور گام بر می دارند.

به گفته قمری، حدود ۷۰۰ صادرکننده تعهدی بیشتر از یک میلیون یورو داشتند اما هیچ میزان ارز حاصل از صادرات خود را پرداخت نکرده اند که ارزش آن بالغ ۹ میلیارد یورو می شود که برخی از این افراد به قوه قضایی معرفی شده اند. وی افزود: آمار خردادماه نشان می دهد یک هزار و ۴۰۰ صادرکننده تعهدات ارزی خود را ایفا کرده اند که این عدد در مردادماه به بیش از ۲ هزار نفر رسیده است و بعد از تفکیک افراد متعهدی که به صورت ماهانه ارز حاصل از صادرات خود را پرداخت کرده اند به زودی مورد تشویق قرار می گیرند و البته مشوق ها صادراتی نیز با اولویت پرداخت ارز پرداخت خواهد شد.

مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: تعلیق کارت بازرگانی صادرکنندگانی که به تازگی بازگشت ارز حاصل از صادرات خود را آغاز کرده اند و طی جلسات با سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی در زمان بندی های مشخص شده تعهدات خود را ایفا خواهند کرد از دستور کار خارج شده است. وی افزود: برخی از صادرکنندگان، واردات نیز انجام می دهند و می توانند کالای مورد نیاز کشور را وارد کنند که مشکلات این افراد در زمینه صادرات و کارت بازرگانی حل خواهد شد. به گفته وی، هر روز می توانیم کارت های بازرگانی را تعلیق کنیم اما فرصت های تجارت را نباید از فعالان این بخش دریغ کرد. قمری همچنین تاکید کرد: تاکنون هیچ کارت بازرگانی از واحدهای تولیدی تعلیق نشده و تصمیمی نیز برای این گرفته نشده است و فقط کارت بازرگانی آن دسته از تجاری که اقدام به صادرات تولیدات خود می کنند اما تاکنون هیچ میزان از تعهدات ارزی خود را ایفا نکرده اند در ۳۱ شهریورماه تعلیق خواهد شد.

براساس اعلام سازمان توسعه تجارت بعد از پایان مهلت تعیین شده درباره ابطال کارت های بازرگانی صادرکنندگان متخلف در کمیته اقدام ارزی و کارگروه پایش سوءرفتار تجاری تصمیم گیری خواهد شد. سامانه نیما از نیمه نخست سال ۹۷ پس از تعدیل سیاستهای ارزی دولت به عنوان مرجع تعیین نرخ خرید و فروش حوالههای ارزی تعیین شد.