امیدی‌های مجلس: مطهری باید بماند

احسان بداغی


تلاش نزدیکان لاریجانی برای حذف علی مطهری و احتمال رقابت پزشکیان و علی لاریجانی برای صندلی ریاست مجلس؛ تا همین 10 روز پیش هم شاید کسی فکرش را نمی‌کرد کار رقابت داخلی بهارستان به اینجا برسد. اما حالا کاملاً روشن است که تنش‌های سیاسی بین طیف‌های اصلاح‌طلب و مستقل مجلس قدری رو به فزونی گذاشته. اعضای فراکسیون امید، نیروهای مستقل نزدیک به لاریجانی را متهم می‌کنند که با همکاری برخی وزرا در حال رایزنی‌های جدی برای تغییر ترکیب هیأت رئیسه مجلس به نفع اصولگرایان هستند. تا اینجای کار کاظم جلالی، رئیس فراکسیون مستقلین و محمود واعظی، وزیر ارتباطات بیش از هر کس دیگری در معرض انتقادات و حملات بوده‌اند. هر دوی این چهره‌ها تلاش برای حذف علی مطهری و نیروهای اصلاح‌طلب از ترکیب هیأت رئیسه را تکذیب کرده‌اند. واعظی در یک پست اینستاگرامی نوشته که هیچ دخالتی در انتخابات داخلی بهارستان ندارد و کاظم جلالی هم به خبرگزاری «خانه ملت» گفته که تلاش او و همفکرانش برای حذف مطهری کذب است. با این حال اصلاح‌طلبان مجلس همچنان معتقدند که روایت‌شان از سه‌ضلعی جدید شکل گرفته میان اصولگرایان، مستقلین مجلس و برخی وزرای کابینه روایت درستی است. از همین رو دیروز در جلسه این فراکسیون مقرر شد تا به گفته بهرام پارسایی «در صورتی که کف مطالبات فراکسیون امید مبنی بر حفظ وضع موجود محقق نشود، فراکسیون امید برای هر ۱۲ رکن هیأت رئیسه نامزد معرفی کند.» مهم‌تر از این تصمیم، اتفاق نظر در این فراکسیون برای رقابت احتمالی پزشکیان بــــــــا علی لاریجانی است. موضوعی که علیرضا رحیمی، نماینده تهران درباره آن به «ایران» گفته است: «با استقبال اعضای فراکسیون همراه شد.»


 توافقی برای شروع اختلافات
شروع ماجرای تنش‌ها بر سر انتخابات هیأت رئیسه مجلس از آنجا شروع شد که کاظم جلالی روز چهارشنبه از توافق سه فراکسیون مجلس برای استمرار ریاست علی لاریجانی خبر داد. اعضای فراکسیون امید بلافاصله این اظهارات را تکذیب کردند و در پی آن برخی چهره‌های اصولگرای مجلس همچون حسین نقوی حسینی و حسینعلی حاجی دلیگانی از توافـــــــق دو فراکسیون اصولگرایان و مستقلین برای ارائه لیست مشترک در این انتخابات سخن گفتند. سخن آنها یک روز بعد توسط اظهار نظرهای برخی نمایندگان اصلاح‌طلب همچون محمود صادقی تکمیل شد که در توئیتی، از تلاش برای کنار زدن علی مطهری از جایگاه نایب رئیسی مجلس خبر داد و بعد از آن هم شایعات درباره رسیدن اصولگرایان و مستقلین به گزینه حمیدرضا حاجی بابایی شدت گرفت. فراکسیون امید هفته قبل در چنین فضایی تأکید کرد که اسامی نمایندگانی که با لیست امید به مجلس راه یافتند و در ادامه راه به فراکسیون‌های دیگر رفتند را منتشر خواهد کرد. اشاره این تهدید بیشتر ناظر به اعضای فراکسیون مستقلین مجلس بود که شامل حدود 60 عضو می‌شود. اغلب این چهره‌ها همچون رئیس فراکسیون، کاظم جلالی در ترکیب لیست امید به مجلس رسیدند و نهایتاً در صف‌کشی‌های داخلی مجلس ترجیح دادند بیرون از چارچوب فراکسیون امید فعالیت کنند. همین اتفاق  از جمله عواملی بود که نهایتاً علی لاریجانی را برای سومین بار به کرسی ریاست مجلس رساند.
 خط قرمزی که امیدی‌ها کشیدند
چهار روز بعد از شدت گرفتن دوباره اختلاف نظرها، اصلاح‌طلبان مجلس می‌گویند که نواب رئیس و خصوصاً علی مطهری خط قرمز آنها در این انتخابات هستند. این موضعی است که محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید به صراحت آن را بیان کرده و گفته که «راهبرد ما حفظ دو نایب رئیس فعلی به دلیل عملکرد، جایگاه و تدبیر خوب آنها در اداره مجلس است.» عارف با اشاره به برخی از رایزنی‌های  فراکسیون امید در مجلس این را هم یادآور شده که «در مذاکرات حفظ رئیس و دو نایب رئیس فعلی را نیز پیگیری کردیم.» پیش از این اظهارات، عبدالکریم حسین‌زاده، نایب رئیس فراکسیون امید جمعه شب در توئیتی مدعی شد که «عهدشکنان فهرست امید با نمایندگان جبهه پایداری بر سر لیست مشترک هیأت رئیسه توافق کردند. برخی وزرای دولت هم در کنار عهدشکنان قرار گرفته‌اند.» اعضای فراکسیون امید از توافقی بین اصولگرایان و مستقلین مجلس سخن می‌گویند که طبق آن قرار است این دو مجموعه لیستی واحد شامل 6 نامزد از هر کدام از دو طیف به اضافه علی لاریجانی را به صحن علنی معرفی کنند. تا اینجای کار طیف اصولگرایان نه تنها درباره این خبر موضعگیری منفی نداشتند بلکه آن را تلویحاً هم تأیید کرده‌اند اما این رؤسای فراکسیون مستقلین مجلس هستند که می‌گویند چنین توافقی صحت ندارد.
 مستقلین در دو جبهه
اگر اظهارات اصلاح‌طلبان مبنا قرار گیرد، در میان مستقلین مجلس هنوز اجماعی بر سر ترکیب هیأت رئیسه و توافق آنها با اصولگرایان دیده نمی‌شود. غلامعلی جعفرزاده، نایب رئیس این فراکسیون به «انتخاب» گفته است که «به کرات گفته‌ایم، علی مطهری مثل علی لاریجانی برای ما خط قرمز است. مطهری سمبل آزادگی و مردانگی است.» او به روزنامه ایران هم توضیح داده که «تعداد قابل توجهی از اعضای فراکسیون مستقلین با حذف آقای مطهری از هیأت رئیسه مخالف هستند و توافق با مخالفان دولت را نخواهند پذیرفت.» او همچنین با تأیید برخی مذاکرات میان مستقلین و اصولگرایان می‌گوید: «بخشی از تلاش‌ها برای حذف مطهری ناظر به رأی اعتماد برای کابینه است و سعی می‌کنیم جلوی این کار را بگیریم.» او معتقد است بعد از رأی معنادار مردم در انتخابات 29 اردیبهشت نباید آرای هیأت رئیسه مجلس به سمت دیگری جلب شود. اما همزمان با این سخنان، کاظم جلالی، رئیس فراکسیون مستقلین هم اصل اظهارات اعضای فراکسیون امید را در گفت‌وگویی با «خانه ملت» زیر سؤال برده و گفته که «نه آقای لاریجانی و نه نزدیکان ایشان به دنبال حذف مطهری نیستند و به دنبال این هستیم که در یک فرمول هر سه فراکسیون (در هیأت رئیسه) باشند.»
جلالی معتقد است: «ادعای کذب تلاش برای حذف مطهری از هیأت رئیسه نشان از ترویج دروغ بین سیاسیون است.» او در گفت‌وگوی خود روایتی از تلاش‌ها و مذاکرات برای نزدیکی سه فراکسیون در جریان انتخابات هیأت رئیسه را مطرح کرده و برخلاف اعضای فراکسیون امید، تأکید کرده که این فراکسیون خود پیشنهاد گفت‌وگو و رایزنی را پس زده است. کاظم جلالی در اظهارات خود هم توافق دو مجموعه اصولگرایان و مستقلین برای دادن لیست واحد به شکل 6+6 را رد کرده و هم گفته که جلسه مورد نظر اصلاح‌طلبان که در آن تصمیم به حذف علی مطهری گرفته شد نیز در حضور خود وی انجام شده و از اساس چنین تصمیمی در کار نبوده و نیست. جلالی هم بر این موضوع تأکید کرده که «بعد از انتخابات ریاست جمهوری و نزدیک شدن طیف عقلا به هم در جناح‌های مختلف سیاسی، نباید انتخابات هیأت رئیسه مجلس موجب از هم پاشیدگی صفوف عقلا در مجلس شود.» با وجود این غلامعلی جعفرزاده در گفت‌وگوی خود با «ایران»، تلویحاً توافق 6+6 دو مجموعه اصولگرایان و مستقلین را تأیید و تصریح کرد: «ما تا جایی که بتوانیم به همراه دوستان خود در فراکسیون مستقلین نمی‌گذاریم چنین توافقی اجرا شود و حتماً شخصیت‌هایی چون آقایان مطهری و پزشکیان باید در جایگاه نیابت مجلس حضور داشته باشند.» او این توضیح را هم داده که خود در جلسه مربوط به این توافق نبوده اما از شنیده‌ها این گونه استنباط می‌کند که توافقی صورت گرفته است. با این حال برای اصلاح‌طلبان همین اختلاف نظر میان مستقلین هم می‌تواند امیدوارکننده و شاهدی بر شکستن رأی آنها در روز انتخابات باشد.
 پزشکیان؛ گزینه غافلگیر کننده امیدی‌ها
هنوز تا روز چهارشنبه، یعنی زمان برگزاری انتخابات داخلی مجلس فاصله‌ای سه روزه وجود دارد. فراکسیون‌های امید و مستقلین قرار است در این مدت هر کدام یک جلسه دیگر تشکیل دهند. اما دیروز هم فراکسیون امید با 90 نماینده تشکیل جلسه داد که خروجی غیرقابل پیش‌بینی از آن بیرون آمد؛ اعلام نامزدی مسعود پزشکیان برای  ریاست مجلس. البته این تصمیم که علیرضا رحیمی، عضو هیأت رئیسه فراکسیون امید به «ایران» گفته با استقبال نمایندگان اتخاذ شده یک شرط مهم هم دارد؛ اینکه کف خواسته‌های اصلاح‌طلبان در این انتخابات نادیده گرفته شود.  رحیمی به «ایران» می‌گوید: «جلسه بعدی ما عصر روز سه‌شنبه است که اگر تا آن زمان تغییری در توافق‌های انجام شده نبینیم، بر این تصمیم پافشاری خواهیم کرد.» او البته توضیح می‌دهد که «آقای مطهری در جلسه بعد از ظهر شنبه سه گزارشی از دیدارهای خود با مستقلین و اصولگرایان ارائه داد که بر اساس همین گزارش‌ها، مشخص است که گزینه مستقلین تا اینجا برای نایب رئیسی مجلس فرد دیگری جز آقای مطهری است.» فراکسیون اعلام کرده که نه تنها برای ریاست مجلس، بلکه برای همه 12 کرسی دیگر هم در صورت نادیده گرفته شدن شرطی که دارد، نامزد معرفی خواهد کرد. مجموعه این تحولات بدان معناست که تمرکز اخبار سیاسی ایران طی روزهای آینده بسرعت از انتخابات ریاست جمهوری به انتخابات نه چندان کم تنش هیأت رئیسه مجلس خواهد چرخید.