مجادله داخلی برسر وین

هادی محمدی – ماجراهای مذاکرات وین و راه های احیای برجام آن چنان که تصور می شود یا بهتر بود فقط بین ایران و آمریکا یا ایران 1+4 باشد، نبوده و نیست و در همین روزهای اخیر یک پرده از اختلاف نظرهای داخلی این پرونده حساس و تاریخی هم که   بین مجلس و دولت و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بود، بالا زده شد. سخنگوی دولت در روزهای پایانی عمر دولت دوازدهم، تصمیمات کمیته تطبیق توافق وین با مصوبه مجلس در خصوص برجام را دلیل توقف مذاکرات وین و به نتیجه نرسیدن پروژه رفع تحریم ها بیان کرد. این ادعای علی ربیعی با واکنش سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی روبه رو شد و کیوان خسروی نیز ضمن رد این ادعا مدعی شد، آن چه مذاکرات را به بن بست کشاند، رفتار غلط آمریکا بود، نه مصوبه مجلس یا نهادهای بالادستی و کمیته تطبیق. به گزارش خراسان،  علی ربیعی سخنگوی دولت که نشست خبری اخیر خود با رسانه ها را به دلیل شرایط حاد کرونایی به صورت مکتوب برگزار کرد، در پاسخ به سوالی مبنی بر این که این روزها و همزمان با پایان کار دولت دوازدهم، گمانه‌زنی‌های متعددی درباره دلایل امضانشدن تفاهمی مجدد بر سر بازگشت به برجام مطرح می‌شود؛ علت اصلی این امر چیست و توفیقات دولت در این مسیر تا چه حد و در چه مواردی بود؟ اظهار کرد: تا جایی که به محدوده اختیارات دولت دوازدهم مربوط بوده، بخش اصلی مذاکرات انجام شده و تفاهم های اولیه در رفع قسمت عمده تحریم ها صورت گرفته است. وی ادامه داد: با این حال، کمیته‌ شکل گرفته در شورای عالی امنیت ملی که مسئولیت تطبیق متن تفاهم شده با قانون مجلس شورای اسلامی مصوب آذر ۱۳۹۹ را دارد، این تفاهم را ناسازگار با آن تشخیص داده است. به این ترتیب، با نظر نهایی نهادهای عالی تصمیم گیر مبنی بر تداوم مذاکرات تا دستیابی به همه خواسته های مطرح شده در این قانون، مذاکرات به بعد از انتقال کامل دولت موکول شده و مسئولیت آن نیز بر عهده تیم جدید مذاکرات خواهد بود. ربیعی تاکید کرد: مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در خصوص برجام، همواره بر اساس دستورالعمل های نهادهای بالادستی تهیه و پیگیری شده است. از سوی دیگر حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز در سخنان روز پنج شنبه خود بار دیگر قانون راهبردی مجلس در خصوص برجام را عامل رفع نشدن تحریم های آمریکا برشمرد و با بیان این که دولت دوازدهم برای رفع تحریم ها همه کار انجام داد، اظهار کرد: اگر قانون مجلس جلوی ما را نگرفته بود، تقریباً قبل از عید نوروز تحریم را برداشته بودیم، بنابراین دولت همه کارهای لازم را در زمینه برداشتن تحریم انجام داده و گام‌های خودش را برداشته است. در گزارش وزیر امور خارجه که برای نمایندگان مجلس ارسال شده نیز روشن است به چه توفیقاتی دست یافتیم. تکذیب اظهارات ربیعی توسط خسروی اما همه ماجرا به این جا ختم نشد و اظهارات علی ربیعی با واکنش صریح سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی روبه رو شد. کیوان خسروی ساعاتی بعد از انتشار اظهارات علی ربیعی، در واکنش به اظهارات وی درباره تصمیمات کمیته تطبیق مذاکرات هسته‌ای گفت: اظهارات منتسب به سخنگوی محترم دولت در خصوص جمع بندی‌های هیئت (کمیته) تطبیق را که از سوی رسانه‌های گروهی منتشر شده است، تکذیب می‌کنم. وی افزود: بر خلاف آن چه اظهار شده، هیئت (کمیته) مذکور اساسا به موارد عدیده مهمی پرداخته که مذاکرات وین به دلیل مواضع قلدرمآبانه طرف آمریکایی و بعضا طرف‌های اروپایی در خصوص آن ها به نتیجه نرسیده و از توافق دور بوده و بدیهی است صحبت از انطباق داشتن یا نداشتن چیزی که واقعیت خارجی ندارد، نمی‌تواند موضوعیت داشته باشد. همزمان به گزارش خانه ملت، ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص اظهارات رئیس جمهور درباره قانون اقدام راهبردی مجلس  گفت: برخلاف ادعای رئیس جمهور، طبق گزارش ظریف، مذاکرات وین از فروردین به صورت رسمی آغاز شد. محمود عباس زاده، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی نیز گفت: این قانون در آذر سال گذشته به تصویب رسید، بنابراین ایشان باید پاسخ دهد به چه دلیل از سال 92 تا سال 99، تحریم ها لغو نشد در حالی که ایشان هنگام اجرای برجام بیان کردند که تحریم ها بالمره برداشته خواهد شد. سیدنظام الدین موسوی هم در واکنش به اظهارات علی ربیعی سخنگوی دولت مبنی بر این که مصوبه مجلس موجب ایجاد مشکل در روند مذاکرات و لغو تحریم‌ها شده، تاکید کرد: بررسی های هیئت تطبیق نشان داد مذاکرات وین اساسا قادر به لغو موثر تحریم ها به گونه ای که به انتفاع اقتصادی برای کشور منجر شود، نبوده و دولت در لغو تحریم ها شکست خورده است. وی افزود: هم آقای ربیعی و هم آقای روحانی در حال ارائه روایت های کاملا غیرواقعی از نتیجه مذاکرات هستند و البته مردم به خلاف گویی های آقایان عادت کرده اند و کمتر کسی این اظهارات را جدی می گیرد. سخنگوی هیئت رئیسه مجلس با بیان این که واقعیت با اظهارات مقام های دولت فاصله فراوان دارد، اظهار کرد: قانون مجلس مهم ترین دارایی تیم مذاکره کننده در مذاکرات ماه های اخیر بوده و مراجعه به متن مذاکرات که در اختیار مجلس هست، نشان می دهد اگر قانون مجلس نبود اساسا تیم مذاکره کننده چیزی برای چانه زنی نداشت.