روزنامه ابتکار
1400/03/23
چرا در ماه‌های اخیر خرید و فروش دارو در فضای مجازی افزایش یافته است؟ داد و ستد مجازی دارو؛ روایت وارونه
در روز‌ها و ماه‌های سپری شده از دوره کرونا کسب و کار‌های مجازی از رهگذر احتیاط‌های مربوط به مخاطرات این بیماری رونقی به خود دیده‌اند و حتی با حمایت و استقبال هم مواجه بوده‌اند. پس چرا داستان داد و ستد دارو در فضای مجازی روایت وارونه‌ای به خود گرفته است؟به گزارش میزان، باید توجه داشت که خرید و فروش هرگونه دارو در فضای مجازی ممنوع است و علاوه بر جرم بودن این اقدام، غالب این افراد نیز کلاهبردار هستند، بسیاری از این افراد اصلا دارویی در اختیار ندارند و با یک جست‌و‌جوی ساده در فضای مجازی به اطلاعاتی دست پیدا می‌کنند و مدعی داشتن دارو‌های نادر هستند. شهروندان در صورت اطلاع از هرگونه فعالیت مجرمانه در فضای مجازی می‌توانند مراتب را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس www.Cyberpolice.ir گزارش کنند.
این جملات مضمون اصلی صحبت‌های داود معظمی گودرزی رئیس فضای تولید و تبادل اطلاعات تهران بزرگ پس از دستگیری فرد کلاهبرداری در رابطه با خرید و فروش دارو‌های تقلبی مربوط به کرونا در فضای مجازی بود. رئیس پلیس فتا تهران حجم این نوع داروی تقلبی کشف شده را بیش از ۳۰۰ عدد برآورد کرده بود.
البته این تنها مورد از اقدام‌های تامینی پلیس فتا برای رصد و پی‌جویی فعالیت‌های مجرمانه مجازی در رابطه با داد و ستد دارو‌های غیرقابل استفاده نیست. آن گونه که پیش از این داود معظمی گودرزی ابراز کرده بود در یکی از این موارد افسران تیم عملیاتی پلیس فتا با اطلاع از فعالیت کانالی تلگرامی در زمینه فروش دارو‌های غیر مجاز در مخفیگاه عامل فروش این دارو‌ها موفق به شناسایی پنجاه و چهارهزار قلم انواع داروی غیرمجاز و کمیاب شده‌اند. بر اساس گفته‌های رئیس پلیس فتا فرد متخلف قصد داشته در فضای مجازی یک ناصر خسروی مجازی راه اندازی کند و به همین منظور با تبلیغ خرید و فروش دارو، ۱۸۹ هزار دنبال‌کننده هم برای خود دست و پا کرده است.
با کنار هم گذاشتن اتفاقاتی از این دست می‌توان به این باور رسید که در ماه‌های اخیر که همه‌گیری کرونا بر فضای زندگی جمعی در جامعه ما سایه انداخته پلیس فتا پرچم دار مبارزه و روشنگری و آگاهی بخشی علیه سوداگری غیر مجاز دارو بوده است.
کوشش‌های پلیس فتا در مبارزه با کلاهبرداری‌های مجازی در زمینه دارو اتفاقات خرسند کننده‌ای را رقم زده است. اما چرا خرید و فروش هر گونه محصولات دارویی در فضای مجازی به عنوان عملی مجرمانه تلقی شده است؟ به ویژه که در روز‌ها و ماه‌های سپری شده از دوره کرونا کسب و کار‌های مجازی از رهگذر احتیاط‌های مربوط به مخاطرات این بیماری رونقی به خود دیده اند و حتی با حمایت و استقبال هم مواجه بوده اند. پس چرا داستان داد و ستد دارو در فضای مجازی روایت وارونه‌ای به خود گرفته است؟
وقتی رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا، را برای روشن شدن چرایی ممنوعیت فروش دارو در فضای مجازی به پرسش می‌گیریم گفت‌وگو‌های رسانه‌ای دیگر همکارانش درباره این موضوع را بهانه‌ای برای سر باز زدن از پاسخ می‌گیرد. اما پس از لختی چانه‌زنی متقاعد میشود تا احتجاجاتش را با میزان در میان بگذارد: اولین نکته‌ای که در این‌باره باید مورد توجه قرار بگیرد این است که اقدامات مربوط به تجویز دارو فرایندی تخصصی محسوب میشود. روال کار به این شکل است که حتما باید طبق نظر پزشک و بر اساس نوع بیماری معاینات بالینی بر روی فرد بیمار انجام بگیرد و سپس پزشک بر اساس تشخیصی که درباره نوع بیماری می‌دهد به تجویز دارو بپردازد. زمانی که در فضای مجازی داد و ستد و خرید و فروش دارو انجام می‌گیرد بدون در نظر گرفتن شرایط بالینی بیمار و فقط بنابر اظهارات خود بیمار دارو عرضه میشود. براساس آنچه هم که در فضای مجازی مورد رصد قرار گرفته اکثر دارو‌های عرضه شده غیرمجاز و دارو‌های قاچاق هستند. برای همین طبق مقررات هرگونه واگذاری و فروش دارو در فضای مجازی جرم محسوب میشود.
ناصر خسرو در فضای مجازی
آن طور که معاون اجتماعی پلیس فتا خبر می‌دهد قانون ممنوعیت فروش مجازی دارو بی تبصره هم نیست: فقط چند داروخانه مجاز هستند که البته این‌ها حضور فیزیکی هم دارند. در واقع این چند داروخانه‌ای که مجاز هستند هم حضور فیزیکی دارند و هم مجوز‌های لازم برای فعالیتشان را از وزارت بهداشت گرفته‌اند. این چند داروخانه‌ی مجاز می‌توانند شماری از دارو‌های خاص را پس از طی کردن مراحلی مانند اسکن نسخه پزشک به دست بیمار برسانند. در غیر این موارد واگذاری اقلام دارویی در فضای مجازی جرم محسوب میشود.
غیر از مساله سوداگری دارو شبکه‌های اجتماعی با انواع دیگری رفتار‌های مجرمانه یا خلاف عفت عمومی در حوزه سلامت و بهداشت هم بزک شده اند. پاشایی برخورد پلیس فتا با چنین رویه‌هایی را حتمی می‌داند: این نوع تخلفات بیشتر در حوزه جراحی‌های زیبایی اتفاق می‌افتد. متاسفانه ما شاهد این هستیم که اکثرا در شبکه اجتماعی اینستاگرام پزشکان برای تبلیغ کار خودشان یا نوع جراحی‌های زیبایی مختلفی که انجام داده‌اند از تصاویر بدون حجاب بیماران و بعضا تصاویر نامتعارف مدل‌ها استفاده می‌کنند. چنین اقدام‌هایی به عنوان جرم مورد شناسایی قرار می‌گیرد. اگر اینگونه موارد از سوی پلیس فتا رویت بشود که شئونات اخلاقی و اسلامی رعایت نشده باشد حتما برخورد‌های لازم صورت خواهد گرفت.
اما شیوه شناسایی و برخورد با این نوع تخلفات چگونه خواهد بود؟ آیا پلیس فتا تمهید ویژه‌ای برای کنترل این نوع تخلفات دارد: پلیس فتا از طریق گشت‌های مجازی مبادرت به رصد این فضا می‌کند. بعضی تخلفاتی هم که اتفاق می‌افتد را خود شهروندان به ما گزارش می‌دهند. اگر ما ببینیم که صفحه منتصب به یک پزشک در فضای مجازی مرتکب چنین تخلفاتی شده باشد حتما برخورد‌های لازم را صورت خواهیم داد. البته مواردی را هم داشته ایم که فرد متخلف اصلا پزشک نبوده و با نام و اعتبار شخص دیگری در حال سوء استفاده بوده و از بیماران مبالغی را به عنوان بیعانه یا هزینه درمان اخذ می‌کرده و بعد هم هیچ خدمات درمانی به آن‌ها ارائه نمی‌داده است. یا موارد دیگری که فرد متخلف بدون داشتن مدرک دکترای پزشکی به طبابت می‌می پرداخته است. گاهی چنین مواردی را هموطنان گزارش می‌دهند و بسیاری از موارد مربوط به این تخلفات را هم خود پلیس فتا در گشت‌های فضای مجازی شناسایی می‌کند. مواردی هم وجود داشته که پزشکانی در فضای مجازی رعایت خطوط قرمز را نکرده اند و توسط پلیس فتا به مراجع قضایی معرفی شده‌اند.
به نظر نمی‌رسد مقابله با فروش مجازی دارو یا دیگر رفتار‌های مجرمانه مرتبط با سلامت و بهداشت در تیول نهاد خاصی باشد. اما آیا در این خصوص بین پلیس فتا با دیگر دستگاه‌ها و نهاد‌ها به خصوص وزارت بهداشت همکاری و هم افزایی وجود دارد: روال کار مربوط به شناسایی و کشف جرائم مربوط به فروش غیرمجاز دارو یا دارو‌های تقلبی به این صورت است که ما باید ابتدا از خود وزارت بهداشت استعلام‌های لازم را بگیریم. بیشتر اوقات هم مسئولان محترم وزارت بهداشت یا سازمان غذا و دارو موارد مربوط به جرائم این حوزه را به ما گزارش می‌دهند. گاهی اوقات هم خود ما تخلفات را شناسایی می‌کنیم. در هر حال پلیس فتا در خصوص برخورد با تخلفات مربوط به داد و ستد غیرمجاز دارو در فضای مجازی با دیگر دستگاه‌ها ارتباط و همکاری دارد.
سایر اخبار این روزنامه
چرا همچنان پس از 16 ماه کنسرت‌ها از آنلاین به فیزیکی تغییر نمی‌کنند؟
سکوت نت‌ها روی صحنه
رضا دهکی
چالش اقلیت در جایگاه اکثریت
راهبرد بایدن برای مقابله با پوتین و شی جین پینگ چیست؟
چرا در ماه‌های اخیر خرید و فروش دارو در فضای مجازی افزایش یافته است؟
داد و ستد مجازی دارو؛ روایت وارونه
واکنش‌ها به حضور کشتی‌های جنگی ایران در اقیانوس اطلس
آمریکا با کشتی‌های جنگی ایران چه خواهد کرد؟
«ابتکار» وضعیت بازار ارز و احتمالات آن را بررسی کرد
واقعیت قیمت دلار در روزهای پایانی دولت
مناظره سوم با عنوان دغدغه مردم توانست به بالا رفتن شور انتخاباتی کمک کند؟
راند آخر مناظره؛ بدون برنده
کدخدایی: انتشار عمومی دلایل عدم احراز صلاحیت، در قانون پیش‌بینی نشده
لاریجانی خواستار انتشار دلایل رد صلاحیت خود شد
وزیر کشور:
شاهد حضوری پرشور، سالم و قانونی برای انتخابات خواهیم بود
دلیل رزمایش‌های نظامی شتابزده کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس چیست؟
کرونا و تاب آوری اقتصادی
