روزنامه آرمان ملی
1400/06/02
همه تخم مرغ‌ها در سبد شرق قرار نگيرد
آرمان ملی-علیرضا پورحسین: هفته‌های اخیر به برهه‌ای از زمان بدل شد که آمریکا طولانی‌ترین جنگ خود را در افغانستان به پایان رساند. اتفاقی که با انتقادهای زیادی همراه بود و حتی این مساله مطرح شد که آمریکا به دنبال یک برنامه ریزی جدید در مرزهای شرقی ایران به صورت غیابی است تا با هزینه‌های کمتر مشکلات بیشتری را برای ایران به‌وجود آورد. این شائبه زمانی جدی تر شد که خبر خروج نیروهای آمریکایی از عراق نیز در کنار آن قرار گرفت و این مساله مطرح شد که شاید در همسایگی غربی ایران نیز بار دیگر توطئه ای شکل گیرد و بغدادی که همین چند سال پیش تا آستانه سقوط پیش رفته بود، بار دیگر به‌واسطه این توطئه و خروج نیروهای آمریکایی از عراق مورد تهدید قرار گیرد و حلقه محاصره علیه ایران تنگ‌تر شود. دولت پیشین آمریکا اعلام کرده بود که تعداد نیروهای خود در عراق را به میزان ۵۰۰ نفر کاهش می‌‌دهد و درپی آن، عراق اعلام کرد که خروج نخستین گروه نظامیان آمریکایی از این کشور در چارچوب توافق اخیر آغاز شده است. در این میان کاخ سفید اعلام کرده است که خروج نیروهای آمریکایی از عراق به صورت مرحله‌ای خواهد بود و این کار مانند عقب نشینی از افغانستان فوری انجام نخواهد شد اما اتفاقاتی نظیر تحریم انتخابات عراق از سوی برخی جریان‌ها شاید عاملی باشد که وضعیت متزلزل این کشور را بیشتر در خطر قرار دهد. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت و گویی با احمد نقیب زاده، استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.این شائبه که توطئه‌ای در مرزهای شرقی ایران در حال شکل گیری است تا چه میزان می‌تواند به واقعیت نزدیک باشد؟
شکی نیست که در افغانستان یک توطئه و یک اتفاقاتی در پشت پرده انجام شده است. مسیر برای طالبان در افغانستان هموار بود و با هماهنگی اشرف غنی آنها به یکباره کشور را تصرف کردند. این اتفاق اهداف نهانی را در ورای خود دارد. به نظر می‌رسد که همزمان این یک توطئه علیه ایران و چین باشد. سال‌هاست چین درگیر گروه‌های استقلال طلب در مرزهای غربی خود است و شاید نقش آفرینی طالبان در این عرصه برای چین گران تمام شود. نقطه اشتراک این مساله در این مورد است که آمریکا امروز اعلام کرده است که با طالبان ارتباط برقرار می‌کند و همزمان از گروه‌های جدایی طلب در غرب چین نیز حمایت می‌کند. این توطئه علیه ایران به این شکل است که گمانه زنی‌ها در خصوص عراق پس از خروج نیروهای آمریکایی مطرح است و این احتمال وجود دارد که داعش در یک عقب نشینی استراتژیک به سر برده باشد تا در موقع مقرر علیه دولت مرکزی عراق شورش کند و به این واسطه ایران را از شرق و غرب تحت فشار قرار دهند.
دستگاه دیپلماسی ایران در قبال این توطئه‌ها باید به چه مواردی توجه کند؟
دیپلماسی و گفت و گو در هر شرایطی می‌تواند مسیری به سوی موفقیت باشد. اینکه ایران از چند ماه پیش با طالبان دیدار و گفت و گو داشته است را نمی‌توان منفی دانست زیرا دولت مرکزی افغانستان نیز با آنها دیدار داشته است. این فقط ایران نبود که با طالبان دیدار کرد، بلکه کشورهای همسایه افغانستان و سایر قدرت‌های جهانی نیز با مقامات این گروه مذاکره کرده‌اند. در این میان آنچه که اهمیت دارد این است که ایران نباید فریب طالبان را بخورد زیرا به احتمال زیاد پس از استقرار، قول‌هایی که به ایران داده‌اند را نقض کنند. ایران تا زمانی که در حالت تهاجمی صرف قرار گیرد باید منتظر برخی توطئه‌ها باشد. امروز تمامی جریان‌های افراطی به نحوی با آمریکا در ارتباط هستند و آمریکا در این گروه‌ها نفوذ دارد. طالبان نیز امروز از آمریکا حرف شنوی دارد و اگر این مساله صحیح باشد که طالبان با اسرائیل در ارتباط است، می‌تواند برای ایران به مراتب خطرناک‌تر شود. دولت سیزدهم از همین ابتدا اعلام کرده است که نگاهی رو به شرق دارد و اگر در این عرصه توازن برقرار نشود مشخصا ایران با هجمه‌های زیادی از سوی غرب مواجه خواهد شد. ایران نباید به روسیه و چین بیش از اندازه نزدیک شود. باید توجه داشت که روسیه و چین می‌توانند در صورت عدم مدیریت دقیق به مراتب از غرب خطرناک‌تر باشند. عملا چین در هر نقطه ای پا گذاشته است جز ویرانی حاصلی نداشته است. می‌توان اثرات این ویرانی‌ها را امروز در آفریقا نیزبه خوبی مشاهده کرد. ایران اگر به شرق بیش از اندازه نزدیک شود از سوی هم پیمانان آمریکا از تمامی جهت‌ها مورد هدف قرار می‌گیرد.
برخی بر این باور هستند که امروز قیام علیه طالبان دیرهنگام است و باید روند دیپلماتیک در افغانستان در پیش گرفته شود، شما با این نظریه موافق هستید؟
مشخصا امروز برای قیام علیه طالبان دیر شده است و باید پیش از اینکه کابل به تصرف طالبان درآید این تصمیم گرفته می‌شد و در مقابل طالبان ایستادگی می‌کردند. امروز دیگر دیر شده است و باید به گونه‌ای از مسیرهای دیپلماتیک مشکلات را حل و فصل کنند. امروز باید در افغانستان از جنگ پرهیز شود زیرا وقوع دوباره جنگ در این کشور مشخصا به نفع طالبان و سایر گروه‌های تندرو حاضر در این کشور است. گروه‌های مخالف طالبان باید امروز سعی کنند تا از طریق مذاکره امتیازاتی را به دست آورند. یک قشر 10 درصدی در افغانستان حضور دارد که تمایل داشتند تا وضعیت همچون زمان اشرف غنی باشد و این گروه شاید امروز بیشتر در تنگنا باشند و مشخصا در مذاکره با طالبان باید امتیازاتی بدهند تا بتوانند در آینده کشور سهیم باشند. نباید فراموش کرد که غالب جامعه افغانستان امروز نگاهی سنتی و خرافاتی به امور دارند و مشخصا این گروه شاید مشکلی با روی کارآمدن طالبان نداشته باشند. یک مساله مشروط وجود دارد و آن پایبند بودن طالبان به قول‌هایی است که داده و در صورتی که به صحبت‌های خود عمل کنند، می‌تواند یک فرصت باشد که درآینده افغانستان با حرکتی نوین، صلح و آزادی را تجربه کند. شاید امروز چند قدم به عقب رفته باشند اما در آینده نزدیک می‌توانند گام‌های زیادی را رو به جلو بردارند.
سایر اخبار این روزنامه
واقعا خصوصي سازي كنيد؛ نه خصوصي بازي
كشور درگيرمجموع بحران‌ها؛ - همه به ميدان بيايند
آیت‌ا... هاشمی گذشت کرد؛ اهل شکایت نبود
حمايت‌هاي بي‌منطق جواب نمي‌دهد
همه تخم مرغ‌ها در سبد شرق قرار نگيرد
ژاپن دنبال گرفتن پيام نهايي ايران است
راه مقابله با فاجعه كرونايي آبان
تخريب ظريف در دقيقه نود
طالبان و دمکراسی پنجشیری!
بازهم به آیت‌ا... هاشمی، فرصت دفاع نمی‌دهید؟
کرونا وانسان‌های بی‌مسئولیت
فقط آن چهار ثانیه آخر
نگاه ایران به طالبان و چند نکته
