روزنامه مردم سالاری
1399/07/03
وجود فاصله معنادار بین دخل و خرج میلیون‌ها خانوار ایرانی
گروه اقتصادی-شهرام صدوقی: طبق اعلام مرکز آمار هزینه‌های خانوارهای ایرانی در شهریور ماه بطور متوسط 34 درصد افزایش داشته است. این افزایش هزینه‌ها در بازار غیر رسمی و واقعی تر بیش از این مقدار برای خانوارها تحمیل میشود. بخش ناراحت کننده قصه این است که در ماه‌های اخیر بسیاری از کسب و کارها به دلایل مختلف داخلی و خارجی و کرونا امنیت اشتغالزایی خود را از دست داده و یا به حداقل رسیده است. البته در این شرایط گرانی‌ها که همه روزه شاهد افزایش رسمی یا غیر رسمی قیمت کالا و خدمات در سطح جامعه هستیم اقشار حقوق بگیر و کارگری که جمعیت بالایی هم در کشور دارند بیشتر از همه زیر فشار گرانی‌ها قرار دارند. عضو هیئت مدیره کانون عالی شورای اسلامی کار با بیان اینکه اختلاف میان هزینه‌های خانوار کارگری و دستمزد کارگران حداقل به پنج میلیون تومان رسیده است، گفت: با حقوق‌های کنونی و دستمزد امسال، یک خانواده کارگری حتی ۱۰ روز از ماه هم نمی‌تواند زندگی کند. علی اصلانی در خصوص اختلاف دستمزد و هزینه‌های زندگی و سبد معیشتی کارگران وجود دارد، گفت: ابتدای سال ۹۹، دولت، کارفرما و جامعه کارگری در شورای عالی کار هر کدام رقمی را برای سبد معیشتی یک خانواده سه و نیم نفره کارگری در نظر گرفتند و در نهایت طبق میانگین سه رقم به دست آمده، به این نتیجه رسیدند که این هزینه چهار میلیون و ۹۳۰ هزار تومان است. اصلانی با بیان اینکه در طول این شش ماه به خصوص از خرداد ماه به بعد قیمت بسیاری از اقلام افزایش چشمگیری داشته و با ابتدای سال همخوانی ندارد، افزود: در حال حاضر هزینه سبد معیشتی یک خانواده سه نفره کارگری به هفت میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و در شهرهای بزرگ به ۹ میلیون تومان رسیده است.وی خاطرنشان کرد: این ارقام با دستمزد دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی کارگران هیچ همخوانی ندارد و کارگران در طول ماه با اختلاف حداقل پنج میلیون تومانی میان دستمزد و هزینه‌ها مواجه هستند و با این اوصاف حقوق آنان حتی کفاف ۱۰ روز زندگی را هم نمی‌دهد. عضو هیات مدیره کانون عالی شورای اسلامی کار ادامه داد: در طول ۴۰ سال گذشته در هیچ دوره‌ای اختلاف میان هزینه و دستمزد کارگران تا این حد زیاد نشده بود. حتی تا سال ۹۷ هم کارگران با دستمزد خود می‌توانستند ۲۶ روز از ماه را بدون مشکل سپری کنند اما در طول این دو سال به خصوص سال ۹۹ کارگران با مشکلات بسیار زیادی مواجه شده‌اند که اگر برای آن چاره‌اندیشی نشود مشکلات بیشتر خواهد شد. وی مسکن را یکی از مشکلات اساسی جامعه کارگری عنوان و تصریح کرد: در این شرایط حتی اجاره خانه هم برای کارگران سخت شده است چه برسد به خرید آن. وقتی یک خانه در یک منطقه معمولی رو به پایین کرج ۸۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری میشود کارگر با حقوق دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان ۲۰۰ سال هم کار کند نمی‌تواند آن را بخرد. اصلانی ادامه داد: نه فقط کارگران بلکه بسیاری از مردم امسال در بحث اجاره خانه ناچار به نقل مکان به یک منطقه ضعیف تر شدند. امسال واقعا همه مستأجران در بحث اسکان عذاب می‌کشند.
این مسئول کارگری در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص سبد غذایی خانوار کارگری هم گفت: در مورد گوشت، مرغ و ماهی حرفی نمی‌توان زد وقتی بسیاری از خانوار کارگری در خرید پنیر و کره و تخم مرغ که از ضروریات زندگی است هم با مشکل مواجه هستند. پنیری که تا خرداد ماه هر کیلو ۴۰ هزار تومان بود الان به هر کیلو ۸۰ هزار تومان رسیده است.
دخل و خرج کارگران همخوانی ندارد
وی افزود: دخل و خرج خانوار کارگری به هیچ وجه همخوانی ندارد. این وضعیت افرادی است که حتی با کار کردن هم دچار مشکل هستند در مورد کسانی که در طول این مدت بیکار شده‌اند یا کارگران کوچه و بازار، واحدهای زیرپله‌ای، منشی‌ها و ... که حقوق آنان به یک میلیون تومان هم نمی‌رسد چیزی نمی‌توان گفت چون مشخص نیست چگونه زندگی می‌کنند. اصلانی با انتقاد از رها شدن بازار و افزایش سرسام آور قیمت‌ها خاطرنشان کرد: برخی مواقع اعلام میشود که آمار ازدواج کاهش پیدا کرده یا اینکه از پیر شدن جمعیت به دلیل کاهش فرزندآوری ابراز نگرانی میشود، وقتی قیمت یک یخچال ساده از چهار میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان رسیده است یا بقیه لوازم خانگی افزایش قیمتی شدیدی داشته‌اند چطور می‌توان انتظار داشت یک جوان کارگر ازدواج کند.
وی در خصوص مسائل و مشکلات درمانی جامعه کارگری هم عنوان کرد: امسال حدود ۸۰ قلم داروی ضروری از پوشش بیمه تأمین اجتماعی حذف شده است و خانوار کارگری ناچارند این داروها را با قیمت آزاد تهیه کنند. این وضعیت را برای کارگران سخت کرده است. رئیس کانون شوراهای اسلامی کار البرز با بیان اینکه قدرت خرید کارگران به شدت کاهش داشته است، گفت: ما از وزیر کار تقاضا داریم با توجه به شرایط ایجاد شده، برای افزایش حقوق و دستمزد کارگران در شش ماهه دوم امسال هم جلسه شورای عالی کار را تشکیل دهد چون در این وضعیت خانواده‌های کارگری وضعیت خوبی ندارند. اصلانی خاطرنشان کرد: همه این مشکلات در جایی دیگر خود را نشان می‌دهد، الان بسیاری از طلاق‌ها، آسیب‌های اجتماعی، بزهکاری‌ها، مشکلات ناشی از مواد مخدر و ... به دلیل همین مشکلات اقتصادی در جامعه کارگری ایجاد شده است و باید برای آن فکری کرد.
افزایش ۳۴ درصدی هزینه خانوار در شهریور
در حالی هزینه خانوارهای ایرانی در شهریور ماه امسال نسبت به همین ماه در سال گذشته به طور متوسط بیش از ۳۴ درصد افزایش داشته که در این بین رشد قیمت‌ها در گروه لبنیات و حمل و نقل قابل توجه است؛ جایی که رشد قیمت تخم مرغ و ادامه روند گرانی خودرو خودنمایی می‌کند. اخیرا مرکز آمار وضعیت شاخص تورم در شهریور ماه سال جاری را اعلام کرد که نشان داد در ۱۲ ماهه منتهی به این ماه نرخ تورم به ۲۶ درصد رسیده که رشد ۰.۲ درصدی داشته است. از سوی دیگر تورم نقطه به نقطه (نسبت به ماه مشابه سال قبل) با رشد همراه شده و به ۳۴.۴ درصد رسیده که بیانگر افزایش چهار درصدی نسبت به مرداد ماه است. تورم ماهانه نیز که نشان دهنده میزان رشد قیمت‌ها در فاصله یک ماه است افزایش داشته و با رشد ۰.۱ درصدی به ۳.۶ درصد رسیده تا تورم شاخص‌ها در شهریور ماه افزایش داشته باشد.
بررسی وضعیت تورم در بین گروه‌های کالایی نیز قابل تامل است؛ به طوری که در گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت مربوط به گروه «شیر، پنیر و تخم مرغ» است که در آن کالاهایی همچون تخم مرغ، خامه، شیر پاستوریزه و پنیر پاستوریزه وجود دارد. در این گروه تورم ماهانه به ۶.۸ درصد رسیده که بالاترین حد تورم در بین کالاهای خوراکی به شمار می‌رود. افزایش تورم در این در شرایطی اتفاق می‌افتد که در فاصله مرداد تا شهریور قیمت تخم مرغ در بازار افزایش داشته و به شانه‌ای ۳۰ هزار تومان هم رسیده است. در عین حال که در گروه لبنیات هم افزایش قیمت کره موجب حواشی شده بود و رشد قابل توجه آن می‌تواند در تورم گروه لبنیات تاثیرگذار باشد.اما دیگر گروه خوراکی‌ها که با افزایش تورم نسبت به سایر گروه‌ها همراه بوده «ماهی‌ها و صدفداران» است که کالاهایی همچون ماهی قزل آلا و کنسرو ماهی تن را در بر می‌گیرد و تورم ماهانه در آن به ۶.۶ درصد رسیده است که نسبت به شهریور ماه سال گذشته نیز ۲۳.۹ درصد افزایش قیمت دارند.گروه «چای، قهوه و سایر نوشیدنی‌ها» که انواع نوشابه و آبمیوه را نیز در بر می‌گیرد سومین گروه خوراکی‌ها در افزایش قیمت است که تورم ۵.۱ درصدی داشته و نسبت به پارسال بیش از ۳۲ درصد افزایش قیمت دارد.اما در بین گروه‌های غیر خوراکی و البته تمامی کالاها این حمل و نقل است که بالاترین رشد را نسبت به مرداد دارد؛ به گونه‌ای که تورم ماهانه به ۸.۴ درصد رسیده و نسبت به شهریور سال گذشته ۸۰.۸ درصد افزایش قیمت وجود دارد. در گروه حمل و نقل قیمت انواع خودروها موثر است که در چند ماه گذشته افزایش قیمت خودرو در بازار به با شیب تندی روبه افزایش بوده است.
تفریح و فرهنگ که مجموعه لوازم تحریر، قطعات کامپیوتر، دوچرخه و لپ تاب را نیز در بر می‌گیرد دیگر گروه غیر خوراکی با تورم بالا است که نسبت به مرداد ماه ۴.۲ درصد تورم داشته است. این گروه نسبت به شهریور سال قبل ۳۷.۶ درصد گران شده است.دیگر گروهی که در مقایسه با ماه مرداد رشدی بیشتری از افزایش قیمت را داشته «مبلمان و لوازم خانگی» بوده که کالاهایی همچون لوازم پلاستیکی آشپزخانه، ماشین لباسشویی، یخچال فریزر و ظروف شیشه ای آشپزخانه را در بر گرفته که نسبت به پارسال به طور متوسط ۳۹.۴ درصد گران شده است. افزایش قیمت‌ها و تورم در حالی در ماه‌های اخیر به خصوص در بخشی از کالاها اتفاق می‌افتد که مسئولان آن را ناشی از افزایش قیمت ارز می‌دانند و این در حالی است که قیمت دلار در سال جاری از حدود ۱۵ هزار تومان در ابتدای سال به بیش از ۲۷ هزار تومان در حال حاضر رسیده که خود عامل موثری در افزایش قیمت کالاها به شمار می‌رود. در عین حال که حذف ارز دولتی از اغلب کالاها آثار خود را بر بازار و افزایش قیمت‌ها گذاشته است، ارز ۴۲۰۰ تومانی از اغلب کالاهای اساسی وارداتی از جمله برنج و کره و برخی اقلام دیگر در ماه‌های اخیر حذف و واردات آنها با نرخ نیمایی که به بیش از ۲۰ هزار تومان می‌رسد انجام میشود که اثر آن بر رشد قیمت‌ها روشن خواهد بود.اما اینکه در این رشد قیمت‌ها مدیریت و نظارت بر بازار چگونه است و آیا تمامی رشد قیمت‌ها از گرانی ارز نشات می‌گیرد، موضوعی است که دولت و سایر دستگاه‌های ذیربط باید به آن پاسخ دهند.
رد پای پتروشیمی‌ها در افزایش قیمت کالاها
رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی و دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت ایران از افزایش ۱۳۰ تا ۱۵۰ درصدی قیمت مواد پتروشیمی و در پی آن افزایش هزینه‌های بسته بندی صنایع غذایی در ماه‌های اخیر خبر داد و گفت: وقتی صنایع مادر مثل پتروشیمی، فولاد، برق و غیره به صورت بی رویه افزایش قیمت داشته باشند روی صنایع دیگر هم تاثیر می‌گذارد. بنابراین قطعاً یکی از دلایل افزایش قیمت کالاهای مختلف در ماه‌های اخیر همین است و دلیل دیگر هم نوسانات نرخ ارز.محمدرضا مرتضوی در گفت‌وگو با ایسنا، از افزایش هزینه‌های بسته بندی صنایع غذایی در ماه‌های اخیر خبر داد و گفت: برای مثال در صنایعی که از کیسه‌های پلی پروپیلن استفاده می‌کنند، قیمت مواد پتروشیمی از کیلویی ۱۲ هزار تومان در یک ماه و نیم گذشته به حدود ۳۰ هزار تومان رسیده است، یعنی حدود ۲.۵ برابر شده است.
وی با بیان اینکه قیمت مواد اولیه ساخت نایلون، سلفون، کیسه، گونی و اقلام بسته‌بندی مثل ظروف پلاستیکی طی سه ماه گذشته ۱۳۰ تا ۱۴۰ درصد افزایش داشته است، تصریح کرد: از طرف دیگر در بورس دائماً به قیمت‌ها رقابت می‌خورد، برای مثال قیمتی که در بورس اعلام میشود ۱۶ هزار تومان است، اما با قیمت رقابت کیلویی ۳۰ هزار تومان به فروش می‌دسد.رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران با بیان اینکه افزایش قیمت مواد بسته بندی باعث افزایش شدید قیمت هزینه بسته‌بندی شده است، اظهار کرد: برای مثال کارخانجاتی که از کیسه‌های پلی پروپیلن استفاده می‌کنند، تا چند ماه پیش آن را ۱۲۰۰ تومان می‌خریدند اما الآن به ۲۸۰۰ تومان رسیده، یعنی ۱۴۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که صنعت پتروشیمی با افزایش هزینه برق، گاز، دستمزد کارگر و موارد دیگر مواجه نبوده و نباید قیمت‌های خود را افزایش دهد، اما مشخص نیست که به چه علت مواد پتروشیمی به قیمت‌های گزاف فروخته میشود.وی در پاسخ به اینکه افزایش قیمت مواد پتروشیمی تا چه حد بر روی قیمت صنایع غذایی تاثیر داشته نیز گفت: میزان تاثیر به نوع مواد غذایی وابسته و در صنایع مختلف متغیر است.
برای مثال در نان بسته بندی، بستنی، شکر، نخود و لوبیا که بسته‌های کوچک دارند و آب معدنی تاثیر زیادی می‌گذارد. رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران با بیان اینکه دلیل لجام گسیختگی در قیمت مواد پتروشیمی مشخص نیست، تصریح کرد: وقتی قیمت ماده پتروشیمی به عنوان یک صنعت مادر در همه کالاها تاثیر دارد نباید در دو یا سه ماه قیمت آن ۱۵۰ تا ۱۶۰ درصد افزایش داشته باشد. من به عنوان کسی که در بخش‌های مختلف صنعت کار می‌کند دلیلی برای افزایش قیمت مواد پتروشیمی نمی‌بینم. عده‌ای معتقدند شرکت‌های پتروشیمی تمهیداتی را به کار می‌برند تا با تنظیم عرضه و تقاضا قیمت بالا برود. وی افزود: باید به این نکته توجه کرد که پتروشیمی در ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته رشد خوبی داشته، اما این صنایع متعلق به مردم است و کسانی که آن را کنترل می‌کنند باید دقت بیشتری داشته باشند.
این که صنعت پتروشیمی در دست خصولتی‌ها است نباید عاملی باشد که هر کسی هر کاری می‌خواهد انجام دهد. بخش‌های دیگری هم که در دست پتروشیمی است به این مشکل دچار شده و در بخش کود هم شاهد افزایش پنج برابری قیمت‌ها بوده‌ایم. مرتضوی در پایان در پاسخ به اینکه آیا می‌توان گفت افزایش قیمت‌هایی که اخیرا در کالاهای مختلف رخ داده به دلیل همین افزایش هزینه بسته بندی بوده؟ تصریح کرد: وقتی صنایع مادر مثل پتروشیمی، فولاد، برق و غیره به صورت بی رویه افزایش قیمت داشته باشند روی صنایع دیگر هم تاثیر می‌گذارد. بنابراین قطعاً یکی از دلایل افزایش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر همین است و دلیل دیگر هم نوسانات نرخ ارز.
سایر اخبار این روزنامه
هواپیمایی کیش‌ایر اعتبار جزیره کیش است
آتش زیرخاکستر نفرت از السیسی
دفاع تمام قد از حقوق ملت ایران در دیوان لاهه
مصوبه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری از مهرماه
جنگ اقتصادی از سال ۹۷ شروع شده است
وجود فاصله معنادار بین دخل و خرج میلیون‌ها خانوار ایرانی
مخالفت فرانسه با بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران
آمریکا نمی‌تواند در مورد تحریم‌های شورای امنیت اعمال نظرکند
چشم‌انداز روشنی برای‌کاندیداتوری زنان وجود ندارد
