ناگفته‌ها از اپل

29 ژوئن 2007 یعنی دقیقا 14 سال پیش در چنین روزی، اپل اولین تلفن‌همراه خود یعنی آیفون را توسط استیو جابز، مدیرعامل وقت این شرکت، عرضه عمومی کرد. نخستین‌بار در همین روز بود که متقاضیان خرید این برند از گوشی در صف‌های طولانی در آمریکا ایستادند تا جزو اولین کسانی باشند که آیفون را می‌خرند. آیفون از سال ۲۰۰۸، در بازارهای جهانی هم عرضه شد. در سالروز رونمایی اپل از اولین گوشی‌همراه خود، تصمیم گرفتیم در پرونده زندگی‌سلام درباره چیزهایی بگوییم که از اپل نمی‌دانیم. شرکت اپل با درآمد سالانه میلیاردها دلار یکی از برترین شرکت‌های جهان در حوزه تولید فناوری محسوب می‌‌شود. این شرکت با معرفی و تولید محصولات جدید، خاص و متفاوت نشان‌داده که شگفت‌زده کردن مخاطب را به خوبی بلد است. به جرئت می‌توان اپل را یک پیشرو در نوآوری و اصالت در فناوری جهان دانست. این غول دنیای فناوری مثل هر ابرشرکتی در جهان، داستان‌ها و ناگفته‌هایی دارد که هر کسی نمی‌داند. مثلا این که اپل در چند سال اخیر تصمیم گرفته بخش زیادی از محصولات خود را در خارج از کشور چین که مقر اصلی تولیدش بود ،تولید کند و چندین بار به استفاده از نیروی کار اجباری در تهیه محصولات خود متهم شده‌ است. به‌تازگی هم گزارشی توسط Nikkei Asia منتشر شده است که نشان می‌دهد اپل می‌خواهد تولید آیفون، آیپد، مک و دیگر محصولات خود را در هند، ویتنام و دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا افزایش دهد و حتی خطوط تولید جدیدی در این کشورها راه بیندازد. در ادامه ناگفته‌هایی را درباره این سیب‌گاز خورده خواهیم گفت.
از میز جابز و سر نیوتن تا سیب‌گاز خورده! داستان‌های زیادی برای لوگوی معروف این شرکت که یک سیب گاز خورده‌است، تعریف شده‌است. بعضی‌ها می‌گویند سیب میوه مورد علاقه استیو جابز بوده و به همین دلیل تبدیل به آرم این شرکت شده‌است. عده‌ای هم معتقدند چون گروه تبلیغاتی این شرکت موفق به طراحی لوگوی مورد تایید جابز نشد، اولین چیزی که به چشم مدیر اپل رسید، یک سیب گاز خورده روی میزش بود و آن را لوگوی شرکت قرار داد! گروهی هم داستان را فراتر از یک سیب معمولی می‌دانند و از گاز زدن سیب توسط آدم و حوا و آمدن انسان به زمین سخن می‌گویند! در میان همه این داستان‎‌ها، داستان جذاب دیگری مطرح است به نام «سیب اسحاق نیوتن»، همان سیبی که به سر نیوتون خورد و باعث کشف جاذبه شد. در حقیقت اولین آرم این شرکت تصویری از سر اسحاق نیوتن بوده که زیر درختی نشسته است و سیبی قصد دارد به سر او بخورد. این آرم توسط بنیان گذار کمتر شناخته شده اپل ،رونالد وین(شخصی که سهام خود را به قیمت 800 دلار به استیو جابز و استیو وزنیاک فروخت و رفت!) طراحی شد و فقط در سال 1976 به مدت کوتاهی مورد استفاده قرار گرفت. لوگوی بعدی یک سیب رنگین کمانی بود که توسط راب جانوف، طراحی و جایگزین سر نیوتن شد. این لوگو تا سال‌ها نماد شرکت اپل باقی ماند تا این که در سال 1998 آرم ساده‌تر و لوگویی که همه ما می‌شناسیم، معرفی شد و سراسر جهان را این لوگو فراگرفت و این روزها، اپل را با همین لوگو می‌شناسیم. شایان ذکر است که استیو جابز در گفت‌و‌گویی به صراحت اعلام کرده نام‌گذاری این شرکت به نام اپل صرفا به دلیل علاقه او به میوه سیب بوده و دلیل دیگری نداشته است.   فروش سهام 60 میلیارد دلاری  به 800 دلار! اپل در اصل سه بنیان گذار داشت؛ استیو جابز، استیو وزنیاک و سومین بنیان گذار، کسی که کمتر نامی از او شنیده شده، شخصی به نام رونالد وین بود. وین تنها 12روز پس از تاسیس شرکت را ترک کرد و سهم 10 درصدی خود را فقط به قیمت 800 دلار فروخت. اگر وین در این شرکت می‌ماند، ارزش سهام امروز او حدود 60 میلیارد دلار بود!   تامین سرمایه تاسیس شرکت اپل از فروش یک ماشین‌حساب  تامین سرمایه اولیه برای ساخت شرکت کار سختی بود. همین شد که وزنیاک یکی از بنیان‌گذاران اپل، ماشین حساب علمی خود و استیو جابز، وانت فولکس واگن خود را برای جمع‌آوری سرمایه فروختند. گفته می‌شود وزنیاک که کارمند شرکتHP  بود، ماشین حساب علمی(Hewlett-Packard) خود را به قیمت 500 دلار فروخت. اگر جزو متولدان سال 1990 به بعد باشید، ممکن است تعجب کنید که یک ماشین حساب چگونه می‌تواند سرمایه تاسیس یک شرکت را تأمین کند اما جالب است بدانید در سال 1976، یک ماشین حساب علمی به اندازه یک لپ تاپ(در همان روزگار) ارزش داشته است.  
شرکتی که به اندازه یک شهر جمعیت دارد شهر یا کشور اپل؟ این شرکت طبق آخرین برآوردهای منتشر شده بیش از جمعیت یک شهر یعنی بیش از 90 هزار کارمند در سراسر دنیا دارد. این در حالی است که میلیون‌ها نفر دیگر در سراسر جهان از این شرکت درآمد کسب می‌کنند. پس مبالغه نکردیم اگر بگوییم اپل در سراسر جهان برای خودش به اندازه یک شهر جمعیت دارد. در ضمن اگر اپل را یک کشور درنظر بگیریم، این شرکت بیست و هفتمین کشور بزرگ جهان از لحاظ ذخیره مالی دقیقا جایی بین ونزوئلا و بلژیک قرار می‌گیرد.   سیگار کشیدن و باطل‌شدن گارانتی محصولات‌اپل شرکت اپل در باره رایانه‌های خود استعمال دخانیات را ممنوع کرده است. شاید مسخره به نظر برسد، اما اگر هنگام استفاده از رایانه، گوشی، تبلت، هدفون و ... اپل سیگار بکشید، ضمانت آن دستگاه را باطل می‌کنید و در این زمینه در بخش ضمانت‌نامه به مشتری اخطار داده شده است. طبق گفته مسئولان این شرکت، نیکوتین به عنوان یک ماده سمی در فهرست موارد خطرناک زیست محیطی قرار دارد و دود حاصل از استعمال دخانیات می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد دستگاه شود. البته عده‌ای هم می‌گویند که هدف اپل، سلامتی بیشتر مشتریانش است. با این حال، بیشتر به نظر می‌رسد این حرکت اپل در راستای اهداف محیط زیستانه آن باشد چون این شرکت به طور رسمی اعلام کرده که دوستدار محیط زیست است و در ساخت دستگاه های خود هم این تعهد را لحاظ می‌کند. برای همین است که به نمایندگی‌های خود دستور داده رایانه های افراد سیگاری را تعمیر نکنند و ضمانت‌نامه آن ها را باطل می‌کند.     ماجرای ساعت  9:41 صبح اگر خیلی موشکافانه به تبلیغات اپل توجه کرده باشید، متوجه خواهید شد که ساعت مشخص شده روی صفحات نمایش محصولات این شرکت، همگی 9:41 صبح هستند، اما دلیل آن چیست؟ درواقع این ساعت به زمانی اشاره دارد که استیو جابز از نخستین سری گوشی‌های آیفون در سال 2007 رونمایی کرد.  
اردوگاه‌های کار اجباری اپل در جنوب‌شرقی آسیا سال 2020 میلادی یک اندیشکده استرالیایی، برای اولین بار اطلاعاتی را منتشر کرد که نشان می‌داد چند برند معروف از جمله اپل، ده‌ها هزار نفر را به عنوان نیروی کار اجباری برای تولید محصولات‌شان در چین، سنگاپور و چندین کشور دیگر در جنوب‌شرقی آسیا به کار می‌گیرند. موسسه مطالعاتی استرالیا در قسمتی از گزارش خود در این باره نوشت: «این شرکت باید سریع و از طریق بازرسی و ممیزی‌های اجتماعی قوی و مستقل به وضعیت نیروهای کار خود در چین و چند کشور دیگر آسیایی رسیدگی کند و شرایط آن‌ها را با توجه به دستورالعمل‌های حقوق بشری بسنجد.» سپس خبرگزاری فرانسه پیگیر این ماجرا شد و اعلام کرد برای دریافت پاسخ این ادعاها با مسئولان این شرکت تماس گرفته اما فردی حاضر به پاسخ گویی نشده است. بی‌بی‌سی هم در گزارشی در این باره نوشت :« در چین شهروندان اقلیت ایغور بعد از مراکز اقامت اجباری به مراکز کار اجباری برای اپل و چند برند دیگر فرستاده می‌شوند، این افراد حق خروج از این مراکز کار اجباری را ندارند و در همان مکان‌ها زندگی می‌کنند.» سپس واشنگتن‌پست هم در گزارش مفصلی به این موضوع پرداخت و نوشت که شرکت اپل به تازگی اعلام کرده تا نیمه اول سال ۲۰۲۱ تولید گوشی آیفون را به دلیل افزایش تقاضا تا میزان ۳۰ درصد افزایش خواهد داد، این در حالی است که کارگران این شرکت که کارخانه‌های تولیدی آن بیشتر در آسیا قرار دارند، با شرایط شغلی غیرعادلانه و تخلفات گسترده شغلی این شرکت، از قبیل‌ پرداخت نکردن دستمزد کارگران و به کارگرفتن دانشجویان و دانش‌آموزان به عنوان کارگر و نیروی کار درگیرند. در بازار فعلی جهانی، هر گوشی آیفون مدل ۱۲ حدود ۱۱۰۰ دلار قیمت دارد. این مبلغ گزاف برای یک گوشی هوشمند در حالی است که شرکت اپل، ساده‌ترین قوانین کار از قبیل پرداخت دستمزد کارگران یا قوانین کار را به راحتی زیر پا می‌گذارد. همچنین نشریه وال‌استریت ژورنال به تازگی گزارش داد که برخی تولیدات این شرکت به دلیل بروز پاندمی کرونا با یک ماه تاخیر انجام می‌شود. با این حال و همزمان با اپیدمی کرونا، فشارهای روزافزون این شرکت بر کارگران حتی در دوران پاندمی هم افزایش یافته است. همزمان در چند ماه اخیر ارزش این شرکت در بازار سهام حدود ۸۸ میلیارد دلار افزایش یافته است اما کارگران این شرکت بارها اعلام کرده‌اند که شرایط کار در این شرکت غول‌پیکر برای کارگران، غیرانسانی و به شدت ناعادلانه است. در آخرین نمونه، هزاران کارگر این شرکت در هند در اعتراض به پرداخت نشدن دستمزدشان دست به تظاهرات زدند. طی این تظاهرات، کارگران بسیاری از شیشه ‌های این کارخانه را در اعتراض به وضعیت شغلی ناعادلانه خود شکستند. نیویورک‌تایمز هم در این باره می‌نویسد: «شرکت اپل که اشتیاق به گوشی‌های آن، بسیاری از افراد را در کشور ما شیفته و مدهوش خود کرده است، نه تنها در کارخانه‌های خود دست به نقض حقوق کارگران می‌زند بلکه در پشت پرده هم به لابی سیاسی با سیاستمداران برای فرار از پرداخت مالیات و سکوت در برابر نقض حقوق کارگران در کارخانه‌های این شرکت مشغول است. در آخرین نمونه افشا شده، این شرکت به لابی گسترده با کنگره آمریکا برای‌ تصویب نکردن بررسی وضعیت کارگران این شرکت در کشورهای مختلف از جمله چین متهم است. پس از افشای این تخلفات وسیع علیه حقوق کارگران، شرکت اپل در نهایت تایید کرد که در چندین شرکت تولیدی، قوانین کار را نقض کرده است اما از چندین روزنامه بابت چاپ گزارش‌هایی در این باره شکایت کرد که هنوز، نتایج آن‌ها به صورت رسمی اعلام نشده است».   ثروت اپل، 2 برابر خزانه‌داری آمریکا؟ شایعات و واقعیت‌های درآمدی زیادی در باره شرکت اپل وجود دارد. برای مثال به نقل از چند سایت معتبر نظیر گاردین و ...، اپل آن‌قدر موفق است که دو برابر بیشتر از خزانه‌داری آمریکا پول دارد یا این شرکت در سه ماه اول سال 2014 بیش از مجموع آمازون، گوگل و فیس‌بوک درآمد کسب کرده است. حتی در جایی گفته شده، اپل حدود 150 میلیارد دلار مازاد سرمایه دارد به این معنی که می‌تواند شرکت‌هایی مانند نتفلیکس، توئیتر، تسلا و فیس‌بوک را خریداری کند. هم اکنون، اپل بزرگ ترین شرکت تجاری‌عمومی در آمریکاست. پول نقد اپل در حدود 155 میلیارد دلار است و به عبارت دیگر این شرکت می‌تواند 490 هزار دلار به همه افرادی که در آمریکا زندگی می‌کنند، در لحظه هدیه بدهد!  


دفن 3 هزار دستگاه از یک محصول شکست‌خورده! سال 1983 میلادی شرکت اپل تصمیم می‌گیرد که خط تولید رایانه‌ای به نام Lisa(لیزا) را راه‌اندازی کند. اتفاقی که با شکست بزرگی از سمت کاربرانش مواجه می شود و مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. تصور می‌کنید که واکنش مسئولان شرکت اپل به این ماجرا چه‌طور بوده است؟ بنا بر شنیده‌ها، 2 هزار و 700 دستگاه از این رایانه در زباله‌دانی در شهر یوتا دفن شده است تا آثار این شکست، جلوی چشم مسئولان این شرکت نباشد!   سازنده اولین دوربین رنگی اپل محصولات بسیار زیاد و متعددی از گوشی، تبلت و رایانه گرفته تا اسپیکر‌های هوشمند، هدفون‌ها، اپل واچ و ... تولید می‌کند. در این بین جالب است بدانید اپل اولین شرکت  در جهان بود  که دوربین دیجیتال رنگی ساخت و راهی بازار کرد. البته بعد از آن، شرکت‌های زیادی وارد این حوزه شدند و این هم یکی از محصولات تقریبا ناموفق این شرکت به حساب می‌آید.  
خدمت فراموش‌نشدنی سامسونگ به اپل کاربران اپل با افتخار صفحه نمایش رتینای آیپد خود را به نمایش می‌گذارند اما بسیاری از آن‌ها این مسئله را نمی‌دانند که سازنده‌ این صفحه نمایش زیبا در واقع شرکت سامسونگ است. هرچند بین کشمکش و دعوا‌های قانونی این دو شرکت و قبول پرداخت جریمه 548 میلیون دلاری سامسونگ به اپل برای نقض قوانین کپی رایت، هضم همکاری این دو شرکت در تولید صفحات نمایش محصولات اپل کمی سخت به نظر می‌رسد اما باید آن را پذیرفت.   منابع این پرونده: washingtonpost.com، thefactsite.com، خبرگزاری‌فرانسه، نیویورک‌تایمز