روزنامه آفتاب یزد
1400/04/10
لج بازی با افکار عمومی
آفتاب یزد - یگانه شوق الشعرا: تقریبا در تمام دنیا روتینی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر مسئول دولتی در جایگاه خودش اشتباهی انجام دهد و یا در دستگاه مربوط به او اختلالاتی ناشی از نامدیریتی به وجود بیاید خود مسئول اعلام استعفا کرده و از جایگاهش کناره‌گیری می‌کند. عصر روز چهارشنبه دوم تیر، اتوبوس حامل تعدادی از خبرنگاران حوزه محیط زیست رسانه‌های مختلف کشور که برای بازدید از روند احیای دریاچه ارومیه، عازم این شهر شده بودند، بر اثر سانحه‌ای واژگون شد که در پی آن «مهشاد کریمی» و «ریحانه یاسینی» خبرنگاران
خبرگزاری‌های ایسنا و ایرنا جان خود را از دست دادند و ۲۱ نفر از آن‌ها نیز به‌شدت مصدوم شدند. ساعاتی پس از وقوع این حادثه در شرایطی که افکار عمومی و رسانه‌ها و نیز بازماندگان فوت‌شدگان از سازمان محیط زیست و به‌خصوص رئیس این سازمان، به‌عنوان متولی برگزاری و نیز میزبانی از خبرنگاران در این بازدید، انتظار همدردی و بیان جملات آرامش‌بخش داشتند، عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان جملاتی خارج از شان جایگاه معاون رئیس‌جمهور، نمک بر زخم بازماندگان فوت‌شدگان و نیز مصدومان پاشید، به‌طوری که نه‌تنها جملاتش تسکین آلام نبود، بلکه زخم داغداران این حادثه را عمیق‌تر کرد حتی نحوه نشستن عیسی کلانتری بدون در نظر گرفتن احترام داغدیده‌ها بود و بعد از آنکه این نحوه نشستن با واکنش گسترده مواجه شد وی اعلام کرد که طرز نشستن همیشگی‌اش به این صورت است. در صورتی که عکس‌های آرشیوی از محافل مختلف حاکی از آن بود که وی اتفاقا در مقابل مسئولین اینگونه نمی‌نشیند و راه ادب و آداب را به درستی بلد است.
> تکرار نحوه نشستن عجیب در مراسم گرامیداشت
در ادامه عکسی از حضور عیسی کلانتری در مراسم ختم مهشاد کریمی، منتشر شد که نحوه نشستن رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در آن مراسم هم مثل نشستن وی در جلسه‌اش با خبرنگاران آسیب دیده است. به نظر می‌رسد ما با پدیده‌ای جدید در رفتار مسئولین مواجه هستیم. یعنی مسئولین ما مسبوق به سابقه عادت به استعفا ندارند و حتی از عذرخواهی کردن هم گریزانند اما به تازگی رفتار جدید لجبازی هم در بین مسئولین دیده میشود مثل تکرار نحوه غلط نشستن عیسی کلانتری. ما در این گزارش به سراغ جامعه‌شناسان رفته‌ایم و از آن‌ها چرایی این نوع رفتار مسئولین را در ایران پرسیده ایم.
> سایر مسئولین هم استعفا را قبول ندارند
نه تنها خود عیسی کلانتری از رفتار و نحوه نشستن خود عذرخواهی نکرد و از جایگاهش استعفا نداد بلکه واکنش سایر مسئولین به رفتار او نیز حائز اهمیت است. تنها علی ربیعی سخنگوی دولت از خانواده اصحاب رسانه برای کاستی‌هایی که بوده عذرخواهی کرد و پوزش طلبید اما روزگذشته محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری اظهار کرد که عیسی کلانتری هم ناراحت است و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور گفت که دلیلی برای استعفای او وجود ندارد.
> برخی ناراحتی خود را درون خود می‌ریزند
رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در پاسخ به پرسشی درباره مطالبه استعفای رئیس سازمان محیط زیست توضیحاتی ارائه کرد. محمود واعظی در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به پرسش ایسنا درباره حادثه واژگونی اتوبوس حامل خبرنگاران محیط زیست و موضع رئیس این سازمان در این زمینه، اظهار کرد: شما می‌دانید که هم آقای کلانتری در آن مراسم ترحیم دیروز شرکت کردند و همه جا هم رفتند. وی افزود: من به خانواده این دو عزیز تسلیت می‌گویم. همان روزی که این اتفاق افتاد با بخش‌های مختلف تماس گرفتم و هر آنچه که ما به عنوان دولت لازم بود چه برای آن دو عزیز از دست رفته و چه برای سایر خبرنگاران، همه امکانات را در ارومیه و تهران فراهم کردیم. حتی هواپیمای اختصاصی هم به آنجا فرستادیم. وی افزود: این کاری بود که ما می‌توانستیم برای خانواده خودمان انجام دهیم و همان را برای این بیست و چند خبرنگار انجام دادیم. این یک اتفاقی بود که همه مصیبت‌زده شدیم و هیچکس نمی‌خواست که رخ دهد، از شخص رئیس جمهوری تا مسئولان اجرایی کشور همه همدردی کردند و در مراسم شرکت کردند و به عنوان نماینده دولت و شخص رئیس جمهوری شرکت کردند. در نوشته‌هایمان عذرخواهی کردیم و آقای کلانتری هم هرکاری می‌توانست انجام داد. رئیس دفتر رئیس‌جمهوری ادامه داد: هرکسی تاسف خود را یک جوری بیان می‌کند یا با گفتار یا با رفتار خود. طوری عمل نکنیم که فکر کنیم کسی مطلبی گفته، او همدردی کرده و کس دیگری که دارد همدردی می‌کند، همدردی نکرده است! من خودم چندبار با آقای کلانتری صحبت کردم و دیدم از کسان دیگر بیشتر ناراحت بود. ممکن است برخی ناراحتی خود را به زبان بیاورند و برخی درون خود بریزند! واعظی یادآور شد: کلانتری همانند دیگر افراد دولت ناراحت و متاسف بود. ما نباید با حرفهایمان که اینجا باهم مطرح می‌کنیم و به گوش خانواده‌های آن عزیزان می‌رسد، نمک روی زخم خانواده و بازماندگان بریزیم.
> کلانتری و استعفا؟
معاون اول رئیس‌جمهور درباره برخوردهای عیسی کلانتری بعد از فوت خبرنگاران وعدم عذرخواهی کلانتری گفت: چرا آقای کلانتری استعفا دهد؟ یک حادثه تلخ برای خبرنگاران رخ داد و کسانی در این حادثه آسیب دیدند و خبرنگارانی جان خود را از دست دادند. به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری فارس، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در پایان جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره واکنش‌های عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست به قربانی شدن خبرنگاران اعزامی از سوی این سازمان برای پوشش اخبار مربوط به احیای دریاچه ارومیه وعدم عذرخواهی کلانتری گفت: چرا آقای کلانتری استعفا دهد؟ یک حادثه تلخ برای خبرنگاران رخ داد و کسانی در این حادثه آسیب دیدند و خبرنگارانی جان خود را از دست دادند. این ضایعه دردناک را به خانواده آن‌ها تسلیت می‌گویم و برای حادثه دیدگان آرزوی شفا عاجل دارم. وی ادامه داد: دستگاه‌ها برنامه‌های رسانه‌ای اجرا می‌کنند و مرتبا از خبرنگاران برای بازدید دعوت می‌کنند که گاهی اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد و دستگاه نباید از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند، باید قبول کنند و اقدام مناسب انجام دهند و به‌موقع حضور داشته باشد و امکاناتی که لازم است را در حد توان دولت است مهیا کند تا اطمینان لازم حاصل شود. جهانگیری تاکید کرد: حتماً کسانی که مسئول بودند باید پاسخ دهند و من از طرف جامعه خبرنگاری حتماً این موضوع را پیگیری می‌کنم و از آقای کلانتری می‌خواهم اقدامات لازم را انجام دهد. معاون اول رئیس جمهور در پاسخ به پرسشی درباره علت‌عدم عذرخواهی کلانتری در آن حادثه گفت: هرگاه تخلفی صورت گیرد و دستگاهی قصوری را انجام دهد باید مسئولان زی‌ربط با شهامت عذرخواهی کنند. من این دو خبرنگار را می‌شناختم و وقتی که خودم این خبر را شنیدم بسیار متاثر شدم و حتماً تذکر لازم را هم می‌دهم.
> خلا قانونی
در این خصوص جعفر بای جامعه‌شناس به آفتاب یزد گفت: «مطالبات اجتماعی، واکنش‌های مردم و افکار عمومی نقش بسیار تعیین کننده‌ای در ایجاد یا حذف یک رفتار در جامعه دارند. یعنی مردم تعیین‌کننده در ایجاد و حذف فرهنگ‌ها هستند. زیرا نفس انسان خود را در آیینه جامعه می‌بییند و سعی بر آن دارد که خود را متناسب با خواسته‌های جامعه نشان دهد. رسانه نیز باید نقش افکار عمومی را در جامعه بسیار جدی تقویت کنند زیرا رسانه منعکس‌کننده افکار عمومی است. مسئولین ما هیچ توجهی به افکار عمومی ندارند و برخی از آن‌ها حتی خود را موظف نمی‌دانند که به سوالات خبرنگاران که نماینده افکار عمومی هستند، پاسخ دهند. حیات یک مسئول باید بر توجه کردن به افکار عمومی جامعه باشد. مقام مسئول مقابل افکار عمومی باید پاسخگو باشد. متاسفانه حتی در جامعه ما سنجش افکار عمومی صورت نمی‌گیرد تا مسولین متوجه اهمیت افکار عمومی شوند. این روزها با وجود فضای مجازی افکار عمومی نقش پررنگ‌تری را نیز پیدا کرده است. نکته بعد این است که سیستم قضائی ما در این بخش‌ها خلا قانونی دارد. زیرا اگر مسئولی خطا کند باید نسبت به این اشتباه مدعی العموم یعنی دادستان ورود پیدا کند و ذکر کند که حرمت جامعه حفظ نشده است. اگر مسئول بداند که نسبت به مدعی العموم باید پاسخگو باشد قطعا از چنین رفتار‌هایی دوری می‌کند. در کشور ما مسئولین اگر اشتباه هم بکنند از یک پستی عزل و به یک پست دیگر نصب می‌شوند و برای همین به اعتراضات مردم هیچ توجهی ندارند. یکی از شاخص‌های مردمی بودن یک سیستم توجه به افکار مردم و احترام گذاشتن به آن‌ها است. دادستان به عنوان مدعی العموم در خیلی از موارد می‌تواند ورود کند و از بسیاری از این کج روی‌ها جلوگیری کند.»
> مسئولین دست نیافتنی
وی ادامه داد: «این حق شهروند است که یک مسئول با او با احترام رفتار کند. اما مسئولین ما رفتارهای تند و نامناسب زیادی دارند مثل سیلی زدن نماینده مجلس به سرباز. مردم باید نسبت به این بی‌اخلاقی‌ها شکایت کنند و انتظار نداشته باشند فعل مسئول بر عذرخواهی حادث شود و به عنوان یک مطالبه مردم باید از این نوع رفتارها شکایت کنند. این رفتارها چون بر افکار عمومی آثار مخرب و منفی دارد هر شهروند حق شکایت کردن را دارد. مسئول حق ندارد چنین مشی بی‌ادبانه‌ای را در جامعه ترویج دهد و از آداب اولیه ارتباطات اجتماعی دور باشد. باید خواسته‌های مردم مورد توجه قرار گیرد و هر نوع بی‌توجهی توهین به خویش است. باید یک سیستم‌های طراحی شود که صدای مردم شنیده بشود. ضریب دسترسی مردم به مسئولین برای طرح خواسته‌های حیاتی بسیار پایین است. مقامات در هفت خوان رستمی قرار گرفته‌اند و مردم به آن‌ها دسترسی ندارند. در کشور ما نه تنها مسئولین در بین مردم قرار نمی‌گیرند بلکه غیرقابل رویت هم هستند. در تمام دنیا مسئولین در بین مردم برای انجام کارهای روزمره خود قرار می‌گیرند. دست نیافتنی بودن مسئول در نظام ما ضد ارزش است. باید فرهنگ مردمی بودن به معنای واقعی کلمه در جامعه به وجود بیاید. مسئول باید در کف خیابان در کنار مردم قرار بگیرند.»
> تافته جدابافته
در ادامه امیر محمود حریرچی جامعه‌شناس نیز به آفتاب یزد گفت: «در تمام دنیا مردم بزرگ و صاحب حق هستند اما مسئولین با این رفتارها نشان می‌دهند که کشور ما تافته جدابافته است یعنی رفتار مسئولین با مردم نشان‌دهنده رابطه ارباب رعیتی است. مردم را رعایای خود می‌دانند و حقی را برای آن‌ها قائل نیستند. عمده مسئولین کشور ما عملکرد مناسبی ندارند و این‌ها کسانی هستند که منصب را حق خود می‌دانند نه اینکه در آن منصب به حقوق مردم رسیدگی کنند. انعکاس این خبرها و رفتارها باعث افزایش ناامیدی مردم میشود. مسئولین به جای عذرخواهی تنها دنبال بهانه تراشی هستند. مسئولین ما عذرخواهی نمی‌کنند زیرا خودشان را ارباب مردم می‌دانند و درد بزرگ ما این است. زیرا کسی که خود را ارباب بداند نمی‌تواند مسئولیت‌پذیر باشد و منصب به جایگاهی برای کسب قدرت تبدیل میشود. رسانه نماینده واقعی مردم هستند و شاید امثال عیسی کلانتری از فعالیت رسانه‌ها و خبرنگاران راضی نیستند.»
تجمع صنفی خبرنگاران، مقابل سازمان حفاظت محیط زیست
جمعی از خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای صبح چهارشنبه (۹ تیر ماه) در مقابل ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست تجمع صنفی برگزار کردند. به گزارش ایسنا، این تجمع یک هفته بعد از جان باختن مهشاد کریمی خبرنگار ایسنا و ریحانه یاسینی خبرنگار ایرنا در سانحه واژگونی اتوبوس حامل خبرنگاران در حوالی نقده برگزار شد. با توجه به اینکه این سانحه در جریان سفر خبرنگاران برای تهیه گزارش از فعالیت ستاد احیای دریاچه ارومیه و به دعوت این ستاد و سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده بود، خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای با شعارهایی خواستار عذرخواهی و استعفای رئیس سازمان محیط زیست و مسببان این سانحه شده‌اند. این تجمع با تاکید بر بیان خواسته‌های صنفی اهالی رسانه و برای پیگیری روند احقاق حقوق قربانیان و مصدومان این سانحه تلخ برگزار شد و در پایان، بیانیه‌ای در همین راستا قرائت شد. در بخشی از این بیانیه با انتقاد از نحوه برخورد رئیس سازمان محیط زیست و برخی دیگر از مسئولان مرتبط و ضمن یادآوری تعداد بالای تصادفات و تلفات جاده‌ای در ایران بویژه در دو سانحه اخیر (واژگونی اتوبوس خبرنگاران و تصادف مرگبار اتوبوس سربازمعلم‌ها)، تاکید شد که باید با نظارت دقیق‌تر، وضع قوانین کاربردی‌تر و تامین امکانات به‌روزتر، یک‌بار برای همیشه جلوی این میزان مرگ‌ومیر و سوانح جاده‌ای گرفته شود. برخی مسئولان سازمان حفاظت زیست در جمع تجمع‌کنندگان حضور یافتند و فعالان رسانه‌ای حاضر در تجمع ضمن اعتراض به نحوه برخورد این سازمان، خواستار شنیده شدن صدای اعتراض و احقاق حق آسیب‌دیدگان سانحه اخیر و همکاران آن‌ها شدند. نگارندگان در بخشی از بیانیه پایانی این تجمع، با اشاره به نحوه قراردادهای فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران در برخی رسانه‌ها، خواستار تجدیدنظر جدی در نحوه بیمه و قرارداد رسانه‌ها شدند. تعدادی از محیط‌بانان نیز در حاشیه این تجمع حضور یافتند که تجمع‌کنندگان نیز در واکنش، شعار «محیط‌بان، حمایت حمایت» سر دادند.
سایر اخبار این روزنامه
ایران در زمینه کووید۱۹ همچنان گرفتار سوء مدیریت و بی‌تدبیری است؛ نه از کنترل خبری است نه از واکسیناسیون قابل قبول
لج بازی با افکار عمومی
دست و پا زدن های جبهه پایداری
زاویه‌ی برجامی «کیهان» و «رئیسی»
دیدار با رقبا تماس با منتقد
سوء استفاده از انصاف دیگران
درخواست دیده‌بان حقوق بشر برای توقف اعدام‌ها در مصر
درخواست ۷۳ نماینده کنگره آمریکا از بایدن برای لغو رسمی طرح «معامله قرن»
اکنون، دولت سیزدهم!
