اتصال ژئوپلتيک مقاومت در مرز عراق و‌سوريه

نويسنده: محمد بابايي  نيروهاي ارتش سوريه و متحدانشان روز گذشته به مرز عراق رسيدند؛ تحولي راهبردي و تاريخي كه مي‌تواند نقش مهمي در ناكام گذاشتن برنامه امريكا در منطقه داشته باشد با اين موفقيت مسير پيشروي نيروهاي امريكايي و گروه‌هاي مسلح تحت حمايت اين كشور به سمت شمال به‌ويژه ديرالزور مسدود مي‌شود و حضور نظامي امريكا در گذرگاه مرزي تنف علناً بي‌فايده خواهد بود.  فرماندهي ارتش سوريه روز شنبه اعلام كرد، نيروهاي مسلح اين كشور با شكست تروريست‌هاي داعش به مرز عراق رسيدند. اين اولين بار است كه در طول چند سال گذشته نيروهاي سوري موفق مي‌شوند كنترل بخشي از مرزهاي شرقي كشور را به دست بگيرند. نيروهاي سوري و متحدانشان در طول دو هفته گذشته 20 هزار متر مربع از مناطق شرقي سوريه را آزاد كردند كه تقريباً دو برابر مساحت كل لبنان است. وزارت دفاع روسيه با انتشار نقشه دقيق ميداني منطقه موفقيت نيروهاي عراقي و سوري را تأييد كرده است. سمت عراقي مرز هنوز در كنترل داعش قرار دارد اما انتظار مي‌رود حشدالشعبي به زودي داعش را از اين منطقه فراري دهد.  از زمان شروع بحران سوريه اولويت اول ارتش سوريه و متحدانشان آزادسازي و كنترل قسمت غربي كشور بوده، جايي كه بيشترين جمعيت سوريه را در خود جاي داده و شهرهاي بزرگ و اصلي سوريه همانند دمشق، حمص، حلب و لاذقيه در اين قسمت قرار گرفته‌اند.  اما پس از توافق آخر در نشست آستانه كه منجر به برقراري مناطق كاهش خشونت در مناطق غربي سوريه شد، نيروهاي اين كشور و متحدانشان تلاش‌هاي خود را براي آزادسازي مناطق شرقي سوريه متمركز كرده‌اند؛ جايي كه عمدتاً بياباني است و جمعيت كمي را نيز در خود جاي داده اما به دليل داشتن منابع نفتي و گازي و همچنين معدني از اهميت زيادي برخوردار است.
   تنف براي امريكا بي فايده مي‌شودنيروهاي سوري و متحدانشان در حالي به مرز عراق رسيده‌اند كه امريكايي‌ها تلاش زيادي به كار گرفتند تا مانع از اين پيشروي شوند. امريكايي‌ها و انگليسي‌ها به همراه گروه‌هاي تروريستي هم اكنون گذرگاه تنف واقع در مثلث مرزي عراق، اردن و سوريه را به اشغال خود درآورده‌اند. اين گذرگاه در مسيري قرار گرفته كه بغداد را به دمشق و سپس بيروت وصل مي‌كند و به همين دليل از اهميت راهبردي زيادي براي محور مقاومت برخوردار است.   امريكايي‌ها در ظاهر مي‌گويند هدف آنها از حضور نظامي در اين منطقه مقابله با داعش است اما هدف واقعي آنها ايجاد مناطق حائل در مرز عراق و سوريه است تا مانع از تحقق آنچه شوند که هلال شيعي مي‌خوانند. امريكايي‌ها قصد دارند با پيشروي به سمت شمال تنف مناطق نفوذ خود را افزايش دهند و شهر ديرالزور را به كنترل خود درآورند. اين شهر هم اكنون در محاصره داعش قرار دارد و به نقطه پاياني رقابت امريكا و مقاومت در شرق سوريه تبديل شده است.  در مقابل نيروهاي مقاومت مصمم هستند اين گذرگاه را آزاد كنند و نيروهاي اشغالگر را بيرون برانند و مانع از پيشروي تروريست‌هاي تحت حمايت امريكا به سمت ديرالزور شوند.  رقابت بر سر اين گذرگاه در طول سه هفته گذشته وارد مراحل حساسي شده است؛ امريكايي‌ها تاكنون سه بار نيروهاي مقاومت را در اطراف اين گذرگاه هدف قرار داده‌اند.  با توجه به برتري تكنولوژيک و نظامي امريكايي‌ها، تحليلگران معتقدند بهترين استراتژي براي ارتش سوريه محاصره اين گذرگاه است. فابريك بالانج كارشناس جغرافيايي سياسي سوريه در دانشگاه ليون فرانسه به پايگاه خبري و تحليلي «ميلياتري تايمز» گفت: «هوشمندترين روش براي متحدان اسد محاصره تنف خواهد بود تا مانع از حركت شورشيان خارج از تنف شوند، در نتيجه تنف به صورت خطرناكي براي امريكا بي فايده خواهد بود.» حالا با رسيدن نيروهاي مقاومت به مرز عراق علناً گذرگاه تنف در محاصره نيروهاي سوري قرار دارد و سؤالي كه هم اكنون ناظران مطرح مي‌كنند اين است كه واكنش امريكا چه خواهد بود. مايكل هرويتز تحليلگر صهيونيستي نوشت: « اگر رسيدن نيروهاي سوري به مرز عراق درست باشد، يك شكست استراتژيك براي واشنگتن است. نيروهاي تحت امريكا نتوانستند مانع پيشروي تحت هدايت ايران در يك منطقه حياتي شوند.» وي در ادامه با اشاره به اينكه «ايران آمادگي خود را براي مقابله مستقيم با نيروهاي امريكايي به منظور امن‌سازي مرزهاي عراق و سوريه نشان داده است» اين سؤال را مطرح كرد: «آيا واشنگتن همان قاطعيت ايران را از خود نشان خواهد داد. امريكا يا بايد درگير شود يا دست از اين منطقه بردارد.» هنوز مشخص نيست اقدام بعدي امريكايي‌ها چه خواهد بود اما ارتش سوريه در بيانيه خود احتمال اقدام نظامي بيشتر امريكا را رد نكرده‌ است. هر چند بعضي تحليلگران معتقدند واشنگتن دير يا زود مجبور است تنف را ترك كند.  الياج مغناير كارشناس مسائل نظامي و امنيتي با اشاره به پيشروي نيروهاي سوري به سمت مرز عراق نوشت: «خطاب به تمام «كارشناسان» هم اكنون «هلال شيعي» از تهران تا بيروت تكميل شد. چه چيزي مي‌تواند آن را تغيير دهد؟هيچ چيز.» وي در ادامه خاطرنشان كرد: « اين «هلال شيعي مجازي» غيرقابل توقف است: تهران، بغداد، دمشق و بيروت تحت هر شرايطي به يكديگر وصل خواهند شد.»   روسيه: امريكا با داعش تباني كردفرمانده نيروهاي نظامي روسيه در سوريه گفت: ائتلاف امريكا و متحدانش به جاي نابودي داعشي‌ها، با رهبران آن تباني كرده‌اند تا بدون درگيري مناطق اشغالي را تسليم كنند. به گزارش «نووستي»، سرهنگ «سرگئي سوروويكين» فرمانده نيروهاي نظامي روسيه در خاك سوريه اعلام كرد كه ائتلاف به اصطلاح ضدتروريستي به سركردگي امريكا و «نيروهاي اتحاد دموكراتيك» كه مورد حمايت آنها قرار دارد با گروه تروريستي داعش تباني كرده‌اند. اين مقام نظامي روس توضيح داد: «نيروهاي ائتلاف امريكايي به‌جاي اينكه تروريست‌ها را كه هزاران نفر از مردم بي گناه سوريه  را كشته‌اند از بين ببرند، به همراه متحدان خود در نيروهاي اتحاد دموكراتيك با رهبران داعش تباني كرده‌اند تا بدون درگيري مناطق مسكوني تحت اشغال خود را به آنها تسليم كرده و نيروهاي خود را به استان‌هايي بفرستند كه نيروهاي دولتي سوريه در آنجا متمركز هستند تا با توان بيشتري با آنها بجنگند.» فرمانده نيروهاي نظامي روسيه در سوريه يادآور شد: «حقايقي كه در سوريه مشاهده مي‌شود، اين احساس را ايجاد مي‌كند كه امريكايي‌ها تنها به بهانه مبارزه با تروريسم بين‌المللي در خاك سوريه، از گروه تروريستي داعش استفاده مي‌كنند تا آنها بتوانند در مقابل نيروهاي دولتي سوريه سرسختانه مقابله كنند و بدين ترتيب توان ارتش سوريه كاهش يابد.»