اشکال قانونی تصمیم کمیته انضباطی

آقای واعظ آشتیانی اخیرا در یاداشتی به محکومیت انضباطی یک فوتبالیست انتقاد کرده است. موضوع از این قرار بوده که گفته شده همسر این فوتبالیست مدلینگ است. اگر خبر قضیه به شکلی که در یادداشت این چهره ورزشی آمده است، درست باشد، به‌نظر می‌رسد تصمیم کمیته انضباطی فدراسیون با اشکال قانونی مواجه است، و چون حدود دوسال پیش هم نظیر این مساله پیش آمده بود، جا دارد مبانی حقوقی موضوع اجمالا بررسی شود. مطابق ماده 141 قانون مجازات اسلامی، مسئولیت کیفری شخصی است و در ماده 142 همین قانون چنین آمده است که مسئولیت کیفری به‌علت رفتار دیگری تنها در صورتی ثابت است که شخص به‌طور قانونی مسئول اعمال دیگری باشد، یا در رابطه با نتیجه رفتار ارتکابی دیگری مرتکب تقصیر شود. علاوه براین دو ماده، ماده 12 قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد حکم به مجازات و اقدام تامینی و تربیتی و اجرای آنها باید از طریق دادگاه صالح، به‌موجب قانون و با رعایت شرایط و کیفیات مقرر در آن باشد. هرچند موادی از قانون مجازات اسلامی که ذکر شد، ناظر به جرم است و مجازات‌های مذکور در این قانون توسط دادگاه‌های کیفری اعمال می‌شود، با این وجود، چون در این مواد به‌منظور صیانت از حقوق افراد جامعه احکام اصلی و محوری بیان گردیده، پیام و روح این احکام در آرا و تصمیمات مراجع پایین‌دستی نظیر کمیته‌های اخلاقی و انضباطی نیز باید مراعات گردد. استنباط کلی از احکام مذکور به‌عقیده نگارنده اجازه نمی‌دهد که یک ورزشکار مرد به‌علت حتی تخلف همسرش مشمول مجازات و تصمیمات انضباطی قرار گیرد. در یادداشت آقای واعظ آشتیانی تخلف منتسب به خانم این ورزشکار مدلینگ اعلام شده است که نگارنده نمی‌داند اصولا مدلینگ جرم و یا حتی مخالف هنجارهای قانونی یا اجتماعی هست یا نیست. به‌فرض اینکه چنین باشد، چون همسر ورزشکار موضوع بحث شخصیت مستقل کیفری دارد و انسانی است که دارای حقوق و تکالیف قانونی می‌باشد، چنانچه مرتکب عمل خلافی شده باشد، خود در مقابل قانون پاسخگوست. اگر هم عمل منتسب به خانم، مصداق جرم و خلاف نباشد، نه خودش و نه به‌طریق اولی همسرش مستوجب مجازات و عقوبت، حتی در حد توبیخ کمیته انضباطی و اخلاقی فدراسیون هم نمی‌تواند باشد.
* وکیل پایه یک دادگستری