چرا گوگل ایرانی شکست خورد؟

یک کارشناس آی تی می‌گوید که ایران برای این سراغ جستجوگرهای ایرانی می‌رود که اگر اینترنت کشور ملی شد
جایگزینی برای نمونه‌های خارجی آن داشته باشد
آفتاب یزد- گروه شبکه: یکی از معروف‌ترین موتور جستجوگرها که همه آن را می‌شناسند و برای انجام کارشان از آن استفاده می‌کنند، «گوگل» است. جستجوگری که با گذشت سال‌ها از حضورش توانسته بی‌وقفه نیاز کاربرانش را پاسخ دهد. اما در این میان برخی از کشورهای دنیا مترصد آن شدند که نمونه بومی آن را برای کاربرانشان در نظر بگیرند که این کار را هم کردند. ایران هم از این قاعده مستثنی نبود و برای آنکه کارجستجوی کاربران در دنیای اینترنت که یک منبع عظیمی از اطلاعات است راحت‌تر شود، تصمیم گرفت که یک جستجوگر ایرانی را ایجاد کند. به همین منظور بعد از تلاش‌های بسیار بهمن سال ۹۳، موتور جستجوگرایرانی یوز را که برگرفته از نام یوز پلنگ ایرانی است افتتاح کرد. در آن زمان اعلام شد یکی از اهداف راه‌اندازی موتور جستجوی بومی یوز «جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌های ملی» است که اگر بر قوت خود باقی می‌ماند می‌توانست در این زمینه نقش به سزایی را ایفا کند.
آغازی پر سر و صدا و پایانی تلخ


با این حال این موتور جستجو با سرو صدا، تبلیغات خوب و صد البته با صرف سرمایه هنگفت کار خود را آغاز کرد. در زمان افتتاح آن، برات قنبری، معاون سابق برنامه‌ریزی وزارت ارتباطات گفته بود که ۷ میلیارد تومان (سال ۹۳) صرف هزینه توسعه و راه‌اندازی موتور جستجوی بومی یوز شده است. محمود واعظی وزیر وقت ارتباطات هم در حاشیه رونمایی از این موتور جست وجو گفته بود: «حمایت‌های زیادی از شرکت‌های ارائه‌کننده جست وجوگرهای داخلی می‌شود. امسال ۹۰ میلیارد تومان هزینه کردیم و سال آینده نیز در این زمینه ۱۲۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خواهیم کرد.» نکته اینجاست که این اعداد و ارقام مربوط به سال ۹۳ است که دلار آن چنان قیمتی نداشت و قطعا با گذر زمان هزینه‌های بیشتری صرف این مجموعه شده است. با این وجود به نظر می‌رسد که جستجوگر ایرانی یوز نتوانسته نظر کاربران را به خود جلب کند چرا که با گذشت هفت سال از عمر آن خبر می‌رسد که موتور جستجوگر ایرانی یوز غیرفعال و از دسترس کاربران خارج شده است. هنوز مشخص نیست که چرا این موتور جستجوگر ایرانی سرویسی به کاربرانش ارائه نمی‌دهد اما سوالی که مطرح است اینکه چرا باید فارغ از وقت و انرژی که پای کار می‌رود، این همه هزینه برای هیچ شود؟ شاید بتوان گفت که آن امکانات لازمی را که یک موتور جستجوگر در اختیارکاربر قرار می‌دهد نداشت که مثل پیام رسان‌های داخلی این چنین با شکست مواجه شده است. در این خصوص احسان کریمی، کارشناس حوزه آی تی به آفتاب یزد می‌گوید: «اطلاع دقیقی از موتور جستجوگر ایرانی یوز ندارم اما اینکه چرا با وجود آنکه نمونه‌های خارجی اثبات شده آن وجود دارد سراغ چنین مقوله‌هایی می‌روند به این دلیل است که اگر روزی اینترنت کشور ملی شد جایگزینی برای نمونه‌های خارجی آن
وجود داشته باشد.»
دیگر پروژه‌های مشابه که خاموش شدند
از سوی دیگر روزنامه خراسان در این مورد طی گزارشی نوشته است: «همزمان با جست و جوگر یوز، جست‌وجوگرهای دیگری هم متولد شدند که می‌توان به پارسی جو، سلام، پاریسک، گرگر و... اشاره کرد و البته احتمالا بسیاری از شما برای اولین بار نام آن‌ها را می‌شنوید و از آن‌ها استفاده هم نکرده اید. به جز این باید به سرنوشت پیام رسان بیسفون که سال ۹۱ متولد شد و سال ۹۷ جزو یکی از سه پیام‌رسانی بود که وام پنج میلیارد تومانی گرفت هم اشاره کرد. در حالی که این پیام رسان سال ۹۴ بیش از دو میلیون کاربر داشت، سال ۹۹ بعد از هشت سال، به کار خود پایان داد و سرورهایش را خاموش کرد. به جز این باید به شبکه اجتماعی لنزور که عکس محور بود و قرار بود شبیه اینستاگرام باشد هم اشاره کنیم که سال ۹۱ شروع به کار کرد و وام پنج میلیاردی هم گرفت و مرداد ۹۹ هم به کار خود پایان داد. به اعتقاد برخی از کارشناسان، نگاهی به سرنوشت این پروژه‌ها نشان می‌دهد تا زمانی که این پروژه‌ها روی پای خودشان بودند با موفقیت به کار خود ادامه می‌دادند و معمولا بعد از دریافت وام‌های کلان رفته رفته رو به افول گذاشتند که باید برای آن فکری کرد و دلایل این افول و البته پایان‌های تلخ و تراژیک‌شان را بررسی کرد.»
واکنش کاربران
اما کاربران شبکه‌های اجتماعی هم نظراتی در مورد موتور جستجوگر ایرانی یوز داشته اند.
یکی از کاربران در این مورد نوشته است: «من خودم توی جستجوگر یوز مینوشتم «آ» اونم گیر می‌کرد و میگفت جستجوی خود را به صورت کلی‌تر بنویسید».
دیگری نوشت: «من موندم اگر یاهو یا گوگل نبود اینا از کجا میتونستن یه ایده به ذهنشون بیاد که می‌تونیم چیزی اختراع کنیم که با یه سرچ همه چیز بیاد؟ البته بماند اینکه قابلیتاش و لوگوش کپی گوگله».
کاربر دیگری گفته است: «سال نود و هشت وقتی اینترنت بین‌المللی خاموش شد هیچکدوم از این جستجوگرها، هیچ صفحه‌ای رو بالا نیاوردن بنظرم کلا این‌ها وصل بودن به سرورهای گوگل».
یکی دیگر از کاربران اینطور می‌نویسد: «این پروژه‌ها همه در راستای هدف قطع اینترنت بین‌الملل و اینترنت ملی بوده است که شکست خوردند».
فرد دیگری نوشته است: «من خودم فقط گوگل رو می‌شناسم. یعنی: جستجو مساویست با گوگل. به همین راحتی تا وقتی بهترین هست، چرا رو بیاریم به این پروژه‌های نصفه و نیمه».