طرح مسكن به افزايش مهاجرت روستاييان نينجامد

آرمان ملی: ‌احــداث یک میلیــون واحد مسکونی در سال که یکی از وعده‌های مهم دولت سیزدهم در ایام انتخابات بود در حالی از طریق مسکن ملی قرار است به مرحله اجرا گذاشته شود که به گفته مسئولان ساخت 40 شهرک جدید در این رابطه برنامه ریزی شده که از این میزان 3 شهرک جدید قرار است در اطراف پایتخت احداث شود. در واقع این روند در حالی قرار است وضعیت مسکن را در کشور ساماندهی کند که کارشناسان بارها نسبت به مضرات شهرک سازی جدید به ویژه در اطراف شهرهای بزرگ و کلانشهرها هشدار داده‌اند، چراکه این شهرک‌ها به واسطه نیاز به تامین زیرساخت‌های حمل و نقلی، حامل‌های انرژی و فرهنگی نه تنها هزینه مازادی را به دولت تحمیل می‌کند بلکه خود به عاملی برای مهاجرت افراد از شهرها و روستاهای کوچک به سمت حاشیه نشینی کلانشهرها تبدیل خواهد شد. موضوعی که کارشناســان اساســا افزایش این میزان عرضه را در شرایطـــی که آمــارها از تعادل نسبلی در این حوزه خبر می‌دهــند ضروری ندانسته و معتقدند احداث یک میلیون واحد مسکونی فارغ از مشکلاتی که در زمینه مصالح و تامین زمین به دنبال دارد به کاهش قیمت در کلانشهرها منجر می‌شود بنابراین در صورتی‌که همگام با برنامه‌های ساخت مسکن چالش تامین اشتغال در شهرهای کوچک و روستاها مرتفع نشود در آینده شاهد افزایش مهاجرت‌ها به سمت شهرهای بزرگ خواهیم بود. به گفته تحلیلگران در صورتی‌که دولت رویکرد واگرایی جمعیت را همگام با اشتغالزایی و توزیع یکنواخت جمعیت در تمامی مناطق کشور دنبال نکند طرح‌های ضربتی مسکن و ساخت حجم بالای واحدهای مسکونی فقط به افزایش تنش‌ها در این حوزه دامن خواهد زد.
 برنامه برای ایجاد 40 شهرک جدید
 بر اساس این گزارش حبیب ا... طاهرخانی مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید می‌گوید: ساخت ۴۰ شهرک در کشور در مرحله مکان یابی قرار دارد؛ مطالعات مکان یابی همه این ۴۰ شهرک به پایان رسیده است و عمدتا قرار است در اراضی دولتی و ملی احداث شوند. وی تاکید کرد: ساخت شهرک‌های مذکور کمترین آسیب‌های زیست محیطی داشته و از نظر تأمین خدمات زیربنایی و روساختی با مشکلات کمتری نسبت به شهرهای جدید روبه‌رو خواهند بود. معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: هفته گذشته ساخت یک شهرک ۴۶۰ هکتاری در اطراف سنندج به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسید که با توجه به کمبود شدید زمین در سنندج و افزایش ناگهانی قیمت مسکن در این شهر، کمک بزرگی به رفع این مشکل خواهد کرد؛ این شهرک امکان اسکان ۲۸ هزار نفر را فراهم خواهد کرد. طاهرخانی ادامه داد: مجوزهای استانی ساخت شهرکی در نزدیکی اردبیل صادر شده و منتظر صدور مجوز شورای عالی شهرسازی هستیم؛ در همه کلانشهرهایی که مشکل حاد کمبود مسکن داریم با جانمایی شهرک‌های جدید برطرف خواهد شد. به جز اصفهان که نیازی به ساخت شهرک نبود و ظرفیت خالی در دو شهر جدید بهارستان و شهر مجلسی وجود دارد. مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید با بیان اینکه ساخت سه شهرک در استان تهران برنامه ریزی شده گفت: فرایند صدور مجوز احداث این شهرک‌ها در مراحل مختلف قرار دارند به عنوان مثال هم در شرق و هم در جنوب غرب تهران مکان یابی ساخت این شهرک‌ها انجام شده و باید به تصویب شورای عالی شهرسازی برسد. وی خاطرنشان کرد: پس از صدور مجوز شورای عالی شهرسازی، مساحت این شهرک‌ها و سقف جمعیت پذیری آنها اعلام خواهد شد. به گفته این عضو شورای عالی مسکن، شهرک‌ها مزایایی نسبت به شهرهای جدید دارند از جمله اینکه زیرساخت‌های آنها قابل دسترس تر است؛ مشکل حمل و نقل میان شهرک با شهر مادر مانند شهرهای جدید نیست؛ نزدیکی آنها به کلانشهر، جذابیت بیشتری را نسبت به شهرهای جدید ایجاد کرده است. قرار است بخشی از این یک میلیون مسکنی که دولت سیزدهم وعده ساخت آن را داده به این شهرک‌ها منتقل شوند.
 نتیجه‌ای معکوس شهرک سازی
مدیرعامل شرکت عمــران شهــرهای جدید در حالی از احداث 40 شهرک جدید در اطراف کلانشهرها خبر می دهد و قرار است بر اساس آن 3 شهرک نیز در اطراف پایتخت احداث شود و معتقد است مزیت شهرک سازی به جای شهر جدید دسترسی راحتتر به زیرساخت های مورد نیاز است که کارشناسان همواره نسبت به احداث شهرک یا شهرهای جدید در اطراف کلانشهرها به ویژه هشدار داده‌اند که می‌تواند هزینه‌های مازادی را به دولت  تحمیل کند. در این رابطه علی بیت‌اللهی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه ، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با «آرمان ملی» می‌گوید: در مورد احداث یک میلیون واحد مسکونی در سال که به عنوان یکی از شعارهای اصلی در دولت سیزدهم مورد استفاده قرار گرفته و از سوی دیگر افرادی که تمایل به تفکیک وزارتخانه راه از مسکن داشتند نیز بر آن اصرار داشتند سوال حائز اهمیت آن است که این حجم از تولید قرار است در کجا و چگونه ساخته و عرضه شود. وی در ادامه افزود:  اگر تفکر حاکم که مسایل اجتماعی و اقتصادی را در نظر نمی گیرند قرار است این شعار را به مرحله اجرا درآورند و نسبت به احداث مسکن در اطراف کلانشهرها اقدام کنند قطعا نتیجه این با اهداف مورد نظر در تضاد خواهد بود. این کارشناس ارشد حوزه مسکن اشتغال را چالش اصلی دولت در زمینه ساماندهی بازار مسکن دانسته و می‌گوید: یکی از دلایل تمرکز جمعیتی در پایتخت و کلانشهر ها موضوع اشتغال است که باعث شده تا شاهد مهاجرت افراد از روستاها و شهرهای کوچک باشیم اما در نهایت با افزایش قیمت مسکن و اجاره نشینی در کلانشهرها این جمعیت به سمت حاشیه نشیبنی روی آورده‌اند. بیت اللهی در ادامه گفت:‌ ایجاد شهر یا شهرک جدید علاوه بر هزینه‌هایی بالایی که بر دولت به واسطه تامین زیرساخت‌های اولیه همچون حمل و نقل و حامل‌های انرژی تحمیل می کند به افزایش بار ترافیکی و مشکلات ناشی آلودگی های هوا و زیست محیطی دامن می‌زند. وی به ضرورت هماهنگی توسعه مسکن با مقوله اشتغال اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت اگر با افزایش عرضه مسکن قیمت خرید و اجاره در کلانشهرها کاهش یابد اگرچه اقدامی قابل تامل است اما اگر این سیاست با توسعه اشتغال در شهرهای کوچک و روستاها همراه نباشد خود به معضلی دیگر برای دولت و اقتصاد کشور مبدل خواهد شد.به گونه ایکه زمینه مهاجرت معکوس را به این شهرها فراهم خواهد آورد.  عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی توزیع متعادل مسکن همگام با توسعه اشتغال را راهکار اصلی در ساماندهی بازار مسکن دانست و گفت: بهترین رویکرد ایجاد انگیزه برای سکونت افراد در شهرهای صنعتی است که در آن به اشتغال مشغولند بنابراین در صورتیکه تفکر همگرایی را به واگرایی تغییر ندهیم نمی‌توان انتظار تحول در بازار مسکن را داشت . وی در پاسخ به اینکه با توجه به کمبود عرضه آیا تولید مسکن را در حال حاضر فاقد توجیه می‌دانید گفت: آمار نفوس و مسکن هر 5 سال انجام می‌گیرد بنابراین با تکیه بر آماری که در سال 95 اعلام شده در کشور برای جمعیت 80 میلیون نفری بالغ بر 23 میلیون واحد مسکونی وجود دارد که سهم هر واحد 3.7 نفر براورد شده بنابراین کمبود چندانی درب زمینه مسکن وجود ندارد اما موضوع اصلی در زمینه تمرکز جمعیتی در کلانشهرها به ویژه پایتخت است که به افزایش تنش‌های قیمتی در نتیجه برهم خوردن تعادل در عرضه و تقاضا دامن زده است. بیت اللهی همچنین تمرکز بر توسعه شهرهای کنونی و احیای بافت‌های فرسوده را از دیگر الزامات تحقق اهداف مسکنی دولت عنوان کرد و افزود: به جای ایجاد شهر یا شهرک‌های جدید که هزینه سر بار زیر ساخت‌ها را تحمیل می‌کند در صورتی‌که توسعه شهرهای کنونی و احیای بافت‌های فرسوده در اولویت قرار گیرد ضمن افزایش عرضه هزینه‌های تولید را نیز کاهش خواهد داد و از بار مشکلات ترافیکی و زیست محیطی نیز خواهد کاست. موضوع مسکن و گرانی افسار گسیخته به ویژه در کلانشهرهایی همچون تهران به دغدغه اصلی خانوارها تبدیل شده به گونه‌ای که نه تنها دولت‌ها ساماندهی بازار مسکن که با سوداگری به اوج التهابات خود رسیده را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده‌اند بلکه دولت سیزدهم یکی از شعارهای اصلی انتخاباتی خود را ساماندهای این بازار از طریق احداث و ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال کرده است حال با شروع به کار کابینه و رای اعتماد وزار در حالی شاهد اجرایی شدن این وعده هستیم که قرار است برای تحقق آن به سمت شهرک سازی حرکت کنیم موضوعی که تجربه نشان داده شهرک سازی و یا ایجاد شهرهای جدید در زمینه مسکن نتوانسته موفق عمل کند و علاوه بر آنکه خود به معضلی برای دولت برای تامین زیر ساخت ها و حمل ونقل مبدل شده‌اند بلکه زمینه افزایش مهاجرت را نیز فراهم آورده‌اند.