روزنامه ابتکار
1400/06/04
وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟ گردنه سخت گردشگری و سکان‌دار جدید
گروه فرهنگ و هنر – بیش از یک سال و نیم است که اهالی صنعت گردشگری روزهای بسیار سختی را می‌گذرانند، شیوع کرونا تقریبا کار افراد مرتبط با این صنعت را تعطیل کرده است. این روزها، روزهایی است که سکان‌دار آینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مشخص میشود، اما وزیر آینده با چه چالش‌هایی خصوصا در حوزه گردشگری روبه‌رو است؟صنعت گردشگری، یکی از صنایع مهم در دنیای نوین است، صنعتی که می‌تواند با تکیه بر ویژگی‌های تاریخی، جغرافیایی و حتی پزشکی درآمد غیرنفتی را افزایش داده و به منبعی مهم در تامین بودجه سالیانه تبدیل شود. ایران باتوجه به ظرفیت‌های بالای تاریخی و جغرافیای چند رنگش همیشه یکی از نقاط سحرانگیز مسافران خارجی بوده و در سال‌های اخیر توانسته موفقیت‌هایی هم کسب کند. اما شیوع کرونا تمام معادلات را بر هم زد. این ویروس کوچک اما خطرناک توانست به سرعت مسافران را خانه‌نشین کند و صنعت گردشگری را به زانو درآورد. در این روزها وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حال تغییر سکان‌دار خود است. اما وزیر جدید با چه چالش‌هایی خصوصا در صنعت گردشگری مواجه است؟ مرزهای ایران از زمان شیوع ویروس کرونا به روی گردشگران خارجی بسته شده است. وزارت خارجه، صدور ویزاهای توریستی ایران را نیز متوقف کرده است. تورگردان‌ها می‌گویند کرونا و بسته شدن مرزها، تیر خلاصی به گردشگری ایران بوده است.
ولی تیموری، معاون گردشگری در این‌باره پیشتر گفته بود: بزرگ‌ترین چالش گردشگری فعلا ناممکن بودن سفر گردشگران خارجی به ایران و توقف صدور ویزای توریستی است. طبیعی است که در وضع موجود وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا، سختگیری کند. البته، درحال مذاکره با آنها هستیم تا به راهکار مشخصی برسیم. پیشنهادهایی هم مطرح است، مثل تعیین مناطق ایمن به عنوان مقصد سفر یا صدور ویزا برای گردشگرانی از کشورهایی که در وضعیت سفید به سر می‌برند. پیشنهادهای ما برای ازسرگیری تعاملات گردشگری زیاد است و خیلی جدی این خط مشی را پیگیری می‌کنیم. حتی پروتکلی را در رابطه با چگونگی ورود گردشگران خارجی به ایران، تهیه کرده و در اختیار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار داده‌ایم.
تیموری افزود: البته نگرانی ستاد ملی کرونا بیشتر از این بابت است که با باز شدن کامل مرزها، سفر اتباعِ کشورهای همسایه به ایران از سر گرفته شود و ترس از سرعت گرفتن انتقال ویروس وجود دارد. این دغدغه وزارت بهداشت قابل فهم و درک است اما به نظر می‌رسد اگر مشورت کنیم به راهکار برسیم، چون فکر می‌کنیم بستن همه درها راه کار درستی نباشد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا در شرایطی که سفر محدود شده و گردشگران خارجی در انتخاب مقصد محتاط‌تر شده‌اند، ایران مثل سایر کشورها از جمله عربستان و ترکیه شروع به فضاسازی و تبلیغ در سایر کشورها نمی‌کند تا ذهن گردشگران برای سفر در آینده آماده‌تر شود، گفت: روش بازاریابی ما مثل گذشته است. تبلیغات گردشگری ایران بیشتر متمرکز بر روش دهان به دهان یا فرد به فرد بوده است، چون از یک طرف با محدودیت بودجه مواجهیم و مثل کشورهای دیگر امکان راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی گسترده را نداریم و از طرف دیگر، این روش برای کشوری با شرایط ایران تا کنون موثرترین بوده است. تبلیغات سیاسی و رسانه‌ای باعث شده تردید برای سفر به ایران همواره وجود داشته باشد و تنها ابزاری که این تردیدها را برطرف و گردشگران سختگیر و محتاط را راهی ایران کرده، خاطرات و تصویرسازی مثبت دوستان و نزدیکان آنها، به عنوان مسافران ایران بوده است.
معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به تلاش کشورها برای اعتمادسازی گردشگران در دوران همه‌گیری کرونا و برنامه ایران در این خصوص، بیان کرد: موثرترین راهکار، نشان دادن شرایط ایمنی و بهداشتی هر کشور و جلب اعتماد از نزدیک است. البته تا زمانی که ستاد ملی مقابله با کرونا متقاعد نشده و مرزها به روی گردشگران باز نشده باید با حداقل‌ها، یعنی ویزای تجاری و درمان که محدودیت ندارد، سعی می‌کنیم اعتماد سایر گروه‌های گردشگری را برای سفر در آینده جلب کنیم.
حالا در روزهایی که تعداد کشته‌های کرونا در کشور به بیش از 700 نفر رسیده است اما گردشگری در دنیا کم‌کم کارش را از سر گرفته، آیا می‌توان امیدی به بهبود شرایط گردشگری ایران و ورود توریست‌های خارجی داشت؟ این‌ها چالش‌هایی است که وزیر آینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با آن روبه‌رو است. عزت‌الله ضرغامی، وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دولت سیزدهم، روز گذشته در مجلس شورای اسلامی حاضر شد و به شرح برنامه‌های خود پرداخت. رئیس اسبق صدا و سیما با اشاره به اینکه نگاهی یکسان به تمامی بخش‌های این وزارتخانه دارد، تصریح کرد: نگاه من به تمامی بخش‌ها یکسان و برابر است. در واقع، تمامی بخش‌ها مکمل و همپوشان یکدیگر هستند و هم افزایی دارند. من برنامه خود را در ۳۰ صفحه ارائه دادم و سعی کردم. نکات ضعف برنامه پیشنهادی احصا شده است. من با نخبگان این حوزه جلساتی برگزار کردم و برنامه خودم را ارائه دادم. برنامه من در رسانه‌ها منتشر شد و در کلاب‌هاس هم مورد بررسی قرار گرفت.
عضو پیشنهادی کابینه دولت سیزدهم ادامه داد: نکاتی درباره برنامه من ارائه شد که از موارد مطرح شده حدود ۶۴ محور استخراج و ۲۸ پیشنهاد جدید ارائه دادم. مردم باید بدانند که برنامه‌های پیشنهادی تخصصی است و برای نمایندگان مجلس ارائه شده و در اینجا به صورت اجمالی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی گفت: میراث فرهنگی، شناسنامه و هویت ماست؛ ما در دوره‌ای قرار داریم که بی‌هویتی توسط رسانه‌های معاند ارائه میشود. ما میراث فرهنگی ملموس و غیرملموس در کشور داریم که جوانان باید با آن آشنا شوند. ۳۲ هزار اثر ثبت شده در بخش ملموس و ۱۹۰۰ مورد در حوزه غیرملموس داریم. بخش غیرملموس همان فرهنگ و گویش بین مردم است. بهترین فرهنگ غیرملموس در جهان را داریم اما توفیقی در این حوزه نداشته‌ایم. آیات قرآنی این مسیر را نشان می‌دهد، سوره «حجر» که سرنوشت قوم «لوط» را برای آیندگان بیان می‌کند، می‌تواند چراغ راهی در حوزه میراث فرهنگی باشد. میراث فرهنگی باید در دسترس باشد، اما این موضوع به کار رسانه‌ای نیاز دارد.
وزیر پیشنهادی دولت ابراهیم رئیسی افزود: اگر یک کاخ را ببنید هم از آن عبرت خواهید گرفت و هم سرپنجه هنر و اقتدار ایرانیان را می‌بینید که عاملی برای همبستگی است اما تبدیل به دوقطبی شده است. شهید مطهری در کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» هم افزایی این بخش را مطرح می‌کند و ما این حوزه را دوقطبی می‌کنیم. کسانی که همراه با رییس‌جمهوری پیشین به ایتالیا سفر کردند و تندیس سرباز ایتالیایی را دیدند، اگر نقش رستم را دیده بودند که پادشاه رم جلو شاه ایران به خاک افتاده، متوجه صبغه ما در تاریخ می‌شدند.
وی ادامه داد: بسیاری از مردم به جاذبه‌های گردشگری می‌روند اما امکانات رفاهی مناسبی در دسترس نیست. بخش خصوصی را تقویت خواهیم کرد تا زمینه ساماندهی مردم فراهم شود.
وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره صنایع دستی توضیح داد: صنایع دستی ۴۶۰ اثر دارد که ۳۷۰ مورد آن در ایران موجود است اما به دلیل مشکلات بازاریابی و فروش این حوزه مهجور مانده و از بین رفته است. ما در حوزه بازار رقابتی دچار مشکل هستیم. فقدان برندسازی از مشکلات جدی صنایع دستی است و عدم کاربرد آن سبب شده که جنبه تزیینی پیدا کرده و به دلیل مشکلات اقتصادی مردم از سبد کالای خانواده‌ها حذف شده‌اند. این موضوع را در بخش مشاغل خانگی تقویت خواهیم کرد تا مشکلات برطرف شود.
ضرغامی با اشاره به پیشران بودن صنعت گردشگری گفت: درآمد بسیاری از کشورها در حوزه گردشگری است. ۱۰.۴ درصد از تولید ناخالص و ۱۰ درصد اشتغال جهان برای گردشگری است و از هر ۵ شغل جدید، یک مورد برای این حوزه است. ما در رقابت با همسایگان خود شکست خورده‌ایم. با توجه به اینکه دلار در ایران گران است، اما مردم برای گردشگری خارجی هزینه می‌کنند. کشورهایی مثل امارات، قطر، بحرین، اردن، اسراییل درآمد بیشتری نسبت به ما در این حوزه دارند و ما با کشورهایی مثل لبنان و کویت رقابت می‌کنیم. اگر چاه نفتی مشترکی با قطر داشته باشیم و نسبت به این کشور کمتر برداشت کنیم، همه متوجه خواهند شد اما این موضوع در حوزه گردشگری و سرمایه از دست رفته آن دیده نمی‌شود. ما می‌توانیم گردشگری در حوزه فرهنگی، سلامت و کشاورزی داشته باشیم.
وی ادامه داد: اخیراً با نمایندگان به استان هرمزگان سفری داشتم، این استان ۱۱۰۰ کیلومتر ساحل دارد، اما گردشگری دریایی ما در این بخش صفر است و بیکاری در این استان به ۳۰ درصد رسیده است مگر میشود جایی ساحل باشد اما مردم بیکار باشند.
وزیر پیشنهادی میراث و گردشگری افزود: این در حالی است که بخش خصوصی امکانات فراوانی برای توسعه گردشگری در حوزه ساحل برون و درون مرزی دارد.
وی با بیان اینکه گردشگری حلال و مذهبی یکی از مزیت‌های نسبی کشور ماست، افزود: هرچند برخی می‌پندارند که به خاطر محدودیت‌ها ما مشکلات جذب توریست داریم، اما بسیاری از مردم دنبال گردشگری حلال و مذهبی هستند و این بخش می‌تواند برای ما درآمدزا باشد.
این وزیر پیشنهادی از سوی رئیس‌جمهوری تاکید کرد: این حوزه جدی‌ترین حوزه برای همبستگی ملی، وحدت و انسجام ملی است. بسیاری از اروپایی‌ها به دنبال گردشگری حلال و پا ک هستند ما می‌توانیم با اقصی نقاط کشور ارتباط برقرار کنیم و بخش زیادی از این مزیت در مناطق محروم وجود دارد، اما نگاه به این حوزه باید غیرسیاسی باشد، لذا با نگاه فرهنگی، اقتصادی و ملی با کمک آحاد مردم می‌توانیم وزارتخانه‌ای همگرا، تشکیل دهیم. هر نوع نگاه سیاسی و قبیله‌ای به این بخش آفتی برای گردشگری است.
حال پرسش این است که آیا برنامه‌های ضرغامی می‌تواند نفس‌های بریده بریده گردشگری را دوباره احیا کند؟
سایر اخبار این روزنامه
وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟
گردنه سخت گردشگری و سکان‌دار جدید
پیمان مولوی
رویکرد سیستمی در اقتصاد ایران نایاب است
فرماندهی اقتصاد به دست دبیر مجمع تشخیص مصلحت
محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهوری شد
رویکرد دولت سیزدهم نسبت به غرب چه خواهد بود
مقابله یا مذاکره؟
رئیس دفتر رییس جمهوری:
دولت سیزدهم برای جبران کاستی‌ها کمر همت بسته است
«ابتکار» سیگنال وزیر پیشنهادی نفت به بازارها را بررسی کرد
راه دشوار دور زدن تحریم با تهاتر
همه وزرای پیشنهادی ابراهیم رئیسی به جز حسین باغ‌گلی رای آوردند
اعتماد حداکثری مجلس به دولت
رئیس جمهوری در مجلس:
معرفی وزرا بر اساس شاخص‌هایی بود که به مردم قول داده بودم
محسنی اژه‌ای:
برای مردمی که توان پرداخت هزینه‌های کارشناسی را ندارند باید چاره‌جویی شود
اولین انتخابات پارلمانی قطر
کارشکنی عربستان و امارات علیه «دوحه»
آنچه اکنون خودی را نشانه گرفته است
افغانستان آزمایشگاه فن‌آوری‌های غرب
بایدن:
داعش دنبال حمله به فرودگاه کابل است
جدیدترین خبرها از منع تردد در جاده‌ها
سفر همچنان ممنوع
