جامعه مدرسین در ۱۴۰۰ نامزد معرفی نمی‌کند

آرمان ملي- ياسيمن طالقاني: شوک بزرگي بود؛ شايد کمتر فعال سياسي باشد که ديروز پس از شنيدن خبر کناره‌گيري جامعه مدرسين از ايفاي نقش درانتخابات 1400 تعجب نکرده باشد. ديروز نايب رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم از تصميم قطعي تشکل سياسي متبوع خود بر عدم دخالت در انتخابات سال 1400 خبر داد. آيت‌ا... مرتضي مقتدايي در رابطه با نقش «جامعتين» در هدايت اصولگرايان در آستانه انتخابات سال 1400، گفت: جامعه مدرسين حوزه علميه قم بنا ندارد تا در انتخابات رياست جمهوري سال آينده دخالت کند. وي تأکيد کرد: جامعه مدرسين حوزه علميه قم تمام تلاش خود را براي تشويق مردم در زمينه مشارکت در امر انتخابات به کار خواهد بست، اما در موضوع معرفي کانديدا، نقشي نخواهد داشت.
تشتت آرا در جامعه مدرسين
نمي‌توان کنارکشيدن جامعه مدرسين از انتخابات 1400 را مورد تحليل ساده قرار داد چرا که اين تشکل از ابتداي انقلاب تاکنون نقش پررنگي در اداره کشور داشته و بسياري از اعضاي آن را مسئولان مهم کشور تشکيل داده و مي‌دهند. تا پيش از انتخابات 84 اصولگرايان تابع تصميمات جامعتين بودند يعني احزاب درکنار معرفي کانديداهاي خودشان منتظرتصميم نهايي بودند که در جامعتين اتخاذ مي‌شد اما پس از آن سال به‌ويژه به دليل عدم تمکين احمدي‌نژادي‌ها به توصيه‌ها و تذکرات جامعتين و تمايل برخي احزاب به خارج شدن از زير چتر جامعتين سبب کاهش نقش جامعه مدرسين و جامعه روحانيت در تصميمات اصولگرايي شد به نحوي که باوجود عضويت طولاني‌مدت حسن روحاني در جامعه روحانيت، آغوش اصلاح‌طلبان براي حمايت از روحاني گشوده شد. همچنين چندصدايي دراين تشکل از نيمه دهه 80 افزايش يافت و بعضا مواضع مختلفي از يک موضوع منتشر مي‌شود به عنوان مثال در انتخابات 88 بود که آيت‌ا... جنتي از محمود احمدي‌نژاد حمايت کرد که اين اقدام مورد انتقادات زيادي قرار گرفت. در سال 92 و انتخابات رياست‌جمهوري يازدهم نيز اين نهاد دچار اختلاف سياسي شد. برخي از اعضاي اين جامعه با صدور بيانيه‌اي از نامزدي ولايتي حمايت کردند. در اين مورد نيز بيانيه‌اي با امضاي آيت‌ا... يزدي صادر شد. در بخشي از اين اطلاعيه آمده بود« اين جلسه در روز شنبه 11/3/92 تشکيل شد که پس از بحث و تبادل نظر درباره نامزدهاي رياست‌جمهوري نظر اکثريت اعضا به جناب آقاي دکتر علي‌اکبر ولايتي معطوف گرديد» برخي از اعضاي جامعه مدرسين به سرعت اين حمايت را تکذيب کردند. آيت‌ا... رجبي از روحانيون نزديک به موسسه مصباح يزدي با اشاره به بيانيه صادر شده گفت: «آن جلسه‌اي که در اطلاعيه به آن اشاره شده است، جلسه‌اي بود که به حد نصاب لازم اعضا نرسيده و به همين دليل رسمي نبوده است، چراکه جلسات جامعه مدرسين حداقل با 17 عضو به‌رسميت مي‌رسد که اين تعداد در آن جلسه شرکت نداشتند آيت‌ا... ممدوحي نيز اعلام کرد که جامعه مدرسين حوزه علميه از نامزدي ولايتي حمايت نکرده است. پس از اين تکذيب‌ها ابراهيمي رئيس دفتر آيت‌ا... يزدي اعلام کرد که جامعه مدرسين از هيچ نامزدي حمايت نکرده و توضيح داد: «جامعه مدرسين حوزه علميه قم از هيچ فردي در انتخابات رياست‌جمهوري اعلام حمايت نکرده بلکه از عموم مردم براي شرکت گسترده در انتخابات دعوت به‌عمل آورده است و درباره آقاي ولايتي نيز بايد متذکر شويم که در آن جلسه، نظر اکثريت اعضايي که شرکت کرده بودند، به آقاي ولايتي معطوف شده بود» آيت‌ا... يزدي درهمان مقطع درباره عملکرد اين تشکل روحاني در انتخابات و اختلاف‌نظري به وجود آمده ناشي از اين موضوع، تصريح کرد: «به عنوان يكي از اعضاي جامعه مدرسين وظيفه خود مي‌دانستم كه اين تشكل گرفتار تجزيه نشود و آن حالتي كه براي جامعه روحانيت و مجمع روحانيون مبارز در تهران پيش آمد (كه دچار دودستگي شدند و خودبه‌خود در مسائل سياسي هم دو دسته شدند) ما سعي كرديم در جامعه مدرسين اين تجزيه پيش نيايد.» اما يزدي در همان روز به نقش مصباح يزدي دراختلافات جامعه مدرسين چنين اشاره کرد: «زماني كه احساس كردم در حوزه يك حزب و گروهي که خود را منتسب به آيت‌ا... مصباح مي‌دانند به وجود مي‌آيد، به بعضي از روحانيون محترمي كه با ايشان ارتباط خاص دارند، در جلسات خصوصي که با آنها داشتم، گفتيم که از تفرقه و تجزيه جلوگيري كنيم، ولي متأسفانه مشكل حل نشد.» يزدي به اين موضوع هم اشاره کرد:«آيت‌ا... مصباح ‌يزدي در يکي از حسينيه‌هاي تهران جلسه گرفتند و آقاي لنكراني را به عنوان منتخب خود معرفي كرد، درحالي‌كه هنوز شوراي نگهبان نظر نداده بود كه چه كسي صلاحيت دارد يا صلاحيت ندارد. اين كار درستي به نظر نمي‌رسيد. ما دنبال اين بوديم كه شكافي وجود نداشته باشد.»
شکافي که ترميم نشد


براي انتخابات 96 خبر حمايت جامعه مدرسين از رئيسي منتشر شد اما باز هم اختلاف‌نظرها هويدا شد چنانکه مرحوم آيت‌ا... ممدوحي عضو جامعه مدرسين گفته بود: «گرچه نامزد اصلح را آقاي رئيسي اعلام کردند اما در عين حال بيشتر اعضاي جامعه مدرسين معتقدند آقاي قاليباف نبايد تضيعف شود بلکه بايد تأييد شود.» اين اظهارات به معناي حمايت بخشي از اعضاي جامعه مدرسين از قاليباف بود. به نظر مي‌رسد اختلافات در جامعه مدرسين تمام نشده و همين امر موجب اعلام کنار گيري اين تشکل از انتخابات1400 است. ظاهرا هنوز برخي اعضا در جلسات حاضر نمي‌شوند مانند آيت‌ا... علي‌اکبر مسعودي خميني. او اخيرا در پاسخ به اين پرسش که آيا «جامعه مدرسين» بنايي بر تعيين مصاديق انتخاباتي در انتخابات پيش رو دارد؟، گفت: «بنده به اين دليل که در جلسات جامعه مدرسين شرکت نمي‌کنم، اطلاعي از برنامه‌هاي آتي اين مجموعه براي انتخابات سال 1400 ندارم.» به نظر مي‌رسد اختلافات درون تشکيلاتي که البته ريشه بيروني دارد شرايط سال 92 را براي جامعه مدرسين تکرار کند و موضع آنها دعوت مردم به مشارکت باشد.