فوتبال بی لذت و پر از خشم !

سید مصطفی صابری | روزنامه‌نگار
ما شهربازی نمی‌رویم که سرگیجه بگیریم، شهربازی می‌رویم هیجان را تجربه و انرژی‌های منفی را تخلیه کنیم، سینما نمی‌رویم که چرت بزنیم یا فیلمی را که می‌شود در منزل ارزان تر و راحت‌تر دید فقط  در نمایشگر بزرگ تر ببینیم، سینما می‌رویم تا غرق در فیلم شویم، بدون نور و صدای اضافه تا پیام فیلم را بهتر درک کنیم. همین قصه در فوتبال هم هست، خیلی‌ها می‌گویند تماشای بازی چه فایده‌ای دارد وقتی می‌شود نتیجه را بعداً فهمید؟ چرا حرص می‌خوری وقتی پولش را یک نفر دیگر می‌گیرد و از این حرف‌ها! درحالی‌که ما فوتبال را برای بالا بردن اطلاعات عمومی درخصوص نتایج تیم‌ها دنبال نمی‌کنیم، لذت فوتبال در این است که بدانیم چرا و چگونه یک تیم برنده شد در حالی‌که ضعیف‌تر بود و یک تیم بازنده شد در حالی‌که بهتر بازی می‌کرد. فوتبال بازی قهرمانان زندگی است، آدم‌هایی که غیرممکن‌ها را ممکن می‌کنند مثل مارادونایی که با همه خودویرانگری‌هایش، عامل غرور یک ملت در مقاطع مختلف بود. بدون فوتبال تاریخ آرژانتین یک چیزی کم دارد. بدون فوتبال و صعود تیم ملی ایران به جام‌جهانی 1998، دهه 70 بزرگ ترین کارناوال خودجوش ایران را که همه قشرها و طبقات و نسل‌ها در آن بودند، کم دارد. فوتبال آن‌قدر پیچیده است که گاهی نتیجه هم در واکنش مردم تاثیری ندارد، برای همین نمی‌شود فوتبال را فقط با نتایجش دنبال کرد و بی‌خیال روند بازی‌ها و آثار و پیامدها شد، برای همین بود که وقتی تیم ملی ایران در یک بازی خوب مقابل آرژانتین و مسی در دقیقه 93 شکست خورد، مردم فارغ از نتیجه به‌خیابان‌ها ریختند و شادی کردند چون به‌جای باخت ذهن‌شان روی جمله عادل زوم بود که گفت: «چقدر خوبیم ماااا» و همین خوب بودن برای رضایت مردم کافی بود حتی وقتی با باخت همراه شد. فوتبال قرار است در این روزهای کرونایی زمینه نشاط و سرگرمی و هیجان ما را فراهم کند اما کانال‌های تلگرامی هواداری تیم‌ها که در اصل هواداران واقعی فوتبال نیستند و با بحث و جدل عضو بیشتر و درآمد بیشتری دارند، این لذت را از هواداران ساده فوتبال دریغ می‌کنند. همه تیم‌ها معتقدند تیم مظلومی هستند و رقبای‌شان با داور و مسئولان فدراسیون تبانی کرده‌اند. همه تیم‌ها معتقدند در هر بازی کلی از داوری ضرر می‌کنند و تیم‌های حریف، فوتبال را به‌لجن‌زار تبدیل کرده‌اند. صفحات و کانال‌های هواداری در تلگرام و اینستاگرام هم بر آتش این اختلاف و کینه  می دمند تا به‌جای لذت، فوتبال بشود ورزش دعوا و توهین و ....! در این بین برخی پیش کسوتان دو تیم هم مثل یک نوجوان بی‌اطلاع از فوتبال و ... و البته  شاید برای جذب مخاطب در حال کینه‌توزی هستند. پیش کسوتی که راحت به هوادار و بازیکن رقیب توهین می‌کند می‌شود الگوی نوجوانی که در جمع خانوادگی قرار است تعصبش به تیم محبوب را با کُری و کل کل نشان دهد. حالا دیگر فوتبال ما ورزش بیانیه و تخریب شده. در این پرونده به این موضوع تلخ پرداختیم.
کری‌خوانی‌های پرحاشیه چند پیش کسوت
مروری بر ماجرای استوری‌های جنجالی، توهین به بانوان فوتبالیست، کری‌های عجیب روی آنتن زنده و ...

خیلی‌ها بخش مهمی از هیجان فوتبال را کری‌خوانی‌های رایج بین هواداران می‌دانند. در این بین باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس که هواداران میلیونی در کشور دارند همیشه نام مطرحی در امر کری‌خوانی هستند. حالا هم که در آستانه شهرآورد قرار گرفته‌ایم، این جنجال‌ها به اوج خود رسیده است. در ادامه تعدادی از کری‌خوانی‌هایی که بین پیش کسوت‌های استقلال و پرسپولیس به تازگی اتفاق افتاده و حرف‌و‌حدیث‌های زیادی را به راه انداخته است، مرور می‌کنیم.


  استوری‌های جنجالی و توهین به بانوان فوتبالیست
یکی از جنجالی‌ترین کری‌خوانی‌های عجیب چند وقت اخیر در فضای اینستاگرام بین مهدی فنونی‌زاده پیش کسوت استقلال و سپهر حیدری پیش کسوت پرسپولیس اتفاق افتاد. کری‌خوانی که دامنه آن به فوتبال بانوان هم کشیده و موجب ابراز نارضایتی تعدادی از بانوان فوتبالیست شد. ماجرا این‌طور شروع شد که مهدی فنونی‌زاده در یک استوری ناپسند خطاب به سپهر حیدری نوشته بود: «تو اندازه این صحبت‌ها نیستی که بخوای درباره من اظهارنظر کنی» و در ادامه اظهاراتی درباره فوتبال بانوان بیان می شود  که توهین صریح به بانوان است. اظهاراتی که بسیار توهین‌آمیز بود و انتظار می‌رفت حداقل از آن‌سو ادامه پیدا نکند اما در ادامه حیدری هم توهین را ادامه داد . این دو فرد از جامعه فوتبال که به نظر می‌رسد حتی توان صحبت رودررو با هم را ندارند به‌راحتی به خودشان اجازه دادند فوتبال بانوان را به سخره بگیرند. آن هم در شرایطی که به نظر می‌رسد بهتر باشد، جامعه فوتبال به جای اهانت به زنان فوتبالیست، از تلاش این دختران، حمایت کند.
  کنعانی‌زادگان، صادقی و قلیچ
اظهارات گاه‌وبیگاه وحید قلیچ که دروازه‌بان اسبق پرسپولیس بوده هم هرچند وقت یک بار تعجب کاربران شبکه‌های اجتماعی را برمی‌انگیزد. مثلا در یکی از این موارد او درباره حسینی، دروازه‌‌بان استقلال گفت: «او پاشنه آشیل استقلال نیست. او مثل طاووسی با ظاهر زیبا می‌ماند که پاهای زشتی دارد. پای زشت نشانه این است که حسینی در اندازه استقلال نیست و استقلال گلرهای بزرگی داشته». مورد دیگر از همین دست، پس از نایب قهرمانی پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا اتفاق افتاد که کنعانی زادگان بازیکن پرسپولیس اظهاراتی را مطرح کرد. امیرحسین صادقی بازیکن سابق استقلال به او در صفحه مجازی‌اش  پاسخ داد که در اظهاراتی توهین آمیز به شهرستانی بودن او اشاره کرد و.... کنعانی زادگان هم ساکت ننشست و نکاتی را در صفحه مجازی اش نوشت.
  کُری عجیب دکتر روی آنتن زنده
یکی از این کری‌خوانی‌ها توسط ابراهیم شکوری، مدیر اجرایی باشگاه پرسپولیس در پخش زنده یک برنامه تلویزیونی اتفاق افتاد. این پیش کسوت و بازیکن سابق پرسپولیس حدود سه هفته پیش هنگام بررسی حضور باشگاه پرسپولیس در لیگ قهرمانان گفت: «هواداران پرسپولیس دیگر با نایب‌قهرمانی آسیا راضی نمی‌شوند این درحالی است که برخی تیم‌ها به حضور در پلی‌آف لیگ قهرمانان آسیا افتخار می‌کنند.» اشاره او به باشگاه رقیب، استقلال بود. علی چینی، پیش کسوت استقلال در واکنش به او گفت: «واقعا تعجب کردم که یک مسئول چطور می تواند روی آنتن کُری بخواند؟ اصلا خوب نیست یک مدیر فوتبال بیاید و در تلویزیون کُری بخواند. کُری خوانی برای مدیران نیست و شکوری نباید این کار را می کرد.»
 درآمد کانال‌های هواداری چقدر است؟
کانال‌ها و پیج‌های هواداری استقلال و پرسپولیس که آتش توپخانه‌شان برای توهین و تهمت‌زدن به تیم حریف و داورها هر روز بیشتر از گذشته می‌شود، این روزها سخت مشغول کارند! نکته جالب این‌که گفته می‌شود گرداننده هر دو کانال هواداری معروف آبی و قرمز، در واقع یک نفر است، کانال‌هایی که هر کدام‌شان بیشتر از یک میلیون عضو دارند! در این بین، یکی از اهداف ساخت چنین کانال‌ها یا پیج‌های هواداری، می‌تواند درآمدزایی با تحریک ناجوانمردانه احساسات طرفداران فوتبال باشد. مثلا یکی از کانال‌های هواداری پرسپولیس که بیش از یک میلیون و 200 هزار عضو دارد، برای پست شبانه حداقل یک میلیون و 790هزارتومان می‌گیرد که اگر بخواهید آن را پین یا ریشات(بارگذاری مجدد) کنید، حداقل یک میلیون تومان دیگر به این عدد اضافه خواهد شد. یکی از کانال‌های هواداری استقلال هم با بیش از یک میلیون و 500هزار عضو، برای پست شبانه یک میلیون و 650 هزار تومان در نظر گرفته و برای بارگذاری مجدد و پین، 800 هزار تومان اضافه می‌گیرد. وضعیت تبلیغات در پیج‌های اینستاگرامی، کمی متفاوت است. اولا ده‌ها پیج با عنوان هواداری استقلال و پرسپولیس ساخته شده که از یک یا دو هزار گرفته تا بیش از یک میلیون فالوئر دارند. در یکی از این پیج‌ها با 700 هزار فالوئر برای یک پست 24 ساعته و استوری، باید سه میلیون تومان پرداخت کنید. به عبارتی اگر این پیج یا هر کدام از کانال‌های هواداری که تعرفه‌شان گفته شد در روز فقط یک تبلیغ بگیرند، حداقل 100 میلیون در ماه درآمد خواهند داشت.


 
پیش کسوت‌ها
مروج‌ نفرت‌پراکنی نباشند

«فرزاد آشوبی» که سابقه پوشیدن لباس تیم‌های استقلال و پرسپولیس را دارد، از خط‌قرمزهای کری‌خواندن می‌گوید
مجید حسین‌زاده | روزنامه‌نگار
بازیکن سابق تیم‌ملی فوتبال کشورمان که با این تیم قهرمانی در رقابت‌های غرب آسیا 2007 را تجربه کرد و پیراهن تیم‌های بزرگی مثل پرسپولیس، استقلال و تراکتور را بر تن کرده است، این روزها کارشناس فوتبال شده و به عنوان مربی روی نیمکت تیم خوشه طلایی ساوه می‌نشیند. به بهانه کری‌های غیراخلاقی که این روزها کانال‌های هواداری به راه انداخته‌اند و بعضی پیش کسوتان هم درگیرش شده‌اند، با فرزاد آشوبی که سابقه بازی در هر دو تیم پرطرفدار پایتخت را دارد، گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.

  ریشه این رفتارها صرفا مربوط به فوتبال نمی‌شود
آشوبی در پاسخ به اولین سوال ما درباره کری‌های غیراخلاقی و تهمت‌زدن به بازیکنان و مربی تیم حریف که در این روزها به اوج خودش رسیده است، می‌گوید: «به اعتقاد من ریشه این آسیب را باید در بیرون از فوتبال بررسی کرد. شاید چون فوتبال در دید است و توجه زیادی به آن می‌شود، معضلات فرهنگی که در آن وجود دارد، خیلی به چشم می‌آید و دیده می‌شود. من فکر می‌کنم این مسئله ریشه‌های اجتماعی دارد. طرفداران فوتبال بخشی از یک اجتماع بزرگ هستند و ریشه‌های این نوع رفتار و گفتار صرفا مربوط به خود فوتبال نمی‌شود.»
  دلیل کری‌خواندن افراطی پیش کسو‌تان برایم علامت‌سوال است
«به طور کلی باید بپذیریم تا حدودی این کری خواندن‌ها طبیعی است چون بیشتر هوادارها احساسی به موضوع نگاه می‌کنند نه منطقی»؛ او با این مقدمه می‌افزاید: «طبیعتا بخشی از این موضوع را می‌توان تحمل کرد چون هر هواداری به تیم محبوب خودش احساسات ویژه و خاصی دارد ولی علامت سوال بزرگ آن جایی است که افرادی که خودشان از جنس فوتبال هستند، سختی‌ها و استرس‌های این ورزش را از نزدیک لمس کردند، لقب پیش کسوت را یدک می‌کشند، این‌قدر احساسی و گاه افراطی درباره مسائل فوتبالی نظر می‌دهند و کری می‌خوانند. این مبحث نفرت پراکنی، واقعا موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنارش گذشت. ذات فوتبال، یک ورزش همراه با زیبایی، لذت و جوانمردی است. فکر کنم خیلی بهتر می‌شود اگر حداقل پیش کسوت‌های ما مروج این مسائل نباشند بلکه ترویج‌دهنده قسمت‌های پاک و زیبای فوتبال باشند.»
  به بعضی افراد نمی‌توان گفت هوادار!
او که سابقه بازی در هر دو تیم پرطرفدار پایتخت را دارد، درباره تفاوت‌های رفتاری هواداران این دو تیم می‌گوید: «جواب دادن به این سوال غیر ممکن است. هوادار قبل از این‌که هوادار شود، بازیکن قبل از این که در یک تیم بازی کند و ... ، همه‌شان یک انسان هستند. یک سری پارامترها در گفتار و رفتار هست که باید رعایت شود و فرقی نمی‌کند شما در چه جایگاهی از این جامعه قرار دارید، شما باید آن‌ها را رعایت کنید و به آن‌ها مقید باشید. در این حالت، فرقی نمی‌کند که شما طرفدار استقلال هستید یا پرسپولیس یا یک تیم شهرستانی. واضح است که بخشی از این کری‌ها قابل چشم‌پوشی است، بالاخره هوادار است، احساس خاصی به تیم خودش دارد و اشکالی ندارد که با دوست، اعضای خانواده و فامیل و ... کری بخواند، اصلا زیبا و جذاب هم هست اما وقتی از یک سری اصول دست بکشد، دیگر نمی‌شود به این فرد گفت هوادار. در این مواقع رفتارهایی از فرد سر می‌زند که هیچ منطق و باور انسانی نمی‌تواند آن را توجیه کند.»
   زندگی بعد از این بازی، ادامه ندارد؟
«هوادارهای دو تیم باید بدانند در نهایت فوتبال یک ورزش و 90 دقیقه مسابقه و مبارزه است در درون زمین. این بازی هم به پایان می‌رسد و بعدش زندگی ادامه پیدا می‌کند»، آشوبی با این مقدمه ادامه می‌دهد: «بعد از چند ساعت و نهایتا چند روز از پایان این بازی، همه چیز به حالت عادی خودش برمی‌گردد. طبیعتا فوتبال برد و باخت دارد، بعدش یک سری خوشحال می‌شوند و یک سری ناراحت. در نهایت می‌گذرد و می‌رود. این که بعضی هوادارها و متاسفانه پیش کسوت‌ها بخواهند برای یک بازی روی خیلی مسائل و باورها پا بگذارند، به نظر من توجیه ندارد. در جواب این حرف من ممکن است عده‌ای بگویند برای خیلی از افراد تیم مورد علاقه‌شان عشق است، زندگی است، قبول ولی می‌خواهم به این افراد بگویم قطعا استرس شما را درک می‌کنم اما آیا به نظرتان بعد از این بازی با هر نتیجه‌ای، زندگی نمی‌تواند ادامه داشته باشد؟ پس ما باید جوری رفتار کنیم که منطق و عقلانیت آن را توجیه کند. احساس داشته باشیم، هیجان و استرس داشته باشیم ولی به شکلی نباشد که همه رفتارهایمان از سر هیجان باشد.»
  این بازی کاملا برابر خواهد بود
خیلی از هوادارها دوست دارند پیش‌بینی کارشناسان را درباره نتیجه این بازی بدانند. آشوبی در این باره می‌گوید: «دربی از این نظر با بقیه بازی‌ها متفاوت است که مباحث پیرامونی‌اش، اهمیت این بازی را خیلی بیشتر می‌کند وگرنه از لحاظ فوتبالی بخواهیم به این بازی نگاه کنیم، مثل تمام بازی‌های دیگر 3 امتیاز دارد اما توجهات ویژه و حساسیتی که هواداران روی نتیجه این بازی دارند، روی بازیکنان هم تاثیر می‌گذارد و این بازی را به یک رقابت خاص تبدیل می‌کند. درباره نتیجه بازی هم به اعتقاد من یک بازی کاملا برابر خواهد بود، هر دو تیم به یک اندازه شانس پیروزی در این بازی را دارند.»