روزنامه ابتکار
1399/11/11
جشنواره فیلم 99 چگونه خواهد بود؟ فستیوال حاشیه!
گروه فرهنگ و هنر – جشنواره فیلم فجر امسال هنوز آغاز نشده، حاشیه‌های بسیاری را به همراه دارد. گرچه پیش از آغاز این رویداد فرهنگی پیش‌بینی‌ها خبر از متفاوت بودن جشنواره فیلم فجر 99 به دلیل شرایط کرونایی یک‌سال گذشته و نحوه برگزاری این رخداد می‌داد اما با انتشار فیلم‌های اصلی حاضر در جشنواره، حاشیه‌ها به اوج رسیده است.بهمن ماه، ماه شکوفایی فرهنگ و هنر در کشور است، برگزاری جشنواره‌های فجر حال و هوای کشور را به شدت تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و از همه بیشتر جشنواره فیلم فجر است که رنگ فرهنگ را به شهرها می‌پاشد. اما از آنجا که امسال به دلیل شرایط کرونایی همه چیز شکلی متفاوت پیدا کرده است، می‌شد حدس زد که با جشنواره‌ای متفاوت روبه‌رو باشیم اما شاید هیچ کس فکر نمی‌کرد جشنواره پیش از شروع با این همه حواشی همراه باشد.
با رونمایی از فهرست ۱۱۰ تایی از فیلم‌های متقاضی این رویداد سینمایی، گذشته از واکنش‌های سرخوشانه در فضای مجازی به دلیل حضور برخی فیلم‌هایی که بعضاً سال تولیدشان به سال‌های گذشته برمی‌گشت و کمترین تطابقی با آئین‌نامه جشنواره فیلم فجر هم نداشت اما نوبت به پالایش مرحله نخست رسید؛ در این پالایش ۶۲ فیلم حائز شرایط حضور در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر شدند.
با آماده نشدن ۳ فیلم سینمایی در نهایت از میان ۵۹ فیلم، در مرحله دوم ۱۶ فیلم به فهرست اکران راه پیدا کردند که طبق گفته‌های پیشین محمدمهدی طباطبایی نژاد دبیر این رویداد همان فیلم‌هایی هستند که در بخش‌های مختلف نامزد دریافت جایزه شده‌اند.
در فهرست ۱۶ فیلم نامزدشده در بخش سودای سیمرغ جشنواره امسال، ۶ فیلم «ابلق»، «مصلحت نظام»، «تک تیرانداز»، «زاوالا»، «شیشلیک» و «یدو» تولید شده در سال ۹۹ هستند و ۱۰ فیلم دیگر متعلق به سال ۹۸ هستند.
هیات داوران عجیب!
پیش از هر چیز امسال ترکیب هیات داوران بود که اولین حاشیه‌های جشنواره فیلم فجر را رقم زد. مصطفی کیایی، نیما جاویدی، محمد احسانی مرتضی‌پور صمدی، سیدجمال ساداتیان و ساره بیات به قضاوت درباره این ۵۹ فیلم پرداختند؛ ترکیبی تقریباً جوان که پیش از این آثار هر کدام از آنها موفقیت‌های داخلی و بین‌المللی را در کارنامه خود داشته‌اند. گرچه در هیات داوران امسال مانند سال‌های پیشین چندان اسامی وزنه‌های سنگینی به حساب نمی‌آیند اما حضور محمد احسانی و ساره‌بیات در این ترکیب بسیار عجیب بود. محمد احسانی پیش از این مدیر شبکه نسیم بوده، یک بار حضور در شورای پروانه نمایش را تجربه کرده، یک بار در مقام معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی فعالیت داشته و… احتمالاً همین سمت‌ها و نزدیکی نگاه او به نگاه رسمی حاکم بر وزارت ارشاد است که دبیران دوره‌های مختلف را بر آن داشته تا از او در این ترکیب‌ها استفاده کنند، دردسرهای احتمالی را به حداقل برسانند و بازهم به همین دلیل احتمالاً در سال بعد و سال‌های بعدتر باز هم باید نام محمد احسانی و چهره‌های مشابه او را در میان این هیات‌ها ببینیم.
ساره بیات دیگر چهره‌ای است که حضورش در ترکیب داوران فجر واکنش‌هایی را به همراه داشت. او کارنامه پرباری در سینما ندارد و در سال‌های اخیر بیشتر به‌واسطه حضور در سریال‌های خانگی از سوی مخاطبان شناخته شده است. جدی‌ترین حضور او در آثار سینمایی به «جدایی نادر از سیمین» در سال ۸۹ باز می‌گردد که اتفاقاً جوایزی هم برای ساره بیات به همراه داشت، مهم‌ترینش هم کسب خرس نقره‌ای از شصت و یکمین دوره جشنواره فیلم برلین بود که این رویداد ترجیح داد این جایزه را به گروه بازیگران «جدایی نادر از سیمین» اهدا کند. بعد از این فیلم هرگز حضور درخوری از او در سینمای ایران دیده نشد و شاید به همین دلیل حضور او در ترکیب داوران فجر، انتخابی غیرمنتظره بود.
توقیف پیش از جشنواره و سخت‌گیری‌های بی‌سابقه
دیگر حاشیه مهم جشنواره فیلم فجر در همین روزها، توقیف موقت چند فیلم بود. همیشه یکی از دلایل هیجان و علاقه طرفداران سینما برای دیدن فیلم‌ها در جشنواره فجر، امکان توقیف یا جرح و تعدیل بیشتر آنها برای اکران عمومی بوده است، اما حالا ممیزی‌های شدید به جشنواره هم رسیده است که سبب اعتراض اهالی سینما و طرفداران فیلم‌های سینمایی است.
«شیشلیک» ساخته محمدحسین مهدویان، «روشن» به کارگردانی روح الله حجازی، «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت الله و «چپ، راست» به کارگردانی حامد محمدی از جمله آثاری هستند که در این چند وقت به جهت چالش‌های ممیزی و دریافت پروانه نمایش، مهمترین اخبار سینمایی را به خود اختصاص دادند که در این میان، دوتای اولی بالاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان و اعمال برخی اصلاحات در فهرست نهایی قرار گرفتند.
«قاتل و وحشی» اما پرخبرترین فیلم این روزهای سینماست، فیلمی که در سال ۹۸ به جشنواره فیلم فجر ارائه شده ولی به دلیل اختلافات مالی بر سر مالکیتش، هیات انتخاب به بازبینی آن نپرداختند. هفته پیش زمزمه‌هایی از کنار گذاشتن این فیلم به دلیل خشونت و پوشش لیلا حاتمی در این اثر شنیده می‌شد، نکته‌ای که سرانجام با اعلام فیلم‌های جشنواره فیلم فجر واقعیت پیدا کرد.
تعجب برای توقیف این فیلم به خاطر موهای تراشیده لیلا حاتمی از آن جاست که در فیلم‌های دیگر در سینما ایران بازیگران زنی با موهای تراشیده بوده‌اند که در اکران فیلم هیچ مشکلی نداشته‌اند. فریماه فرجامی در فیلم «سرب»، رویا نونهالی در «زندان زنان»، زهرا داوودنژاد در «بچه‌های بد»، شایسته ایرانی در «آینه‌های روبرو»، پانته‌آ بهرام در «شنای پروانه» و رویا تیموریان در «شیفتگی» برخی از این فیلم‌ها هستند که اگر مشکلی هم برای اکران پیش آمده، رفع شده است.
فیلم به تعبیری در فرآیند ورود به جشنواره توقیف شد و حالا تنها فیلم متقاضی جشنواره است که موفق به دریافت پروانه نمایش نشده است. هرچند محمدمهدی طباطبایی‌نژاد در گفت‌وگویی عنوان کرد که اگر قانون اجازه بدهد این فیلم در بخش خارج از مسابقه به نمایش گذاشته میشود اما به نظر می‌رسد بهتر این بود که فیلم ابتدا در معرض قضاوت رسانه‌ها قرار می‌گرفت و فرصت نمایش جشنواره‌ای پیدا می‌کرد.
دیگر فیلمی که از این فهرست جا ماند «چپ، راست» است. هرچند این فیلم این روزها عنوان «توقیف» را به یدک می‌کشد اما بعید به نظر می‌رسد دلیل کنار گذاشتن این فیلم از فهرست اصلی آنچه که آن را توقیف می‌خوانند باشد چه اینکه طباطبایی‌نژاد هم تنها فیلم چالش‌برانگیز این دوره از جشنواره را همان «قاتل و وحشی» عنوان کرده است.
به هر حال فردا جشنواره فیلم فجر کار خود را آغاز خواهد کرد و باید دید آیا با وجود شرایط کرونایی و اعمال سلیقه‌های بسیار در ترکیب فیلم‌های حاضر در جشنواره، شاهد جشنواره‌ای پویا خواهیم بود یا خیر.
سایر اخبار این روزنامه
پایانی به سبک مهرداد
خداحافظ شماره ۲۵ دوست داشتنی
محمدعلی وکیلی
از آرمان اولیه تا واقعیت امروز!
آنچه در جلسه کمیته دستمزد گذشت
تعیین حداقل دستمزد ۱۴۰۰ بر اساس تاهل؟!
جشنواره فیلم 99 چگونه خواهد بود؟
فستیوال حاشیه!
شوک ناگهانی کد شهاب به اتباع خارجی
«ابتکار» تاثیر اخبار و تحولات سیاسی بر نوسانات بازار ارز را بررسی کرد
آینده مبهم دلار در سال 1400
بحث بر سر بازگشت به برجام بین وزرای امور خارجه ایران و آمریکا بالا گرفت
جنجال گام نخست
چاووش اوغلو:
امیدواریم تحریم‌های ایران برداشته شود
عضو ستاد کرونا با انتقاد از این واکسن
واکسن کرونای روسی تزریق نمی کنم
از کرامات سیلی پاستوری مجلس یازدهم
پنتاگون: طالبان به تعهدات خود عمل نمی‌کند
تشدید اختلافات میان سعد حریری و میشل عون
