روزنامه ابتکار
1400/04/24
فیلم تازه اصغر فرهادی با نقدهای مثبت منتقدان خارجی روبه‌رو شد بازگشت «قهرمان»
گروه فرهنگ و هنر – سه‌شنبه شب فیلم تازه اصغر فرهادی در جشنواره کن 2021 اکران شد و مورد استقبال تماشاگران و منتقدان قرار گرفت تا جایی که بیش از 5 دقیقه مورد تشویق قرار گرفت و منتقدان نیز او را یکی از شانس‌های اصلی جایزه اسکار 2022 دانستند.اصغر فرهادی را به جرات می‌توان یکی از تاثیرگذارترین فیلمسازان دو دهه اخیر دانست که با آثارش بار دیگر نام سینمای ایران را در عرصه فیلمسازی جهانی مطرح کرد. در اوایل دهه 1380 اصغر فرهادی با ساخت فیلم «چهارشنبه‌سوری» توانست برنده هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو و نامزد پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو شود. این فیلم سینمایی با دیگر آثار ایرانی که معمولاً مورد توجه جشنواره‌های جهانی بود تفاوت‌های بسیاری داشت.
پس از آن فرهادی با «درباره الی» نگاه نافذتری به لایه‌های درونی قشر متوسط انداخت و با طراحی موقعیتی آشنا برای این قشر از جامعه، و فضاسازی خوب که قطعاً منجر به ارتباط بیشتر مخاطب با اثر میشود قصه را به درستی به سمت شکل‌گیری یک فاجعه پیش برد و با پنهان کردن ابعاد فاجعه شکل‌گرفته و عوامل آن موقعیتی طراحی کرد که به شکل پخته‌تری نسبت به فیلم قبلی‌اش توانست از اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی به مخاطبش بهره ببرد و بار دراماتیک اثر را با قلابی قوی‌تر، افزایش دهد.
اما بزرگ‌ترین موفقیت اصغر فرهادی با فیلم سینمایی «جدایی نادر از سیمین» رقم خورد که او را به عنوان یکی از فیلمسازان مهم حال حاضر دنیا معرفی کرد. «جدایی نادر از سیمین» برای اولین بار در جشنواره فیلم فجر اکران شد و توانست نظر مثبت منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند. پس از آن فیلم فرهادی حضور موفقی در جشنواره فیلم برلین داشت که جایزه خرس طلایی را برای او به همراه داشت. در ادامه روند موفقیت‌های «جدایی نادر از سیمین»، این فیلم سینمایی توانست در آکادمی گلدن گلوب جایزه بهترین فیلم زبان خارجی را از‌آن خود کند و پس از آن «جدایی نادر از سیمین» با نامزد شدن در بخش بهترین فیلم خارجی زبان و بهترین فیلمنامه اسکار توانست با این فیلم اولین جایزه اسکار سینمای ایران را به دست بیاورد.
نکته جالب توجه در سینمای اصغر فرهادی جلب توجه مخاطبان عام در کنار منتقدان و جشنواره‌ها است. او از معدود سینماگران ایرانی موفق در جشنواره‌های خارجی است که معمولاً آثارش با فروش بالایی در گیشه مواجه است. شاید بتوان از این حیث سینمای اصغر فرهادی را به سینمای داریوش مهرجویی شبیه دانست که علاوه بر موفقیت در جشنواره‌ها و مورد توجه قشر روشنفکر بودن، معمولاً می‌توانست آثاری بسازد که با فروش نسبتاً خوبی همراه بوده‌اند.
پس از «جدایی نادر از سیمین» فرهادی فیلم‌های «گذشته»، «فروشنده» و «همه می‌دانند» را ساخت که البته هیچ کدام نتوانستند در حد «جدایی نادر از سیمین» ظاهر شوند. البته «گذشته» توانست نخل طلای بهترین بازیگر زن و جایزهٔ کلیسای جهانی جشنواره فیلم کن را از آن خود کند و «فروشنده» برای اصغر فرهادی جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم کن و برای شهاب حسینی جایزه بهترین بازیگر مرد این جشنواره را به ارمغان آورد و در اسکار ۲۰۱۷ برنده جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان شد اما باز هم به پای «جدایی نادر از سیمین» نرسید.
اما حالا به روایت منتقدان، فرهادی دوباره به روزهای اوج خود بازگشته است. آخرین فیلم او یعنی «قهرمان» روز سه‌شنبه در جشنواره کن 2021 اکران شد و 5 دقیقه تماشاگران حاضر در سالن او را ایستاده تشویق کردند. فیلم سینمایی قهرمان که در شیراز جلوی دوربین رفته است درباره رحیم (امیر جدیدی) است که به‌دلیل بدهی به زندان افتاده است. رحیم به مرخصی‌ای دوروزه می‌آید تا سعی کند رضایت شاکی‌اش را جلب کند اما درگیر اتفاقاتی میشود. درون‌مایه فیلم نیز احتمالا قرابتی با مسئله فقر خواهد داشت؛ مسئله‌ای که پیش از این نیز در آثار فرهادی نمود داشته است. همچنین یکی از مضامین برجسته فیلم قهرمان تاثیرگذاری و ضریب نفوذ بالای شبکه‌های اجتماعی، فضای مجازی و رسانه‌ها در جامعه عنوان شده است. مسائل اجتماعی همواره از مضامین مکرر ساخته‌های کارگردان جدایی نادر از سیمین محسوب شده‌اند.
در جدیدترین ساخته اصغر فرهادی با بازی امیر جدیدی، محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی، سحر گلدوست، احسان گودرزی، مریم شاه‌داعی، علیرضا جهاندیده، صالح کریمایی، فرخ نوربخت، محمد عاقبتی و سارینا فرهادی و چهره‌هایی نو جلوی دوربین رفته است.
پس از اکران این فیلم، موج نقدهای خوب منتقدان از فیلم فرهادی منتشر شد. شارلوت پاوارد، روزنامه‌نگار بین‌الملل در آستانه اکران فیلم قهرمان در جشنواره کن، در یادداشتی در سایت رسمی این جشنواره نوشت: فرهادی در فیلم قهرمان بازگشتی درخشان به ایران داشت. خالق فیلم جدایی نادر از سیمین، تاروپود درام اجتماعی خود را به گونه‌ای در هم می‌پیچد که پیچیدگی سیستم اداری را آشکار می‌کند؛ سیستمی که مردم در آن به طرز ناخوشایندی درگیر فرآیند پرپیچ و خم ارائه شواهد و مدارک می‌شوند. در چنین جامعه بسته و کنترل‌گری، کوچکترین جزئیات کافیست تا قهرمانی را به آدم بد داستان تبدیل کند و بالعکس. فرهادی این بازتاب واقع گرایانه را حول شکاف‌های موجود در جامعه ایرانی به تصویر درمی‌آورد و فیلم را از ژرف‌نگری‌های عمیق پر می‌کند چون در حقیقت در این فضا همه چیز باید به بحث و چالش کشیده شود.
نشریات سینمایی انگلیسی‌زبان هم واکنش‌های مثبتی به فیلم جدید فرهادی داشتند. ورایتی پایگاه اطلاع‌رسانی آمریکایی نوشت: فرهادی با صحنه‌های فوق تاثیرگذار به مخاطب نشان می‌دهد در جامعه‌ای که از آدم‌های معمولی قهرمان می‌سازد، چه اتفاقی می‌افتد. به نوشته این نشریه آمریکایی، قهرمان یکی از آن فیلم‌های فرهادی است که بیشتر از آن که قلبمان را لمس کند، به ذهنمان تلنگر می‌زند.
ایندی وایر نیز نوشت: فرهادی در فیلم «قهرمان» کاری که در آن خوب است را انجام می‌دهد، یک فرض مقبول را گرفته و آن را با نیروی گریز از مرکز کافی می‌چرخاند و می‌چرخاند تا شمای مخاطب را سرجای خود میخکوب کند آن هم در شرایطی که نمی‌دانید با کدام شخصیت همدردی کنید. وقتی با نزدیک شدن به پایان فیلم سرانجام از سرعت این مخمصه اخلاقی کاسته میشود، ساده‌ترین فیلم فرهادی از زمان موفقیت ۱۰ سال پیش این کارگردان در عرصه سینمای بین‌المللی، به ضدنقیض‌ترین و بهترین فیلم وی تبدیل میشود. هرچند گفتن چنین چیزی درباره فیلمی که تمام مدت قدرت قضاوت شما به چالش می‌کشد، ممکن است مغایر با ماهیت فیلم به نظر برسد.
به نقل از این تارنمای معروف آمریکایی، فیلم قهرمان مثل جدایی نادر از سیمین صحنه قانون مدنی ایران را شخم می‌زند اما بار عاطفی این فیلم را ندارد. فرهادی چیزی که این فیلم از احساسات کم دارد را با اصالت سقراطی ساختار و سادگی کودکانه پرسش محوری فیلم جبران می‌کند: این که فرق انجام کار خوب و انجام ندادن کار بد چیست؟
ددلاین، دیگر وبسایت معروف آمریکایی ضمن تحسین نقش‌آفرینی جذاب امیر جدیدی در نقش رحیم، از قهرمان فرهادی به عنوان فیلمی تامل برانگیز یاد کرد که از زمان جدایی نادر از سیمین، ماهرانه‌ترین و صمیمانه‌ترین اثر این کارگردان است.
هالیوود ریپورتر هم نوشت: اصغر فرهادی کارگردان و فیلمنامه‌نویس، به لطف تجربه‌ای که در حوزه تئاتر دارد، می‌تواند از جایی که فکرش را هم نمی‌کنید، درام بیافریند. پس از فیلم همه می‌دانند که با بازی پنه‌لوپه کروز و خاویر باردم در اسپانیا ساخته شد و چند فیلم کوتاه، فرهادی با فیلم قهرمان که فیلمی اعلا درباره صداقت، آبرو و بهای آزادی است، به وطنش برمی‌گردد.
در بخشی دیگری از نقد هالیوود ریپورتر درباره فیلم جدید فرهادی آمده است: در اقدامی جالب توجه از سینمای ایران، قدرت و نفوذ شبکه‌های اجتماعی نقش بزرگی در پیشرفت داستان قهرمان دارد و باز شدن بعضی گره‌های داستان، به اشتراک‌گذاری یا عدم انتشار برخی اطلاعات در این شبکه‌ها و علنی شدن آنها بستگی دارد.
اما هنور برای اظهار نظر درباره چگونگی فیلم فرهادی و آینده این فیلم در عرصه فیلمسازی دنیا کمی زود است. باید تا اکران این فیلم منتظر ماند تا توانست تحلیلی دقیق‌تر از روند کاری این کارگردان و فیلمساز برجسته ایرانی را ارائه کرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
فیلم تازه اصغر فرهادی با نقدهای مثبت منتقدان خارجی روبه‌رو شد
بازگشت «قهرمان»
ژوبین صفاری
سیاه‌نمایی و یادآوری چند واقعیت
رابطه کشورهای عربی با ایران در دولت سیزدهم چگونه خواهد بود؟
ریاض در انتظار رویکرد رئیس جمهوری منتخب
واکنش ایران به اتهام آمریکا درمورد تلاش برای آدم‌ربایی در این کشور
ادعاها مضحک و بی‌پایه است
انگلیس:
با طالبان همکاری می‌کنیم
روحانی در جلسه هیئت دولت:
فرصت دستیابی به توافق را از دولت دوازدهم گرفتند
«ابتکار» اثر طرح بیمه پرتفوی سهامداران متضرر بر بازار سرمایه را بررسی کرد
بیمه سهامداران یا دستکاری دوباره بازار؟
سخنگوی جدید شورای نگهبان معرفی شد
آغازِ نظیف پایانِ کدخدایی
وزیر امور خارجه:
برجام یک موضوع فصل هفتمی شورای امنیت را بدون توسل به جنگ حل کرد
