روزنامه ابتکار
1400/01/26
چرا دیگر عزمی راسخ برای ساخت ترانه‌های کودکانه ماندگار وجود ندارد؟ فراموشی نت‌های کودکی
گروه فرهنگ و هنر – شاید هنوز خیلی از ما روزهای اردوی مدرسه و دسته جمعی خواندن آهنگ‌های کودکانه در اتوبوس را به خاطر داشته باشیم. شعرهایی که مناسب حال و هوای همان سنین کودکی بود. اما حالا دیگر کودکان شعر کودک نمی‌خوانند. حالا ساسی مانکن می‌خوانند و نرو سمیه؛ آهنگ‌هایی با ریتم شش و هشت که تنها تاثیرش بدآموزی و آسیب به کودکی است. اما چرا دیگر مانند گذشته آهنگ‌هایی مناسب کودکان ساخته نمی‌شود؟موسیقی کودکان سبکی از موسیقی است با سازبندی خاص و ملودی‌های ساده و شیرین که توسط آهنگسازان بزرگسال برای کودکان ساخته میشود و مخاطبانی تا سطح نوجوانان را در بر می‌گیرد. هدف اصلی از ساخت موسیقی برای کودکان، تفریحی و آموزشی است که در تعلیم و تربیت کودک برای رفتار، آگاه‌سازی، یادگیری، مهارت‌ها، بازی‌ها و آشنایی با فرهنگ بومی نقش مهمی ایفا می‌کند. موسیقی و بازی از مواردی هستند که در درمان بعضی از اختلالات روحی و روانی کودکان موثر است. موسیقی درمانی در کودکان باعث تغییردر خلق و خو میشود و زمینه بهبود رفتارهای فردی، اجتماعی، اعتماد به نفس، درمان لکنت زبان و افزایش هوش آنان خواهد شد. امروزه با همکاری پزشکان، روانشناسان کودک و مربیان موسیقی در درمان بیماری‌هایی مانند اوتیسم، بی‌قراری و بیش فعالی از موسیقی درمانی به عنوان یکی از راه‌های موثر برای درمان استفاده میشود. بر این اساس از موسیقی‌هایی که در مهد کودک‌ها اجرا یا پخش میشود برای نشان دادن و تحریک موفقیت، حس کامیابی و پیروزی در کودکان طراحی میشود
زمانی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ برنامه‌های کودک تلویزیون با به‌کارگیری بسیاری از افراد شناخته‌شده حوزه فرهنگ و هنر ساخته می‌شد. هنوز با گذشت بیش از 20 دهه برخی از آهنگ‌ها و ترانه‌های آن ایام را از حفظیم. «خونه مادربزرگه»، «آقای حکایتی»، «کلاه قرمزی»، «شهر موش‌ها»، «گلنار» و.... از این جمله هستند.
اما رفته رفته در دهه‌های اخیر کمتر و کمتر برنامه برای کودکان ساخته می‌شد و به تبع آن کمتر هم برایشان موسیقی مناسب ساخته شد. حالا می‌بینیم که در اینستاگرام بچه‌ها با آهنگ‌ها ساسی مانکن و تتلو دابسمش می‌سازند. اما چرا دیگر برای کودکان موسیقی مناسب ساخته نمی‌شود؟ بهرام دهقانیار، آهنگساز بسیاری از ترانه‌های ماندگار کودک در دهه 60 و 70 با تایید بر اینکه که یکی از الزامات ساخت موسیقی در حوزه کودک، مطالعه روانشناسی کودک و علاقه به کار در این حوزه است. گفته است: پیشتر آهنگسازی را در یک پروژه حوزه کودک دیده‌ام که به گفته خود او رشته تحصیلی اش مهندسی بود و تنها دو سال گیتار نواخته بود، ولی چون امکان کسب درآمد در رشته خود را نداشت، به سراغ آهنگسازی آمده بود. از طرفی این فرد از کار کودک بیزار بود ولی از آنجایی که دستمزد پایینی را قبول می‌کرد، تهیه کننده به او قول پروژه‌های بیشتری داده بود و آهنگساز نیز انجام کار را پذیرفته بود.
او تصریح کرد: امروزه تعداد چشمگیری از آهنگسازانی که برای حوزه کودک موسیقی می‌سازند، تحصیلاتی در حوزه موسیقی ندارند، علاقه‌ای به آهنگسازی در ژانر کودک ندارند، مهارت لازم و تجربه کافی در این حوزه ندارند، تجربه شنیداری موسیقی خوب آنها پایین است و خوراک ذهنی بسیاری از آنها موسیقی‌های دست چندمی است که از خارج از ایران می‌شنوند و اکنون می‌خواهند همان را در قالب ایرانی و ترانه‌های کودک ارائه دهند.
اما صدا و سیما و یا تولیدکنندگان آثار کودک باید چه رویه‌ای را در پیش بگیرند که برای کودک موسیقی‌های خوب ساخته شود؟ او پاسخ داد: صدا و سیما باید از افرادی که رزومه کار کودک دارند دعوت کند، کلاس‌هایی برای آموزش افراد با استفاده از تجربیات آهنگسازان ژانر کودک برگزار کند، استعدادیابی کند و تهیه کنندگانی که آثار کودک تولید می‌کنند باید موسیقی کودک را بشناسند.
او ادامه داد: زمانی که بحث از موسیقی کودک میشود، یک بخش از آن موسیقی بی کلام و بخشی از آن با کلام است. در نتیجه باید از ترانه سراهایی استفاده شود که بتوانند کار کودک را به خوبی انجام دهند و در نهایت بودجه کافی در اختیار تولیدکنندگان قرار داده شود.
مهدی آذرسینا، نوازنده و آهنگساز، نیز درباره علت ساخته نشدن آثار موسیقایی قابل قبول برای کودکان، گفت: آهنگسازان موسیقی کودک باید همه ی جوانب کار را در نظر بگیرند؛ به این صورت که اول آهنگساز باشند چون ساخت موسیقی در هر زمینه‌ای چه برای کودک و چه برای بزرگسال کار هر کسی نیست. همچنین آهنگسازی که برای بچه‌ها موسیقی می‌نویسد، لازم است تعلیم دیده و تحصیل‌کرده و متخصص باشد.
این هنرمند به صحبتهایش اضافه کرد: آهنگساز باید موسیقی ایران را حداقل در حد قابل قبول بشناسد؛ زیرا وقتی که قرار بر نوشتن یک داستان کودکانه برای بچه‌های ایران زمین است سعی می‌کنیم در درجه اول آن را به زبان فارسی بنویسیم، چون قرار است بچه‌ها آن را متوجه شوند و با آن ارتباط برقرار کنند؛ پس وقتی کلام فارسی هست، موسیقی هم باید هویت ایرانی داشته باشد.
او در پاسخ به این پرسش که راه حل ساخت موسیقی استاندارد برای کودکان چیست؟ پاسخ داد: باید افرادی که اهل هنر و موسیقی و دلسوزِ فرهنگ و هنر و مردم هستند، در کنار هم برای ساخت موسیقی مناسب کودکان تلاش کنند. چند سال پیش به صدا و سیما دعوت شدم و طی دو سه جلسه به عنوان کارشناس موسیقی کودک حضور داشتم. کتاب‌ها و سی دی‌هایم را نیز همراه با خود بردم و بارها تلاش کردم که آنها را برای کودکان معرفی و پخش کنند ولی متاسفانه اتفاقی نیفتاد.
آذرسینا تصریح کرد: تا زمانی که بدون به کارگیری افراد متخصص تنها در حد تقلید و تظاهر و تنها برای پر کردن زمان برنامه‌ها از موسیقی استفاده شود، نتیجه همین خواهد شد. موسیقی باید برای همه بچه‌ها باشد، من تلاش‌هایی کردم که موسیقی به خاطر خاصیت‌های تربیتیش در مدارس در حد آشنایی کودکان آموزش داده شود ولی این اتفاق رخ نداد. البته اکنون جای خوشحالی است که مردم تا حد زیادی آنچه را که می‌شنوند ارزیابی و قضاوت می‌کنند و می‌فهمند ولی این درک و ارزیابی باید در سطح بالاتری صورت بگیرد تا جایی که وقتی اثری ضعیف برایشان پخش شود اعتراض کنند.
بدون شک ساخته نشدن موسیقی مناسب برای کودکان آسیب‌های بسیاری را به‌دنبال دارد چرا که جای خالی اینگونه موسیقی با موسیقی بزرگسالان که ممکن است برای کودکان محتوایی مناسب نداشته باشد پر شود. بنابراین شاید باید توجهی بیش از پیش به این بخش مهم داشت تا در آینده کودکان شادتر و خلاق‌تر پرورش دهیم.
سایر اخبار این روزنامه
چرا دیگر عزمی راسخ برای ساخت ترانه‌های کودکانه ماندگار وجود ندارد؟
فراموشی نت‌های کودکی
ژوبین صفاری
دو صدایی یا بی‌صدایی؟
بازگشت آمریکا به برجام تحولات منطقه را دگرگون خواهد کرد؟
سیگنال‌های مذاکرات وین برای کشورهای عربی
علی اکبر صالحی تشریح کرد
جزییات غنی‌سازی ۶۰ درصد اورانیوم
آزمایشگاه‌ها دیگر اجازه ارسال نمونه‌ها را به خارج از کشور ندارند
ابراز نگرانی از بالارفتن آمار معلولیت‌های مادرزادی
مذاکرات برجامی در گرداب بازی‌های سیاسی افتاده است؟
100 روزه‌های حسن روحانی
هزینه خانوارها در ماه رمضان افزایش می‌یابد
سفره های تورم زده افطار
محسن رضایی:
کشور دچار تشدید آلودگی امنیتی شده است
قالیباف:
میان کارگزاران نظام و مردم نباید فاصله باشد
مرکز پژوهش‌های مجلس بررسی کرد
شاخص‌های راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها در حوزه انرژی، صنعت و فناوری هوایی
مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه مطرح کرد
اقدامات اسرائیل بدون پاسخ نمی ماند
