با کاهش نرخ ارز، اجناس ارزان شد؟

میرجانیان- کاهش قیمت دلار که از اواسط ماه گذشته آغاز شد در روزهای ابتدایی بر سایر بازارها تاثیر گذاشت تا آن جایی که قیمت‌ها در بازار طلا ،سکه،‌ خودرو،‌ تلفن همراه و ... حداقل به صورت مقطعی با افت جدی همراه شد. هرچند که از سه روز پیش مقداری بر قیمت ارز اضافه شده اما از یک ماه پیش نرخ دلار شیب نزولی داشته است. آن روزهای ابتدایی برخی خبرها از افت تا 20درصدی قیمت گوشی تلفن حکایت داشت. در بازار خودرو هم برخی گزارش ها از افت جدی یک تا صد میلیونی در خودروهای وارداتی و کاهش تا 30 میلیونی خودروهای داخلی خبر می داد. این در حالی است که رکود سنگین و انجماد زمستانی بازار خودرو همچنان ادامه دارد و برخی خریداران به کاهش قیمت ها امیدوارند.  تغییر قیمت ها در بازار خوراکی البته به گونه دیگری بوده است. این در حالی است که با کاهش تدریجی نرخ ارز همه انتظار داشتند که از حرارت افزایش قیمت ها هم کاسته شود و مردم چند روزی نفسی تازه کنند. حالا سوال این جاست که کاهش نرخ ارز آیا روی قیمت مایحتاج زندگی مردم هم تاثیری داشته است؟ تولیدکننده هایی که روزگاری افزایش نرخ ارز  را بهانه می کردند تا قیمت محصول شان را افزایش دهند آیا حالا با عقب نشینی نرخ ارز از قیمت های قبلی شان کوتاه آمده اند؟ این سوالی است که در این گزارش می خواهیم به آن پاسخ دهیم. در این گزارش به تفکیک به تغییرات قیمت بازار خودرو، مسکن، گوشی تلفن و لوازم الکترونیکی، میوه، پروتئین، حبوبات و... پرداختیم تا ببینیم کاهش نرخ ارز اصلا تاثیری روی مخارج زندگی مردم داشته است؟ سرگیجه خودرو نوسانات قیمت همچنان در بازار خودرو مشاهده می شود . بررسی وضعیت بازار نشان می دهد برخی خودروها نسبت به پنج شنبه گذشته بین ۵۰۰هزار تومان تا ۳۰ میلیون تومان کاهش نرخ داشته اند به طوری که از قیمت هیوندای النترا ۳۰ میلیون تومان کاسته شده است. در این مدت  اما بعضی  خودروها بین یک تا ۱۳ میلیون تومان گران تر شدند. طی یک ماه گذشته پس از اعلام شیوه جدید قیمت‌گذاری خودرو از سوی شورای رقابت، بازار خودرو که روزهای آرامی را پشت سر می گذاشت، ناگهان با توفان قیمت‌ها مواجه و قیمت ها وارد فاز افزایشی شد. در یک ماه اخیر اتفاق دیگری هم بازار خودرو را تحت تاثیر قرار داد. از حدود سه هفته پیش برخی از سایت های آگهی فروش خودرو اعلام قیمت را آغاز کردند. روندی که برای ماه ها در ایران ممنوع شده بود. هرچند در این مدت همه خودروهای آگهی شده از این رویه پیروی نکرده‌اند و همچنان از درج قیمت ها خودداری می کنند اما اعلام قیمت ها و افزایش دلالی ها شاید از روند کاهشی قیمت ها تا حدودی جلوگیری کرده است. به عنوان مثال خودروی پراید 111 اوایل دی ماه 99 در بازار آزاد به قیمت 115 میلیون تومان فروخته می شد. این خودرو 30 دی ماه 125 میلیون تومان قیمت داشت و اکنون 123 میلیون تومان به فروش می رسد. سکته ناقص قیمت تلفن همراه در هفته های اخیر و تحت تاثیر کاهش نرخ دلار، ریزش قیمت ها در بازار موبایل و گوشی های هوشمند اتفاق افتاده است. در بازار موبایل ،قیمت گوشی های محبوب و پرطرفدار بین 3 تا 30درصد نسبت به ماه‌های گذشته کاهش یافته است. به عنوان مثال هم اکنون مهم‌ترین مدل سامسونگ در بازار جهان سری پرچمدار گلکسی نوت ۱۰ محسوب می‌شود که نزدیک به سه ماه از عرضه آن می‌گذرد.  این گوشی اول دی ماه با قیمت 22 تا 24 میلیون به فروش می‌رسید و در 30 دی ماه حدود 23میلیون و 500 تا 25 میلیون فروخته می شد و هم اکنون این گوشی محبوب بین 21 تا 22 میلیون تومان قیمت دارد. در بازار سایر محصولات الکترونیکی هم همین گونه بوده است. به عنوان مثال تلویزیون 55اینچ سامسونگ در یکی از فروشگاه های اینترنتی در 12 دی ماه به قیمت 34 میلیون و 370 هزارتومان، در 30 دی ماه 33میلیون و 350هزارتومان و روز گذشته 32میلیون تومان قیمت داشت. لبنیات همچنان در سربالایی! در یک ماه و نیم گذشته بازهم قصه قدیمی نهاده‌های دامی، بلای جان بازار لبنیات  و باعث صعودی شدن قیمت ها شد. اول آذر امسال بود که قیمت ۱۰ قلم محصول لبنی دارای نرخ مصوب برای بار دوم طی امسال به‌صورت میانگین ۳۰ درصد افزایش یافت. پیش از این نیز در تیرماه، قیمت این محصولات به‌صورت متوسط ۲۵ درصد افزایش یافته بود.  این یعنی محصولات لبنی با نرخ مصوب از اول سال تا 20دی ماه به‌طور میانگین بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند! گزارشی که مرکز آمار از تورم نقطه ای پنج گروه محصول لبنی یعنی شیر پاستوریزه، خامه، ماست، دوغ و پنیر در آذر امسال منتشر کرد نشان می داد که این پنج قلم محصول پرمصرف  نسبت ‌به مدت مشابه سال قبل و به صورت میانگین حدود 63 درصد تورم داشته است! این در حالی است که قیمت ها در یک ماه اخیر باز هم بالاتر رفته است! مثلا شیر 1.5 لیتری کاله در یک فروشگاه اینترنتی 13دی ماه به قیمت 15هزارتومان فروخته می شد. این محصول، روز گذشته 20هزارو 250 تومان قیمت داشت. قوطی ماست 2.2 کیلویی کاله اول دی ماه 27هزار و 200 تومان قیمت داشت. اما اکنون 36هزار و 500 تومان فروخته می شود. تلخی گرانی میوه در روزهای گذشته موز 55 و 60هزارتومانی شاید خنده دارترین و در عین حال تلخ ترین موضوع فضای مجازی بوده است. بسیاری از کاربران نوشته اند کاش دولت به جای یارانه هرماه یک کیلو موز به مردم بدهد! این شوخی تلخ در بقیه بازار میوه و تره بار هم تکرار می شود. گزارش دریافتی از بازار میوه تهران نشان می دهد قیمت سیب در اول دی ماه 99بین 8 تا 9هزارتومان بوده است. این در حالی است که سیب روز گذشته تا قیمت  هر کیلو 20هزارتومان هم فروخته می شد. ثبات حبوبات بعد از افزایش سرسام آور قیمت تا دو ماه پیش قیمت حبوبات با ثبت  رکوردی عجیب به طور میانگین بیش از ۱۷۷ درصد افزایش قیمت طی یک سال همه را شوکه کرده بود. گرانی حبوبات از اواسط اسفندماه سال قبل در پی جایگزینی ارز نیمایی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات این اقلام، آغاز شد. شیوع کرونا و افزایش چشمگیر تقاضا برای اجناس خوراکی و هجوم مردم برای تهیه مایحتاج ایام قرنطینه، مشکلات تخصیص ارز، دپوی کالاهای وارداتی در گمرکات و سودجویی ها، زمینه کمبود و گرانی بیشتر این اقلام را فراهم کرد. مثلا عدس در سال 98 به قیمت هرکیلو 8500 فروخته می شد اما در آذرماه 99 به قیمت 25هزارتومان رسید. البته بعد از افزایش نجومی قیمت حبوبات طی یک ماه اخیر آنچنان افزایش قیمتی در این دسته از خوراکی ها نداشته ایم و حتی گاهی با کاهش قیمت روبه رو بوده ایم. مثلا در یک فروشگاه اینترنتی قیمت یک بسته عدس در 12 دی ماه 29هزارو 700 تومان بود اما اکنون به 22هزارو 500 تومان رسیده است. بسته 900 گرمی لوبیای گلستان 12دی ماه به قیمت 37هزار و 900 تومان فروخته می شد و حالا به 32هزارو 500 تومان رسیده است. پرواز گوشت و پروتئین شوکه کننده است ولی گوشت گوسفندی تنها در دو هفته اخیر ۱۰ هزار تومان گران شده است. رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی  روز گذشته در گفت و گو با مهر دلیل افزایش قیمت را کاهش عرضه دام در میادین اعلام کرد. او می گوید: قاچاق دام به شدت محدود شده است و دلیل گرانی قاچاق نیست.  اول دی ماه هر کیلو شقه گوسفندی حدود 95 تا 100هزارتومان فروخته می شد اما اکنون هر کیلوگرم شقه بدون دنبه برای مصرف کنندگان بین ۱۲۵ تا ۱۳۰ هزار تومان به فروش می رسد. قیمت مرغ هم 13دی ماه 20هزارتومان فروخته می شد و اکنون به 25هزارتومان رسیده است. خواب زمستانی مسکن «قیمت مسکن در هفته‌های اخیر 10 تا15 درصد کاهش یافته و همچنان این روند نزولی ادامه دارد»، این خبری است که رئیس اتحادیه املاک در 25 دی ماه اعلام می کند.طی دو سه هفته گذشته چند روزی است که قیمت‌ها به آگهی‌های مجازی مسکن بازگشته است. با توجه به انتظارات برای کاهش قیمت ها بازار مسکن تا حدودی راکد شده است و تب و تاب گذشته را ندارد. امروز در روزنامه خراسان رضوی در گزارشی مشروح به تغییرات قیمت مسکن پرداخته ایم.