روزنامه خراسان
1399/08/20
انبار گمرکات پُر، خط تولید منتظر مواد اولیه
در شرایطی که واحدهای تولیدی با چنگ و دندان سعی می کنند چراغ کارخانه ها را روشن نگه دارند تا بازنده جنگ اقتصادی نباشیم ،برخی رویه ها و بخشنامه های سخت گیرانه و نامتناسب با شرایط جنگی کشور، رسیدن مواد اولیه مورد نیاز خطوط تولید استان را با بحران مواجه کرده است. به گزارش خراسان رضوی، در شرایط جنگ اقتصادی که واحدهای تولیدی در پیشانی و خطوط مقدم این جنگ قرار دارند ،نیازمند مهمات هستند. مهمات خطوط تولید ما مواد اولیه و ماشین‌آلات است و امروز که دولت در تأمین ارز موردنیاز واردات با مشکل مواجه شده است، شاهد انباشته شدن مواد اولیه و ماشین‌آلات و برخی کالاهای فاسدشدنی در انبارهای گمرکات کشور هستیم. علاوه بر این‌که دولت قادر به تأمین ارز موردنیاز نیست به دلیل موضوع منشأ ارز واردات کالا، تولیدکننده حتی قادر نیست مواد اولیه‌ای را که با ارز آزاد وارد کرده است ، از گمرک ترخیص کند. تولید کنندگان چه می گویند؟ «جلایی» مدیرعامل شرکت ایران شرق نیشابور در گفت وگو با خراسان رضوی دراین‌باره می‌گوید: مهم‌ترین مسئله ما در ترخیص کالاها تأمین ارز و اجرای بخشنامه‌های جدید است. اکنون مواد اولیه ما به ارزش حداقل 200 هزار دلار در گمرک بندرعباس در انتظار اجرای دستورالعمل جدید برای صدور کد رهگیری بانکی است و این کار باید سرعت بگیرد. درواقع دستورالعمل‌های اخیر می‌توانند گره از کار ما باز کنند به‌شرط این که هرچه زودتر اجرایی شوند. «سادات» مدیرعامل شرکت هامر صنعت توس نیز در گفت وگو با خراسان رضوی می‌گوید: واحد ما تولیدکننده ظرف‌شویی است و مواد اولیه استیل موردنیاز ما در داخل کشور تولید نمی‌شود و کاملاً وارداتی است که ما با واسطه از تأمین‌کننده خریداری می‌کنیم. اما حدود یک سال است که به دلیل تخصیص نیافتن ارز و مشکلات گمرکی ما برای تأمین مواد اولیه و استیل موردنیاز با مشکل مواجه و مجبور شدیم خط تولید خود را تعطیل کنیم. وی می‌افزاید: اگر شرایط فراهم شود و ما بتوانیم مواد اولیه(استیل) موردنیاز را تأمین کنیم حتماً واحد تولیدی خود را مجدد راه‌اندازی خواهیم کرد. «عرفانی» مدیرعامل شرکت پیشتاز موتور توس نیز تعدد دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های گمرک را مهم‌ترین مشکل ترخیص قطعات و مواد اولیه موردنیاز واحد تولیدی خود می‌داند و به خراسان رضوی می‌گوید: متأسفانه علاوه بر این که در تأمین ارز موردنیاز و تخصیص آن با مشکلات زیادی مواجه هستیم، گمرک هم هرروز یک دستورالعمل و بخشنامه جدیدمی آورد. طوری که ما برای ترخیص یک قطعه جدید از گمرک حداقل هشت ماه باید وقت صرف کنیم. «محدث» مدیرعامل شرکت نیان باتری خاوران نیز در گفت وگو با خراسان رضوی می‌گوید: اکنون بیش از 20 میلیارد تومان مواد اولیه در گمرکات کشور داریم که به دلیل این که مدام بخشنامه‌ها تغییر می‌کند و هرروز یک مسئله جدید را مطرح می‌کنند نتوانستیم آن ها را ترخیص کنیم. سه محموله مواد اولیه‌ای را که ارز موردنیاز را خودمان تأمین کردیم و الآن در گمرک است ، ترخیص نمی‌کنند و می‌گویند چرا با ارز آزاد وارد کرده‌اید؟ به همین دلیل سه ماه است که خط تولید ما خوابیده و در انتظار اجرای بخشنامه‌های جدید هستیم. این تولیدکننده می‌افزاید: علاوه بر این ما برای طرح توسعه واحد تولیدی مان اقدام به واردات ماشین‌آلات کردیم ولی از مردادماه این ماشین‌آلات در بندر انباشت شده و ترخیص نمی‌شوند و هنوز موفق نشدیم کد ترخیص را از بانک مرکزی دریافت کنیم. البته برخی واحدها هم از رویه و عملکرد گمرک در ترخیص کالاها رضایت داشته‌اند و گروهی هم ترجیح می‌دهند از طریق واسطه مواد اولیه وارداتی خود را تأمین کنند تا این که خود برای واردات اقدام کنند زیرا معتقدند فرایند ترخیص کالا و تأمین ارز بسیار طاقت فرساست. ذخیره مواد اولیه از 3 ماه به 2 هفته رسیده دبیر انجمن مدیران صنایع استان دراین‌باره به خراسان رضوی می‌گوید: امروز واحدهای تولیدی ما با مشکل جدی مواد اولیه مواجه شده‌اند، درگذشته میزان ذخایر مواد اولیه یک واحد تولیدی به‌گونه‌ای بود که خط تولید حداقل تا سه ماه آینده از تأمین مواد اولیه انبارشده مطمئن بود اما امروز این ذخایر به‌سختی کفاف دو هفته یک خط تولیدی را می‌دهد. یعنی اگر کارخانه‌ای نتواند به‌سرعت مواد اولیه خود را ترخیص کند تعطیل خواهد شد و بحث روغن نمونه ای از این وضعیت بوده است. نه ارز داده میشود نه ترخیص می کنند «مرادی» می‌افزاید: عمده‌ترین مشکل ترخیص نشدن مواد اولیه و ماشین‌آلات انباشت شده در گمرک بحث منشأ ارز و تأمین ارز است. یک واحد تولیدی به دلیل نیاز خود و این که دولت نمی‌تواند ارز را تأمین کند ، خود ارز را تهیه و برای واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات اقدام می‌کند یا یک شرکت بنا به اعتباری که دارد مواد اولیه یا ماشین‌آلات را از طرف خارجی خریداری و وارد گمرک می‌کند. اما بانک مرکزی قادر به تأمین ارز موردنیاز نیست و کالا ترخیص نمی‌شود و واحدی هم که با ارز خود مواد اولیه وارد کرده است با مشکل منشأ ارز بانک مرکزی مواجه میشود. درنتیجه مواد اولیه و ماشین‌آلات در گمرک انباشت می‌شوند و دستورالعمل‌ها اجازه ترخیص نمی‌دهند. مشکل منشأ ارز واردات کالا نایب‌رئیس خانه صنعت ، معدن و تجارت نیز با تأکید بر این که واحدهای تولیدی استان به شدت با کمبود مواد اولیه در شرایط جنگ اقتصادی مواجه هستند به خراسان رضوی می‌گوید: عمده‌ترین مشکل واحدهای تولیدی ما برای ترخیص کالا از گمرک تأمین ارز است. بانک مرکزی تا زمانی که مشخص نشود منشأ ارز کالای وارد شده کجاست اجازه ترخیص نمی‌دهد و از طرفی دولت و بانک مرکزی با مشکل ارز مواجه هستند و نمی‌توانند ارز موردنیاز را تأمین کنند. به همین دلیل تولیدکننده در ترخیص مواد اولیه با مشکل جدی روبه رو شده است. ساختار اداری ازجمله گمرک پاسخ گوی شرایط نیست «باقری» می‌افزاید: علاوه بر این ساختار اداری کشور که گمرک زیرمجموعه آن قرار می‌گیرد پاسخ گوی نیاز فعلی ما در شرایط تحریم‌ها نیست یعنی نظام اداری ما قادر نیست با تحریم‌هایی که هرروز تغییر می‌کند خود را انطباق دهد و از سوی دیگر به شدت مقابل تغییر و اصلاح ساختار مقاومت می‌کند. ما نیاز داریم در درجه اول ازلحاظ نرم‌افزاری و بعد ازنظر نیروی انسانی ساختار اداری کشور را که گمرک هم جزئی از آن است ، روزآمد کنیم. وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این ما شاهد تغییرات شدید در قیمت ارز هستیم. از یک‌سو دولت ارز را نمی‌تواند تأمین کند و از سویی تولیدکننده نمی‌داند که مواد اولیه خود را بر مبنای ارز 30 هزارتومانی یا 20 هزارتومانی ترخیص کند و این که آیا ترخیص این مواد اولیه و کالا آن‌هم برای تولید محصولی که چارچوب قیمتی مشخص دارد آیا صرفه اقتصادی دارد یا خیر؟ مصوبات جدید دولت برای ترخیص کالاها نایب‌رئیس خانه صمت استان به مصوبه جدید هیئت دولت اشاره می‌کند و می‌گوید: وزیر صمت طرحی را برای برون‌رفت از این مسئله در هیئت دولت مطرح کرد و مصوب شد مبنی بر تهاتر واردات کالا در مقابل صادرات کالا و واردات با ارز متقاضی که بدین ترتیب مشکل بانک مرکزی با تعیین محل و منشأ ارز واردات کالا حل خواهد شد که امیدواریم این مصوبه هرچه زودتر ابلاغ و اجرایی شود. 3 هزار تن کالا عمدتاً مواد اولیه در گمرکات استان ناظر گمرکات استان نیز گلایه تولیدکنندگان را قبول دارد و در گفت وگو با خراسان رضوی می‌گوید: هم اکنون حدود 3 هزار تن کالا در گمرکات استان در انتظار ترخیص است که تقریباً 50 درصد این کالاها مربوط به بخش تولید استان مانند مواد اولیه، ماشین‌آلات و کالاهای واسطه‌ای است. «جهان خواه» می‌افزاید: از 3 هزار تن کالای موجود در گمرکات استان حدود 330 تن کالا متروکه و مربوط به سال های گذشته است. بیش از 1400 تن ، کالاهایی است که واردکننده برای اظهار گمرکی آن‌ها اقدام نکرده است که عمده آن‌ها مربوط به حوزه تولید هستند و گاه متأثر از بخشنامه‌های ارزی و تغییر رویه‌ها هنوز اظهارنشده‌اند. علاوه بر این 1100 تن کالای دیگر وجود دارد که واردکننده برای ترخیص آن‌ها اقدام کرده است و مراحل قانونی و استعلام‌های مدنظر باید برای ترخیص آن‌ها صادر شود. وی ادامه می دهد: تولیدکنندگان گلایه به حقی دارند اما باید دید مشکل کجاست؟ بیشتر کالاها و مواد اولیه مدنظر تولیدکنندگان که هنوز ترخیص نشده اند نیازمند دریافت مجوزهای مختلف‌اند که عمده‌ترین آن بحث کد رهگیری بانک است و واردکننده باید تاییدیه منشأ ارزی کالا را دریافت کند. بنابراین گمرک باتوجه به قانون نمی‌تواند برای ترخیص کالا بدون انجام تشریفات قانونی اقدام کند. معاون صنایع سازمان صمت استان نیز دراین‌باره به خراسان رضوی می‌گوید: وضعیت ثبت سفارش‌ها برای واردات مواد اولیه با توجه به این که به استان تفویض شده است کاملاً به‌روز است اما مشکل در تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی است که واردکننده برای ترخیص کالای خود حتماً باید کد (ساتا) از این بانک دریافت کند و این موضوع برای واحدهای تولیدی مشکل‌ساز شده است.«ناصری» درباره میزان کالا و مواد اولیه واحدهای تولیدی استان که در بندرهای کشور انباشت شده است اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: آن چه در خراسان رضوی قابل‌پیگیری است ،ترخیص کالا از گمرکات استان است که با پیگیری‌های کمیته‌ای ذیل ستاد تدبیر این کار انجام‌شده است اما درباره گمرکات کل کشور ما اطلاعی نداریم. علاوه بر این برای تأمین مواد اولیه داخلی نیز پیش‌ازاین تفویض اختیار و کمیته‌ای در استان تشکیل شد که نهادهای امنیتی و اطلاعاتی هم عضو آن هستند تا ضمن شناسایی نیاز واحدهای تولیدی به فلزات بورسی و پتروشیمی داخلی برای تخصیص آن اقدام شود اما فرایندی تعریف شد که مصوبات کمیته باید به تایید وزارت هم برسد که این موضوع با تفویض اختیار ناسازگار است. شایان توجه است که روابط عمومی بانک مرکزی هفته گذشته در واکنش به خبر امکان ورود کالا با ارز متقاضی اعلام کرده است: رویه واردات کالا از محل «ارز متقاضی» (سپرده ارزی متقاضی) از ابتدای سال ۹۷ وجود داشته و تغییر جدیدی در این فرایند رخ نداده است. بر این اساس واردکنندگان پس از ثبت سفارش و ارائه مدارک و مستندات منشأ ارز خود و تایید بانک مرکزی، می‌توانند در کمترین زمان ممکن برای دریافت کد رهگیری اعلامیه تأمین ارز خود اقدام کنند.همچنین از ابتدای سال تا پایان مهر ماه، این بانک حدود ٢٠ میلیارد دلار «کد رهگیری اعلامیه تأمین ارز» صادر کرده است که به موجب اطلاعات و آمار، تاکنون حدود یک میلیارد دلار از موارد فوق در گمرک اظهار نشده است. همچنین بیش از ۳۵۰ میلیون دلار نیز به رغم اظهار کالا در گمرک، منجر به ترخیص کالا نشده است. بنابراین به نظر می‌رسد صادر نشدن کد رهگیری تأمین ارز، علت اصلی ترخیص نشدن کالاها از گمرک نباشد. یادداشت مرتبط کاسبان بحران در کمین‌اند مسعود حمیدی بر اساس آمار گمرک کشور، در پایان شهریور امسال معادل 5/7 میلیون تن کالای انباشت شده در گمرکات کشور در انتظار ترخیص بوده است و بخش مهمی از این کالاها مواد اولیه و ماشین‌آلات موردنیاز بخش تولید و اقلام خوراکی هستند که نقش «مهمات لجستیکی» برای «خط مقدم» جنگ اقتصادی تحمیل‌شده بر کشور را دارند بنابراین باید برای ترخیص آن‌ها در «اتاق جنگ» تصمیم‌گیری شود تا کارخانه‌ها تعطیل نشوند. مشکل کار هم مشخص است ، ترخیص کالاها مشروط بر آن است که منشأ ارز تأمین‌شده برای واردات کالای انباشت شده در بندرها برای بانک مرکزی مشخص شود، بدون شک با توجه به سابقه نه‌چندان درخشان گروهی از تاجران در دوره‌های بحرانی جنگ اقتصادی مانند سال 97 و 98 که یا ارز4200 تومانی گرفته‌اند و کالا وارد نکرده‌اند یا کالایی وارد کردند که به‌هیچ‌عنوان نیاز کشور نبود و به نوعی منابع ملی و بیت‌المال کشور را بر باد دادند و برای خود کیسه طمع دوخته بودند که البته برخی توسط دستگاه‌های امنیتی و دستگاه قضا دستگیر شدند و حتی پای مدیران وقت بانک مرکزی هم به میان آمد، همین سابقه سیاه برخی تاجران در جنگ اقتصادی باعث شد حاکمیت برای جلوگیری از تکرار چنین رویدادی قوانین و بخشنامه‌های سخت‌گیرانه‌ای را اتخاذ و بانک مرکزی در نقش ناظر حاکمیتی نحوه ورود و خروج (ارز) به کشور را مدیریت کند. دولت به خاطر وضعیت حاکم بر کشور ناشی از جنگ اقتصادی و به خصوص همه‌گیری ویروس کرونا مجبور است در هزینه کرد منابع ملی و ارزی دست‌به‌عصا راه برود و بانک مرکزی قادر نیست ارز موردنیاز را برای همه اقلام وارداتی تأمین کند، تولیدکننده نیز نمی‌تواند خط مقدم را ترک کند در نتیجه ناچار است یا اعتبار خود را خرج و مواد اولیه و ماشین آلات را وارد کند یا ارز آزاد بخرد و مواد اولیه را تأمین کند ولی اکنون‌که مواد و ماشین آلات به گمرک رسیده‌اند ترخیص نمی‌شوند چون منابع ارزی برای واردات این کالاها تأمین نشده است و تشخیص منشأ آن سخت است. در نهایت دولت برای باز کردن این گره تصمیم گرفت به گمرکات کشور دستور دهد برای ترخیص کالاهایی که خود واردکننده ارز آن‌ها را تأمین کرده است اقدام کند. این مقدمه طولانی گفته شد که این نکته را گوشزد کنیم؛ کاسبان بحران همیشه در شرایط گرگ‌ومیش شکار می‌کنند. در این که لازم است مواد اولیه مورد نیاز بخش تولید و کالاهای اساسی انباشت شده در گمرکات ترخیص شود شکی نیست و برخی از این کالاها امروز به تاریخ انقضای خود رسیده اند مانند داروها، اقلام خوراکی و امثال آن، اما در میان این کالاها، اقلامی وجود دارد که در نحوه، میزان و نوع توزیع آن‌ها ابهام وجود دارد مانند خوراک دام. همچنین اقلامی وجود دارد که اجازه ترخیص آن‌ها ممکن است باعث متضرر شدن تولیدکننده داخلی شود مانند برخی داروها و کالاهایی که تولیدکننده داخلی با مشقت بسیار در حال تولید آن‌هاست. بنابراین دولت باید این نکته را مدنظر داشته باشد که برخی کاسبان بحران‌ها مانند کرکس منتظر همین بزنگاه‌ها هستند که نهایت سوءاستفاده را بکنند و کالاهایی را که هیچ‌وقت نیاز کشور نبوده و به تولید داخل ضربه می‌زنند ، ترخیص کنند و از سویی ارزهایی را که منشأ آن‌ها مشخص نیست و نوعی «ارز کثیف» هستند «ارز شویی» کنند. بنابراین حافظان امنیت اقتصادی کشور مراقبت کنند که «کرکس‌های اقتصاد» به نام ایستادگان در خط مقدم جنگ اقتصادی، مجدد کاسبی نکنند.
سایر اخبار این روزنامه
30 صنعت اشباع شده در فهرست سیاه بانکی
رهگذران پارک با تعجب نگاه‌مان می‌کردند
عرض ارادت ورزشکاران استان به ساحت اهل بیت (ع)
زنگ خطر برای اندرویدهای کمتر از 7 !
ابتلای 150 نفر از مهمانان یک مجلس عروسی به کرونا
نسبت به مرگ یکدیگر بی تفاوت شده ایم؟!
واکسن کرونا جهان را تکان داد
خدایا شیفت آخرم نباشد...
خواستگاری نادرشاه، گوچی ناجی پرسپولیس و نیم نگاه محسن هاشمی به ۱۴۰۰
انبار گمرکات پُر، خط تولید منتظر مواد اولیه
وزارت خارجه: برجام قابل باز شدن مجدد نیست
ترامپی ها آماده برای شورش
جذاب ترین پارک حیوانات جهان
