روزنامه آفتاب یزد
1399/09/25
پارک‌های قدیمی تهران
کامیل احمدی- برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-Habitat) پیش‌بینی کرده تا سال 2030 میلادی بیش از هفتاد درصدجمعیت جهان در شهرها زندگی خواهند کرد و هم‌اکنون جهان با پدیده‌ی تمایل فزاینده مردم به سکونت در شهرها مواجه شده است. تمرکز امکانات و فرصت‌ها در شهرها و مسائل اقتصادی، مهم‌ترین دلایل گسترش زندگی شهرنشینی با سرعتی که هم‌اکنون شاهد آن هستیم شده و در چنین شرایطی وظایف مدیران شهری بسیار خطیر است چراکه اگر نتوانند با به‌کارگیری همه ظرفیت‌های بومی و تجارب جهانی، شهرها را به محیطی امن برای شهروندان تبدیل کنند نه‌تنها از توسعه پایدار سهمی نخواهند داشت که در مقابل آسیب‌های شهرنشینی با سرعت کنونی نیز خلع سلاح خواهند شد. یکی از اقدامات ضروری برای تبدیل شهرها به محیط امن و رو به توسعه، بهینه‌سازی فضاهای عمومی است به‌طوری‌که حق تفریح و گذران اوقات فراغت شهروندان، به‌عنوان یکی از حقوق طبیعی و بدیهی در آن رعایت شده باشد. اما چنان‌که گفته شد با توجه به گسترش میل به شهرنشینی در صورت عدم مدیریت کارآمد، حتی فضاهای عمومی ازجمله پارک‌ها که برای اوقات فراغت شهروندان تعبیه شده‌اند، می‌توانند زمینه‌ساز بروز و ظهور انواع آسیب و بزه باشند. حال سوال این است که برای پیشگیری از وقوع جرم و بزه در فضاهای عمومی شهر ازجمله پارک‌ها چه باید کرد؟ آیا برخوردهای قهری و انتظامی می‌تواند از حجم آسیب‌های احتمالی بکاهد؟ آن‌چنان‌که از تجربه‌های پیشین برمی‌آید برخوردهای
قهری و انتظامی در کاهش آسیب‌ها چندان موفق نبوده‌اند و هر جا که مدیران شهری فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی، در اولویت برنامه‌های خود قرار داده‌اند نتایج مطلوب‌تری حاصل‌شده است. برای نمونه بوستان لاله را در نظر بگیریم، پارکی با قدمت 55 ساله که معماری آن چندان منطبق با شرایط امروز نیست و فضاهایی برای استتار دارد که می‌تواند زمینه‌ساز وقوع بزه و جرم باشد. بوستان لاله در یکی از مناطق مرکزی شهر تهران، مراجعانی از اقشار مختلف دارد؛ از دانشجویان و کارمندان گرفته تا افرادی که مسافر هستند و در تهران زندگی نمی‌کنند، تنوع مراجعان سنی این بوستان نیز به همین صورت است از کودک و نوجوان گرفته تا سالخوردگانی که ساعاتی از روز را در آنجا سپری می‌کنند. بدیهی است که مدیریت شهری باید تدابیری بیندیشد که اولا فضای عمومی پارک برای شهروندان امنیت کامل را داشته باشد و دوم اینکه متناسب با نیازها و سلیقه‌های همه این اقشار و گروه‌های سنی برنامه‌ریزی کند به‌گونه‌ای که همه آن‌ها در این فضای عمومی و تفریحی، بتوانند اوقات فراغت خود را سپری کنند و به نیازهای آن‌ها پاسخ داده شود. برای ایجاد امنیت در بوستانی همچون لاله و محیط پیرامون آن ایجاد فضای شیشه‌ای و یا به‌عبارت‌دیگر شفاف به‌گونه‌ای که پاتوق‌های قابل‌استتار کمتری داشته باشد راهکار مناسبی است و برای پاسخگویی به نیازهای مراجعان با توجه به تنوع آن‌ها و سلایق‌شان نیز می‌توان برنامه‌هایی مختلف و فضاهایی متنوع را تعبیه کرد.
همچنان که محیط بازی کودکان از بخش‌هایی که مختص سالخوردگان است جدا شده است، مشخص‌شده و برخی میزهای شطرنج برای سالخوردگان مدیریت شهری با صرف بودجه بیشتر و موردنیاز می‌تواند برای قشر نوجوان و جوان که مخاطب این پارک هستند
نیز برنامه‌ریزی کند؛ اجرای موسیقی‌های مناسب برای جوان‌ها یک پیشنهاد است و در همین راستا می‌توان برنامه‌های متعدد و متنوع دیگری نیز طراحی کرد. یادمان باشد که حق برخورداری از فضاهای عمومی و گذران اوقات فراغت در محیط شهری و نیز تفریح سالم مسئله‌ای است که باید همواره موردتوجه مدیران شهری قرار بگیرد و برای آن بودجه مناسب و طراحی ویژه داشته باشند. به‌خصوص در شرایط کنونی که سبک زندگی آپارتمان‌نشینی و تغییر مناسبات اجتماعی، محدودیت‌های زیادی برای شهروندان ایجاد کرده، فضاهای شهری در صورت مناسب‌سازی می‌توانند خلاهای موجود را پر کنند. اگر دغدغه مدیران شهری، برقراری امنیت اجتماعی در فضاهای عمومی ازجمله پارک‌هاست، باید به راهکارهایی بیندیشند که فضایی برای ایجاد گفتمان، فرهنگ‌سازی و تفریح سالم در فضاهای عمومی ایجاد شود چراکه در این صورت تمایل جوانان و نوجوانان به بزه خودبه‌خود کاسته خواهد شد. به‌خصوص در شرایط کنونی که پاندمی کرونا و دوران قرنطینه نیاز شهروندان به فضاهای عمومی را دوچندان کرده و احساس تعلق به اماکن عمومی ازجمله پارک‌ها را در آن‌ها تقویت کرده است. برنامه‌های فرهنگی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند برای همه گروه‌ها از گسترش آسیب در پارک‌ها ازجمله پارک لاله بکاهد.برای رسیدن به چنین مرحله راه نه دور است و نه ناهموار، با صرف بودجه مناسب، طراحی و ایده پردازی بکر، در نظر گرفتن نیاز همه گروه‌ها و محترم شمردن حق شهروندان برای تفریح در فضاهای عمومی مدیران شهری را به این مهم رهنمون خواهد کرد. فضاهای شهری در صورت مناسب‌سازی این قدرت را دارند که در وضعیت فعلی که کرونا روح و روان مردم را نشانه گرفته، سلامت روانی شهروندان را تضمین کنند. شهروندانی که بنا به اقتضائات زندگی امروز، شهرنشینی را انتخاب کرده‌اند و حق دارند در ابرشهرهایی همچون تهران، علاوه‌بر امنیت و آرامش از حق طبیعی تفریح و گذران اوقات فراغت نیز برخوردار باشند.
سایر اخبار این روزنامه
FATF ؛ یک خبر، چند واکنش و بسیاری تفاسیر!
حقوق مسئولان شهری حلال است؟
دچار عوام زدگی در تحلیل‌های سیاست خارجی هستیم
از پنیر نسیه تا جشن تکلیف لاکچری
لغو نشست شورای اقتصادی ایران و اروپا
فرار چند باره روحانی از پاسخگویی در مورد گرانی‌ها
فرزندان مسئولان نباید بورسیه شوند
باز هم آدرس غلط
مراقب شب یلدا باشید
سخنی کوتاه با شب چله
پارک‌های قدیمی تهران
مراقب نقی معمولی باشید!
توسعه پایدار میراثی اثر بخش‌تر از مذاکره
این حجم بی‌اطلاعی ناراحتتان نمی‌کند؟
