روزنامه آفتاب یزد

امپراطوری عثمانی، قربانی استراتژی نفوذ

فتح اله دهقان ‪-‬ اگر بگوییم تاریخ جهان، حکایت رقابت قدرت‌هاست سخنی گزافه نگفته ایم. قدرت‌های جهانی در طول تاریخ از حربه‌های متنوع و متفاوتی برای از پای دراوردن واز صحنه به در کردن رقیب وحریف بهره می‌برند.
حربه نفوذ از جمله ابزار واهرمهای کارسازی است که در طول تاریخ برای از پای درآوردن رقیب در استفاده از آن درنگ نشده‌است.
لازم به یادآوری نیست که در استراتژی نفوذ،پشتوانه مالی قوی و استفاده از تکنولوژی روز برای رسیدن به هدف، جایگاه خاصی دارد.
امپراطوری عثمانی به زعم نویسنده این سطور نمونه مناسبی برای بحث ما می‌باشد.


این امپراطوری شرقی چند قرن بر بخش‌های مهمی از جهان حکم رانی می‌کرد.
حملات سپاهیان عثمانی اروپائیان را عاصی کرده بود.شکست نیکو پولیس در 1396میلادی که نزدیک بود پادشاه مجارستان نیز کشته شود، تهدیدی تمام عیار برای اروپائیان شد. به‌تعبیر«لسترنج» شرق شناس انگلیسی (اروپائیان را بیدار کرد).
اروپائیان، درمانده از مقابله مستقیم با عثمانیان برای شکست حریف استراتژی نفوذ را
پیشه کردند.
ثروت هنگفت بدست آمده از قا ره جدید کشف شده آمریکا که به قیمت نابودی بومیان این قاره بدست آمده بود در خدمت آنها قرار گرفت.
در این راستا دست به اقداماتی زدند. از جمله،
به رواج قهوه و تنباکو در امپراطوری عثمانی پرداختند.
استعمال این مواد در میان مردم شایع شد تاجایی‌که نظامیان نیز به حدی آلوده شدند که احتمال شورش آنها درصورت ممانعت از مصرف این مواد می‌شد.
اختلاف افکنی،فرقه‌سازی، ایجاد شورش نیز
از جمله حربه‌های آنان بود.پیدایش فرقه وهابیت در این راستا بود که در حال حاضر مذهب رسمی عربستان است.
آنها ازتحریک و دامن زدن به اختلافات،تشویق به رقابت میان دو امپراطوری بزرگ شرقی مسلمان عثمانی وصفویه نیز غافل نبودند.
ایجاد مشکلات اقتصادی با شگرد‌های مختلف از دیگر حربه‌های آنان بود.ورود کالاهای ارزان و خروج سرمایه از این امپر اطوری، رکود اقتصادی وکسری بودجه‌های متوالی، متوسل شدن به بانک‌های خارجی برای گرفتن وام را موجب شد.ظهور و گسترش فرق،گروهها و رواج طریقت‌های جزم اندیش و متحجر، موجبات جمود فکری وانحطاط سیاسی را فراهم نمود. اندیشه‌های اجتماعی وسیاسی عثمانیا ن در چارچوب همین انحطاط فکری محبوس ماند واز رشد واماند.
از دیگرمشکلات و معضلات، استفاده از افراد بی‌صلاحیت به جای مدیران کارآمد بود که ناکارآمدی سیستم را موجب می‌شد.همچنین در این راستا بسیاری از زنان و مردان بیگانه برای خود اسامی‌اسلامی برگزیدند و حتی برخی از آنها به پستهای مهم وحساسی رسیدند.
رواج خویشاوند سالاری در برابر شایسته سالاری و سوء استفاده از قدرت و مناصب برای کسب منافع اقتصادی در چارچوب اشاعه فساد بود.
با توجه به نقش رسانه در جهت دهی افکار عمومی در اختیار گرفتن رسانه‌ها نیز از مهم‌ترین اقدامات آنها بوده است.
بانفوذ به در بار و حرمسرا به دسیسه علیه شاهزادگان و نخبگان شایسته ترک پرداختند که از قضا مخالف دسیسه‌های جنگ افروزانه علیه ایرا ن بودند.
استقرار کانون‌های اطلاعاتی قدرتمند و مقتدر در دربار و حرمسرای عثمانی، به عنوان مثال به کانون قدرتمند روکسلانه «خرم سلطان» می‌توان اشاره نمود.
فسادی که از عصر سلطان سلیمان «قانونی» از طریق کنیزان مجهول الهویه چون روکسلانه و نور بانو سلطان بر حرمسرا و دولت عثمانی حاکم شد. تاثیرات فرهنگی و ژنتیکی بر جای گذاشت که موجب فاسد شدن سلاطین عثمانی شد. مشکلات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی-اطلاعاتی که در راستای استراتژی نفوذ ایجاد شده بود زمینه سقوط عثمانی را
فراهم نمود.
ما باید از تاریخ عبرت بگیریم و مواظب دسیسه‌ها باشیم. استراتژی نفوذ از جمله پیچیده‌ترین، مهمترین وکارسازترین حربه‌های قدرتهای جهانی برای از پای درآوردن رقیب وحریف است.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
فاجعه برجام در انتظار لایحه عفاف! (یادداشت روز) (کيهان) پاسخ موشکی ایران چگونه خاورمیانه را تغییر داد؟ (تجارت) گلوله برفی استعفای مقامات اسرائیلی  در حال تبدیل شدن به بهمن است (جوان)یک هزارم درد کولبرها را نمایش دادیم (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
دشمن از نرسیدن به هدف خود در توقف اقتصاد ایران عصبانی است تکدی‌گری مدرن برخی از جوانان حل بحران قره باغ؛ شاید وقتی دیگر اما به نفع آذربایجان! مسابقه غم انگیز دولت و مجلس برای پرداخت نقدی ماجرای دریافت ارز فرهاد مجیدی چه شد؟ هم انتقام، هم دیپلماسی در نقد بازاریابی شبکه‌ای مدعیان منطقه خلا قایقرانی درخیابان‌های شهر نباید با عطسه یک نفر اقتصاد ایران به‌هم بریزد اروپای راستگرا در پس بحران کرونا امپراطوری عثمانی، قربانی استراتژی نفوذ