نکاتی درباره مدیریت بحران در پلاسکو

مدیریت بحران از علوم جدید در دنیاست که تئوری‌های متفاوتی به اصول و چگونگی آن می‌پردازد. درواقع مدیریت بحران با ارزیابی و پیش‌بینی خطرات و حوادث و بررسی منابع و امکانات برنامه‌ریزی می‌کند تا بتواند در صورت بروز هر حادثه غیرمترقبه و فراگیر، خطرات احتمالی را کاهش داده و با تصمیم‌گیری سریع در کوتاه‌ترین زمان بتواند شرایط را به حالت عادی باز گرداند. مدیریت بحران و وجود قوانین کاهش بحران یکی از ویژگی‌های کشورهایی است که به علت شرایط جغرافیایی در معرض حوادث غیرمترقبه و طبیعی گاه‌به‌گاه است. در این کشورها نهادها و دستگاه‌های گوناگونی مسئول هماهنگ‌کردن دیگر نهادها درباره کاهش بحران، بررسی شکاف‌های قانونی، مقابله با شرایط ویژه و بازسازی و بازگشت به شرایط عادی هستند. شاید یکی از مهم‌ترین مسائل در پیشگیری و مدیریت بحران، فرهنگ‌سازی و آموزش باشد که به این وسیله تلفات انسانی و مادی حوادث تا حد ممکن کاهش یابد. در جوامعی که آموزش همگانی و خاص برای مقابله با حوادثی مانند آتش‌سوزی، زلزله، سیل و... وجود دارد، کمتر پیش می‌آید که یک حادثه بتواند برای مدت‌زمان طولانی توجه همه نهادهای کشور را به خود مشغول کند. با گسترش ارتباطات و فضای مجازی، اخبار مربوط به کشورهای دیگر با سرعت بیشتری به اطلاع افکار عمومی می‌رسد و جامعه شاهد است که بزرگ‌ترین حوادث در کمترین مدت مدیریت شده و جامعه به حالت عادی خود باز می‌گردد؛ درحالی‌که مسئولان مشغول بررسی علل بحران هستند، تب و تاب‌های اولیه و اضطراب ناشی از آن به‌سرعت مدیریت می‌شود و شرایط به حالت عادی باز می‌گردد.  در این امر مهم نباید از نقش مهم و محوری زنان در پیشگیری، کنترل و مدیریت بحران‌های شهری غافل شد و شایسته است سهمی برای آنان در فرایند تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های آینده لحاظ شود. زنان به‌خوبی نقش خود را در بحرانی مانند هشت سال دفاع مقدس نشان دادند و لازم نیست به قابلیت‌ها و توانمندی‌های آنان دوباره اشاره شود.  متأسفانه در مدیریت حادثه پلاسکو که منجر به داغدارشدن تعداد زیادی از خانواده‌ها شد، نه‌تنها مدیریت بحران دیده نشد؛ بلکه «بحران مدیریت» بیشتر خودنمایی کرد. مدیریت بحران نیازمند استفاده بهینه از همه امکانات موجود برای محدود‌کردن بحران، استقرار نظم و آرامش افکار عمومی است. لازم است با نگاهی علمی به دور از حب و بغض‌های سیاسی و جناحی مسئله امدادرسانی، چگونگی تعامل با رسانه‌ها و نحوه خبررسانی به افکار عمومی بازنگری جدی شود و نقش نهادهای مردمی، سازمان‌های غیردولتی و دستگاه‌های دولتی به‌خوبی بازتعریف شود تا در مواجهه با یک حادثه دیگر، دچار سردرگمی و فعالیت‌های موازی و اظهارنظرهای متناقض نباشیم.