مال‌باختگان بازار سهام در مقابل تالار تجمع کردند

عاقبت حضور ناآگاهانه در بورس
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: «مدیریت ریسک، یک اصل مهم برای موفقیت هر معامله‌گر در همه بازارهاست. مهم نیست که با چه مقدار سرمایه معامله می‌کنید یا چقدر در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنید، ضرر و زیان در کنار سود بیشتر در قیاس با بازار پول در بانک‌ها اجتناب ناپذیر خواهد بود. در این میان یادگیری نحوه مدیریت ریسک برای به حداقل رساندن ضرر امری ضروری است. با این وجود، برای اطمینان از کسب حداکثر سود، باید مدیریت ریسک را کامل یاد گرفت. در عین حال، هرچه تمایل بیشتری به ریسک داشته باشید، سود بالقوه‌ای نیز کسب خواهید کرد.» این محوری‌ترین درس و آموزه چهره‌های موفق در بازار سرمایه است. آنها که شاید امروز پس از سال‌ها صبر و حوصله و نگاه هوشمندانه به بازار، از رشد شاخص‌ها در بورس به مال و منالی رسیده‌اند و شهد سود سهام، کام آنها را شیرین کرده است. اما چه شده است که برای بار چندم جمعی از سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه در سرمای زمستانی طاقت از کف بریده و شال و کلاه می‌کنند و با تجمع مقابل ساختمان سازمان بورس و اوراق بهادار در سعادت‌آباد تهران، مطالبه جبران زیان‌های از دست رفته را می‌کنند!؟ آیا سازمان بورس مجاز به جبران مافات ریسک‌پذیری آنهاست؟ آیا تجمع‌کنندگان محقّ هستند تا با سقوط شاخص دست به تجمع اعتراضی زده و در اقدامی هیجانی پرچم بورس اوراق بهادار را پایین بکشند!؟
برخی کارشناسان در این زمینه معتقد هستند که حتی اگر معامله‌گران با تجربه و دارای بهترین عملکرد در بازار موفق به استفاده از مدیریت ریسک نشوند و احساسات خود را در معاملات دخیل کنند، می‌توانند دستاوردهای خود را در یک یا دو معامله از دست بدهند. “دستیابی سریع به پول زیاد” یا تعقیب احساسات بازار می‌توانند بسیار وسوسه انگیز باشند و باعث اعتماد به نفس بیش از حد در معامله‌گران شوند. لذا اینکه بر اساس ماهیت ذاتی سرمایه‌گذاری در بورس در چند صباحی روند سودآوری به زیان هم منجر شده باشد، دلیل نمی‌شود که جمعی از افراد سرمایه‌گذار بدون ملاحظه ویژگی طبیعی سرمایه‌‎گذاری در بورس خواهان مداخله دولت یا هر فرد دیگر در روند معاملات گردند. سرمایه گذارانی که به اعتقاد مردم فاقد سهام باید تاوان ریسک خود را خودشان دهند.
حمید فهیمی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با روزنامه «آفتاب یزد» در خصوص تجمعات اعتراضی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه مقابل ساختمان بورس و ریشه مطالبه آنها می‌گوید: اگر از منظر واقع‌بینی و انصاف به این موضوع نگاه گردد و تابع احساسات نباشیم، در واقع این تجمعات ریشه در ناآگاهی سرمایه‌گذارانی دارد که در اوج شاخص بورس مبادرت به خرید سهام کردند و حال که ارزش آن 50 درصد کاهش یافته است و سرمایه‌گذاری خود را از دست رفته می‌بینند، چشم به دریافت آن از کانال‌هایی خارج از ماهیت طبیعی بورس در هر نقطه از جهان دوخته اند!


وی با بیان این که افت شاخص‌ها صرفا مختص بازار سرمایه نیست و در سایر بازارها نیز حاکم است می‌افزاید: اگرچه این تجمعات صورت می‌گیرد، اما سرمایه‌گذاران نیز باید نیک بدانند که تنها بازاری که می‌تواند زیان از دست رفته آنها را جبران کند همین بازار است و تخطئه و تخریب اذهان مردم نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس موجب بازگرداندن سرمایه آنها نخواهد شد.
فهیمی با بیان اینکه مهمترین ویژگی بازار سرمایه شفافیت اطلاع‌رسانی است تصریح می‌کند: متاسفانه نکته منفی در هر بازاری وجود دارد این است که سرمایه‌گذاران پیامدهای تصمیم و انتخاب اشتباه خود را به گردن دیگران و یا مسئولانی اندازند که هیچ دخل و تصرفی در انتخاب آنها نداشته اند.
این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: وقتی سرمایه‌گذاران متاثر از هیجانات در زمانه‌ای که شاخص‌ها به حداکثر میزان خود رسیده بود چشم به سود بیشتر داشتند باید می‌دانستند که این نوع سرمایه‌گذاری در صورتی که انتظار سود آنی داشته باشند، محکوم به نزول است و یک سرمایه‌گذار آگاه و دوراندیش در آن هنگام سرمایه خود را به قصد سود کوتاه مدت وارد بازار سرمایه نمی‌کند. کما اینکه در همین لحظه که دهها و حتی صدها سرمایه‌گذار تجمع‌کننده وضعیت بورس را به چالش می‌کشند، هزاران سرمایه‌گذار حرفه‌ای هم هوشمندانه و صبورانه منتظر موعد مناسب هستند.
به گفته وی، ذات بازار سرمایه برای یک سرمایه‌گذار داشتن افق بلند مدت به سرمایه‌گذاری و ارزیابی همه جوانب بازار هنگام سرمایه‌گذاری و با پذیرش ماهیت ریسک آن است.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بورس به دانش کاملی از این بازار نیازمند بوده و بهتر است اگر سرمایه‌گذاری دانش لازم را ندارد از سرمایه‌گذاری شتابزده و کوتاه مدت در این بازار پرهیز کند و در صورت تمایل کار را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسپارد، می‌گوید: انتخاب روش سرمایه‌گذاری به شدت به روحیه افراد و میزان ریسک‌پذیری آن‌ها بستگی دارد. به علاوه دانش سرمایه‌گذاری نکته‌ای مهم در موفقیت سرمایه‌گذاری شماست. البته این عرایض بنده به معنای وحشت از سرمایه‌گذاری نیست؛ بلکه از جهت تاکید بر این نکته مهم است که برای شروع در هر کاری به ویژه سرمایه‌گذاری لازم است تمام جوانب و مزایا و معایب آن را مورد بررسی قرار داد تا بهترین انتخاب صورت بگیرد.
در مجموع به نظر می‌رسد فارغ از اینکه برخی کارشناسان معتقدند خود سرمایه گذاران باید هوشمندانه سرمایه‌گذاری کنند، اما برخی هم هستند که این اتفاقات و سقوط آزاد بورس را که به مانند باتلاقی برای سرمایه گذاران در میانه راه شده است به مداخلات غیراقتصادی وزیر صمت در مواردی مانند نرخ‌گذاری دستوری برای فولاد ارتباط می‌دهند! اگرچه از حق هم نخواهیم بگذریم مداخلات دستوری دولت و مجلس و... در فرآیند طبیعی چرخه اقتصاد نه فقط در این چند سال بلکه در ادوار دراز تاریخ تولید و تجارت در ایران عامل بی‌تاثیری در تغییر شاخص‌های تمام بازارها نبوده و نیست!
اما در بعد کلی و تئوریک موضوع، آنچه هویداست اینکه برای جلوگیری از ضررهای خیلی زیاد و معامله کردن در کمال خونسردی و خویشتنداری، معامله‌گران باید از ابزارهای اصلی معاملاتی و اشکال مدیریت ریسک استفاده کنند. کما اینکه به گفته کارشناسان بازار سرمایه ابزارهای قانونی مانند سفارشات مارکت، سفارشات لیمیت و سفارشات دارای حد توقف و ضرر به معامله گران اجازه می‌دهند تا در صورت تحقق برخی شرایط، با اتخاذ برخی اقدامات از ضرر و زیان جلوگیری کنند. به اعتقاد این طیف از کارشناسان، معامله‌گران با استفاده از این مکانیسم‌ها می‌توانند از رایانه خود فاصله بگیرند و با اطمینان معامله کنند، زیرا می‌دانند که می‌توانند ضررهای خود را محدود کنند یا در سطح قابل قبولی سود ببرند. این که این سطح در چه حدی تعیین می‌شود، به مقدار ریسک سرمایه‌گذار و میزان سرمایه‌ای که وی می‌خواهد در یک معامله معین از دست بدهد، بستگی دارد.
تجمع سهامداران معترض مقابل ساختمان سازمان بورس
جمعی از سهامداران مالباخته همزمان با افت ۳۷ هزار واحدی شاخص کل بازار سرمایه مقابل سازمان بورس اوراق بهادار تهران گرد هم آمدند تا صدای اعتراض خود را به گوش مدیران دولت، نمایندگان مجلس و مسئولان بورس برسانند. به گزارش سایت همشهری‌آنلاین، تصاویر گردهمایی اعتراضی سهامداران متضرر که روز گذشته در مقابل سازمان بورس برگزار شد، در گروه‌های بورسی و شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود؛ اقدامی که در روزها و هفته‌های اخیر بارها تکرار شده، اما نتیجه مشخص آن افت شاخص کل به کانال ۱.۱ میلیونی بوده است. با اینکه سهامداران معترض پیش‌تر تخم‌مرغ ۲۰۰۰ تومانی هم به ساختمان بورس زده بودند، اما پیامد این کار آنها صعود قیمت تخم‌مرغ به قله هر عدد ۲۲۰۰ تومان و دورخیز شاخص کل برای سقوط از کانال یک میلیونی بود. با این حال، از بین رفتن سرمایه مردم عادی در بازار بورس و تیره و تار بودن چشم‌انداز آینده چنان عرصه را بر مردم تنگ کرده که جز حضور جلوی ساختمان بورس چاره‌ای دیگر نمی‌بینند. نشست هم‌اندیشی مدیران ارشد دولت با سهامداران حقوقی، بازدید نمایندگان مجلس از سازمان بورس و انواع حمایت‌های زیرپوستی و آشکار از بازار سرمایه هم نتوانست مانع سقوط ویرانگر شاخص کل و پودر شدن دارایی مردم شود. پالایش یکم که به محدوده قیمتی پنج هزار تومان یا ۸۰ درصد ضرر رسید (۳۰ درصد تخفیف + ۴۹ درصد سقوط ارزش) و دارا یکم در محدوده قیمتی ۱۰ هزار تومان معامله شد. این وضع دو صندوق ETF دولتی است که قرار بود پول و ثروت را میان مردم تقسیم کنند. اوضاع در دیگر عرضه‌های اولیه هم بهتر نیست و بسیاری از آنها مدت‌هاست بسیار پایین‌تر از قیمت ابتدایی معامله می‌شوند.
ارائه جزئیات تخلفات بازار سرمایه به رئیس قوه قضائیه
نایب رئیس اول مجلس در نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه گزارشی مستند از جزئیات تخلفات و ترک فعل‌های صورت گرفته در بازار سرمایه را ارائه کرد. به گزارش ایسنا، متن بخشی از نامه امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی به شرح زیر است: «احتراماً پیرو جلسات حضوری با حضرتعالی در خصوص مشکلات بازار سرمایه، ضمن تشکر از مساعی و پیگیری‌های حضرتعالی و دادستان محترم تهران به استحضار می‌رساند:
پس از دعوت عمومی مسئولین دولتی برای حضور مردم در بازار سرمایه، بی‌تدبیری تیم اقتصادی دولت از جمله وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت نفت و شرکتهای دولتی یا تحت مدیریت دولت به عنوان بازیگر و قدرت بلامنازع بازار سرمایه، علی‌رغم توصیه مکرر و گسترده کارشناسان امر از جمله اساتید دانشگاه، فعالان مالی و اقتصادی و نیز ریاست وقت سازمان بورس (که بدین دلیل مخالفت با حباب‌سازی شاخص کل با فشار دولت و وزارت امور اقتصادی و دارایی (رئیس شورای عالی بورس) برکنار گردید)، افزایش غیرواقعی قیمت سهام شرکتهای شاخص ساز و در نتیجه حبابی شدن شاخص کل را در پی داشت که در اوج امیدواری مردم (در نوزدهم مردادماه سال جاری) در اقدامی هماهنگ و با خروج گسترده نقدینگی از بازار منجر به تباهی دارایی قریب به اتفاق جمعیت چند ده میلیونی خرده سهامداران حاضر در بازار سرمایه گردید. پس از شروع ریزش بزرگ بازار برخی از مقامات دولتی نظیر رئیس دفتر رئیس جمهور، برخی از اعضای شورای عالی و هیئت مدیره بورس، وزیر اقتصاد در رسانه ملی و رسانه‌های گروهی با طرح ادعای حمایت عاجل و مستمر از بازار سرمایه و پایان ریزش، در حالیکه امید بازگشت بازار به روزهای متعادل را نوید می‌دادند، در فرصت بدست آمده از اعتماد مردم، با عرضه‌های سنگین سهام، سقوط هرچه بیشتر بازار و تشدید سلب اعتماد، سرخوردگی و نارضایتی عمومی را رقم زدند که مستندات این امر که حاصل بررسی گروه کارشناسی حقوقی - اقتصادی و نیز گزارشات مراجع رسمی مطلع می‌باشد خلاصه به پیوست تقدیم می‌گردد. اینک پس از اختلال در اجرای اقتصاد درون زا، تهدید توانایی‌های ملّی، فرصت سوزی از نبض اقتصاد کشور و تعرض به حقوق عامه، نظر به بند دوم اصل‏ یکصد و پنجاه و ششم قانون اساسی امید است با دستور انقلابی حضرتعالی مبنی بر بررسی امر و برخورد با متخلفان، موجبات افزایش اعتماد و رضایت عمومی، احیای حقوق‏ عامه و برقراری عدل اسلامی فراهم گردد. همچنین بدینوسیله آمادگی اینجانب و گروه کارشناسی جهت حضور در جلسات بررسی و کارشناسی تخلفات و جرائم، تقدیم مستندات لازم، حضور در جلسات رسیدگی دادگاه و نیز ارائه راهکارهای اصلاحی در خصوص بازار سرمایه در چارچوب اختیارات قوه قضائیه را اعلام می‌دارم.