گروه صنعت و تجارت: «دارندگان تعهد ارزی سال ۹۸ و۹۹ رفع تعهد کنند، تا از استرداد مالیات بر ارزش افزوده و معافیت مالیاتی برخوردار شوند». این جمله ای است که محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات روز گذشته در گفتگو با خبرگزاری مهر در تشریح جزئیات بسته جدید سیاست ارزی ابلاغ شده از سوی بانک مرکزی برای تعیین تکلیف ارز حاصل از صادرات مطرح کرد. موضوع رفع تعهد ارزی حاصل از صادرات طی سال های گذشته حاشیه های مختلفی برای فعالیت صادرکنندگان داشته است. چند روز پیش از این بود که حمید زادبوم، رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران از تصویب و ابلاغ بسته جامع سیاستی برگشت ارز حاصل از صادرات سال های ۱۳۹۷-۱۴۰۰ خبر داده بود.

از سال ۹۷ موضوع تعهد ارزی صادرکنندگان به یک چالش جدی بین دولت و فعالان اقتصادی در عرصه صادرات و صادرکنندگان تبدیل شده و چندین و چند بخشنامه پی در پی از سوی بانک مرکزی صادر شد که به دلیل ناکارآمدی با بخشنامههای جدیدی جایگزین شده است. در نهایت این اتفاقات باعث دستور رئیسجمهور به معاون اقتصادی شد که منتج به ابلاغیه ۱۷۷ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در آبان ماه سال ۹۹ گردید. در این زمان به نظر فعالان اقتصادی و اتاق بازرگانی ایران، این ابلاغیه یکی از موضوعات مهمی بود که رفع بسیاری از مشکلات صادرکنندگان در آن دیده شده بود، اگرچه همچنان ابهاماتی نیز در پی داشت که عملاً اجرای این ابلاغیه را بلااثر میکرد. بر این اساس موضوعاتی باید در این ابلاغیه مورد اصلاح قرار میگرفت تا صادرکنندگان بتوانند یک بار برای همیشه، تکلیف خود در بازگشت ارز صادراتی را بدانند؛ اما در نهایت با توجه به اختیاری که ستاد هماهنگی اقتصادی دولت برای موضوع صادرات و واردات کالا از محل ارز صادرات به وزارت صنعت، معدن و تجارت داده بود، موضوع اصلاح این ابلاغیه در کمیته اقدام ارزی سازمان توسعه تجارت ایران در دستور کار قرار گرفت.

در این میان برگزاری جلسات متعدد در قالب کمیته اقدام ارزی منجر به ارائه پیشنهادات ۱۳ بندی از سوی این کمیته به ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد که البته این پیشنهادات، به امضای همه اعضای کارگروه از جمله سازمان امور مالیاتی، گمرک ایران، سازمان توسعه تجارت، معاونت امور صنایع وزارت صمت و نمایندگان هر سه اتاق رسید؛ اما متأسفانه بررسی آن، ۴ ماه معطل ماند و در نهایت با مکاتبهای که رؤسای سه اتاق بازرگانی، تعاون و اصناف با رئیس جمهور صورت گرفت، موضوع در معاونت اقتصادی ریاست جمهوری مورد بحث قرار گرفت و در نهایت، در بند ۱۵ ابلاغیه که مکملی بر ابلاغیه ۱۷۷ بود، کمیته ماده ۲ مکلف شد که ظرف مدت یک هفته پیشنهادات اتاقها را بررسی کند. حالا آنطور که رسانه ها اعلام کرده اند بسته سیاستی ارز حاصل از صادرات از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده و از آنجایی که مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی بوده، تمام شرایط برگشت ارز صادراتی از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ در آن دیده شده است.

حل برخی از مشکلات با بسته جدید بانک مرکزی

در همین ارتباط محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات در گفتگو با مهر با بیان اینکه موضوعات مهمی در ابلاغیه جدید بانک مرکزی برای برگشت ارز صادراتی مورد توجه قرار گرفته، اظهار داشت: افرادی که فروش ریالی تا ۱۶ مرداد ۹۷ داشته و به هر دلیلی در سامانه طراحی شده از سوی بانک مرکزی امکان رفع تعهد ارزی نیافتهاند، فرصت یافتند تا آخر خرداد ۱۴۰۰ نسبت به ثبت فروش ریالی کالای صادراتی خود در سامانه جامع تجارت اقدام کرده و رفع تعهد انجام دهند. وی افزود: صادرکنندگانی که در سال ۹۸ کالا صادر کرده، مجدد فرصت یافتهاند تا ۳۱ تیرماه امسال و صادرکنندگان سال ۹۹ نیز تا پایان شهریورماه ۱۴۰۰ فرصت خواهند داشت که تعهد ارزی خود را ایفا کرده و رفع تعهد کنند؛ ضمن اینکه روشهای بازگشت ارز نیز موضوعی بسیار حائز اهمیت است که در وهله اول باید ۹۰ درصد ارزش پروانههای صادراتی به عنوان تعهد صادرکنندگان رفع شود.

لاهوتی ادامه داد: موضوعاتی که همواره مورد نگرانی صادرکنندگان بوده هزینههایی بود که به آنها تحمیل میشد که اینجا پذیرفته شده و روشهای اعلامی بازگشت ارز نیز شامل «فروش ارز به سامانه نیما»، «واردات در مقابل صادرات خود»، «واگذاری ارز حاصل از صادرات به غیر»، «تسویه بدهی ارزی در قالب دریافت وام از صندوق توسعه ملی، فاینانس» و نیز «فروش ارز به صورت اسکناس به بانکها و صرافیها با نرخ سنا» است که خیلی از مشکلات برخی از صادرکنندگان در افغانستان و سی آی اس را حل میکند. وی افزود: در مورد خدمات فنی و مهندسی نیز تعیین تکلیف صورت گرفته که با ۱۰ درصد اعتبارسنجی در سقف تعیین شده وزارت صمت، صادرکنندگان میتوانند رفع تعهد ارزی کنند؛ ضمن اینکه مرزنشینی و سهمیه تعیین شده برای پیله وران نیز تعیین تکلیف شده؛ همچنین در صورت عدم بازگشت ارز در موعد مقرر عدم امکان استفاده از امکانات دولتی همچون تسهیلات، اخذ و تمدید کارت بازرگانی، مشوقهای صادراتی و معافیتهای مالیاتی وجود دارد.

رییس کنفدراسیون صادرات گفت: موضوعی که مهم است این است که به هر حال در یک جایی فعالان اقتصادی بخش خصوصی و نمایندگان اتاق با دولت به تعامل رسیدند و موضوعات را از سال ۹۷ تا پایان ۱۴۰۰ تعیین تکلیف کردند و حسن این است که در فروردین ماه ۱۴۰۰ این ابلاغیه صادر شده و تا پایان سال ۱۴۰۰ نیز اعتبار دارد. لاهوتی افزود: کسانی که به هر دلیلی رفع تعهد ارزی نکردهاند تعیین تکلیف شدهاند و از همه مهمتر دارندگان تعهد ارزی در سالهای ۹۸ و ۹۹ میتوانند به روشهای اعلامی رفع تعهد کرده و از استرداد مالیات بر ارزش افزوده و معافیتهای مالیاتی برخوردار شوند. به گفته وی، مدت زمان بازگشت ارز کماکان ۴ ماه است و مگر اینکه وزارت صمت تشخیص دهد که در برخی از رشتههای کالایی باید این مدت افزایش یابد و با اعلام به بانک مرکزی عملاً فرصت به صادرکنندگان آن گروه کالایی داده خواهد شد تا بیش از ۴ ماه رفع تعهد ارزی کنند.

اعزام رایزنان بازرگانی به ۵ کشور هدف صادراتی

در این میان رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به آخرین وضعیت اعزام رایزنان بازرگانی به کشورهای هدف صادراتی گفت: امور مربوط به اعزام رایزنان بازرگانی کشورهای چین، ارمنستان، عمان، آذربایجان و روسیه انجام شده و به زودی افراد منتخب اعزام میشوند. به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه تجارت ایران، حمید زادبوم با بیان این خبر اظهار داشت: برنامه اعزام رایزن بازرگانی به کشورهای ترکیه، پاکستان و هند در دستور کار قرار دارد. معاون وزیر صمت افزود: افرادی که به عنوان رایزن بازرگانی به کشورهای هدف اعزام میشوند، علاوه بر گذراندن دورههای آموزشی مرتبط با فعالیت بازرگانی، ملزم به گذراندن شش ماه تا یک سال دوره کارورزی در معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت و کار در میز مربوطه کشورهای هدف هستند. اما افرادی که پیش از این در میز کشور هدف خدمت کردهاند، از گذراندن این دوره معاف هستند و باید با اتاقها، بخش خصوصی، انجمنها و صادرکنندگان عمده به کشورهای هدف در ارتباط باشند و مشکلات و موانع صادرات و تجارت با این کشورها را بررسی کنند تا تجربه و اطلاعات لازم در مورد کشور هدف را به دست آورند و در مراحل اعزام قرار گیرند. زادبوم بیان داشت: در حال حاضر درخواست حضور رایزن بازرگانی در کشورهای هدف صادراتی بیشتر از طرف وزارت امور خارجه و بخش خصوصی اعم از اتاقهای بازرگانی، انجمنها و صادرکنندگان فعال صورت میگیرد.