‌فاجعه کمبود پرستار

محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار در گفتگو با آفتاب یزد: آوار سیاست‌های نابخردانه و واکسیناسیون ضعیف بر سر پرستاران می‌ریزد.در سیستم
وزارت بهداشت کشور ما بحث پیشگیری اهمیتی ندارد و بیشتر هزینه‌ها صرف دارو و درمان بیماران می‌شود زیرا منافع عده‌ای در این است که مردم مریض شوند
تا بدین وسیله کسب سود و درآمد کنند. پرستار فقط در‌ای سی یو کم نیست در تمام سطوح کمبود پرستار وجود دارد
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: از ابتدای همه‌گیری بیماری کرونا پرستاران از مهم‌ترین گروه‌های مورد نیاز برای جنگ با این ویروس هستند. در دوره اوج شیوع کرونا بسیاری از پرستاران و دیگر اعضای کادر درمان، به جز کار طاقت‌فرسا مجبور بوده‌اند ساعت‌ها به اضافه کاری مشغول شوند. در طول این مدت هزاران پرستار به کرونا مبتلا شده‌اند و چند صد نفر از آن‌ها جان باخته اند. در سوی دیگر امکان ابتلای اعضای خانواده‌های پرستاران را نیز باید در نظر گرفت. چندی پیش مسئولین از مهاجرت پرستاران در این مدت خبر دادند و موج مهاجرت را زنگ خطری بزرگ برای جامعه دانستند. برای مثال در آن زمان آرمین زارعیان، رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری تهران


به خبرگزاری دانشجو گفته بود از آغاز پاندمی کرونا هر ماه حدود
۵۰۰ پرستار از ایران به کشورهایی مانند کانادا، سوئد و برخی کشورهای
عربی حوزه خلیج فارس مهاجرت کرده‌اند.روز گذشته رئیس بیمارستان سینا از کمبود پرستارآی سی یو خبر داد و این کمبود را مشکل جدی بیمارستان‌ها تلقی کرد. طبق گفته رئیس کل سازمان نظام پرستاری بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر هزار نفر جمعیت دست‌کم به چهار پرستار نیاز است اما این نسبت در ایران به یک هم نمی‌رسد.در صورتی که حدود 6 سال پیش تعداد پرستاران در ایران به ازای هر هزار نفر ۶/ ۱ نفر بوده است. تغییر این نسبت کاهش شمار پرستاران را آشکارتر می‌کند.مطرح شدن کمبود جدی پرستاران آی سی یو این سوال را پررنگ می‌سازد که آیا این کمبود بار دیگر با موج مهاجرت پرستاران مربوط است یا دلایل دیگری را می‌تواند برای آن‌ها در نظر گرفت؟
‏n‌کمبود پرستار ICU مشکل جدی بیمارستان‌ها
رئیس بیمارستان سینا تاکید کرد: همچنان مشکل کمبود تخت در بخش ICU احساس می‌شود و متاسفانه تعداد زیادی از بیماران بدحال در بخش‌ها مانده‌اند؛ چراکه ICUها همگی پر هستند. بیماران بدحال می‌شوند و نیاز به دستگاه و تجهیزات دارند، دستگاه توسط سیستم تامین شده است؛ اما نیروی انسانی برای ایجاد ICU جدید وجود ندارد و پرستارانی که ICU را بچرخانند خیلی کم هستند و حتی با وجود اینکه با رقم‌های بیشتر هم پیشنهاد کار در این بخش را ارائه کردیم اما کسی نمی‌آید که بتوانیم ICU جدید ایجاد کنیم. ما در شرایط عادی هم پرستار ICU کم داشتیم زیرا یک پرستار شاغل در ICU به اندازه یک پزشک عمومی باید مهارت و تبحر داشته باشد و باسواد باشد.
‏n‌عمیق‌تر شدن شکاف رفاه پرستاران داخل و خارج از کشور
چندی پیش عضو شورای عالی نظام پرستاری اصفهان ار عمیق‌تر شدن شکاف رفاه پرستاران داخل و خارج از کشور خبر داد.عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور و دبیر هیئت مدیره نظام پرستاری اصفهان گفت: پدیده مهاجرت پرستاران ایرانی به کشورهای دیگر از قبل وجود داشته ولی با بروز پاندمی کرونا، شکافی که بین وضعیت کار و رفاه پرستاران در داخل و خارج از کشور وجود دارد، عمیق‌تر و نرخ مهاجرت پرستاران به خارج از کشور بیشتر شد. وی به موج مهاجرات پرستاران به خارج از کشور اشاره و اظهار کرد: گرچه آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد ولی گفته می‌شود سالانه حدود هزار پرستار با انگیزه پیدا کردن فرصت‌های شغلی بهتر و رفاه بیشتر به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند.معاون آموزشی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: پرستاران سال‌ها تحصیلکرده و تجارب ارزشمندی به دست آورده‌اند و از دست دادن آنها لطمات سنگینی به نظام سلامت وارد می‌کند که جبران آن بسیار مشکل است. سالانه در حدود
۱۰ هزار پرستار تربیت می‌کنیم و باتوجه به بازنشسته شدن تعداد زیادی از پرستاران و همچنین نیاز روزافزون نظام سلامت به پرستار، بحران کمبود پرستار روز به روز تشدید می‌شود و این کمبود تاثیر زیادی بر کمیت و کیفیت خدمات پرستاری می‌گذارد. وی با بیان اینکه با بروز بحران کووید۱۹ سختی کار پرستاران مضاعف شد، تصریح کرد: کمبود نیروی پرستاری از یک سو و اشغال شدن تخت‌های بیشتر بیمارستان‌ها با بیماران کووید۱۹ از سوی دیگر باعث فرسودگی جسمی و روحی پرستاران شده است.
‏n‌تجربه چندی از پرستاران
یکی از پرستاران بخش‌ آی سی یو به خبرنگار آفتاب یزد گفت:« کار در‌آی سی یو علاوه بر اینکه به مهارت و سواد خاصی نیاز دارد باید پرستار توانایی جسمی و روحی بالایی نیز داشته باشد. زیرا مواجهه روزانه با بیماران بدحال تاثیر روانی زیادی دارد و از سوی دیگر به علت کمبود نیرو، پرستاران باید اضافه کاری هم داشته باشند. در این زمان به دلیل شیوع گسترده کرونا بسیاری از پرستاران بیمار شدند یا از ترس ابتلای اعضای خانواده شان از کار درآی سی یو کناره گرفتند.زیرا لود ویروس در این بخش‌ها بسیار بالاست. بسیاری از همکاران من از زمان شیوع کرونا به کشور‌های دیگر مهاجرت کرده اند. زیرا در آنجا رفاه بسیار بالایی برای پرستاران وجود دارد عده‌ای دیگر هم دنبال نمره زبان برای خروج از کشور هستند و تمام این مسائل باعث کمبود نیروی انسانی در بخش های آی سی یو شده است.» پرستار دیگری گفت:«پرستاران آی سی یو باید دوره‌های خاصی را بگذرانند و هرکسی نمی‌تواند پرستار بخش آی سی یو شود. از سوی دیگر بعد از گذراندن این دوره‌ها پرستار باید تحمل کار در آی سی یو را نیز داشته باشد. در این دوران تخت‌های زیادی در آی سی یو‌ها برای بیماران کرونایی در نظر گرفته شد به همین دلیل کمبود پرستاران کاملا محسوس است. این روزها مهاجرت به دلیل خدمات رفاهی کشورهای مقصد واقعا وسوسه برانگیز است و اگر کسی زبان خوبی داشته باشد به راحتی می‌تواند مهاجرت کند و با مزایای بیشتر فعالیت داشته باشد مهاجرت پرستاران بیشتر به سمت کشورهای حوزه خلیج فارس است. قبل از کرونا هم مهاجرت پرستاران به سمت این کشور‌ها زیاد بود و در مسئله کرونا این موج شدت بیشتری پیدا کرد. همیشه کمبود پرستار وجود داشته است و بیمارستان‌ها به پرستار نیاز دارند »
‏n‌حجم کاری شدید
بابک قرائی مقدم پزشک و کارشناس نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«اگرچه در روزهای گذشته آمار بیماران بستری سیر صعودی نداشته است اما کماکان تخت‌های بیمارستان به شدت تحت فشار بیماران کرونایی است و به شدت این فشار در حال افزایش است. زیرا بر اساس آمار 4 هزار و 500 نفر بیمار در روز گذشته بستری شده اند،اما تعداد ترخیص بیماران بسیار کم است و یک دهم بیماران بستری شده در روز ترخیص می‌شود. زیرا یک بیمار حداقل 6 الی 7 روز نیاز به بستری و مراقبت دارد و فشار کماکان بر پرستاران وجود است. هر روز ما شاهد آن هستیم که تخت‌ها بیش از پیش به بیماران کرونایی اختصاص داده می‌شوند. با توجه به اینکه تعداد بستری‌ها بسیار بالا است به تبع آن تعداد بیماران نیازمند به آی سی یو هم بالا است. بیماری که نیاز به بستری در آی سی یو دارد حتما باید در همان بخش مورد مداوا قرار بگیرد و بنابراین الان فشار بر آی سی یو‌ها و پرستاران بسیار زیاد است.متاسفانه در کشور ما توانایی جذب پرستاران و پزشکان در سیستم درمانی کم است و به دلیل نبود قدرت جذب و نواقص سیستم درمانی، پرستاران مهاجرت می‌کنند و عملا هزینه‌ای که برای تربیت نیروی انسانی صرف شده است به هدر می‌رود. در طول این سال‌ها با توجه به حجم شدید کار پرستاران، روند مهاجرت‌ها شدت پیدا کرده است . همچنین امکان تاسیس آی سی یو بدون تجهیزات و نیروی انسانی وجود ندارد.»
‏n‌مردم ایران نصف حداقل مراقبت‌ها را دریافت می‌کنند
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«اساسا کمبود پرستار از سال‌های گذشته در ایران وجود داشته است.به تدریج به دلیل کم توجهی وزارت بهداشت به مسئله استخدام پرستاران از سال‌ها پیش این کمبود به وجود آمده است. کمبود پرستار این روزها به فاجعه نزدیک است. تعداد پرستار بر اساس جمعیت مشخص می‌شود.برای مثال در بلژیک به ازای هر هزار نفر از جمعیت، بالای 10 نفر کادر پرستاری وجود دارد یا در اروپا این عدد حدود 8 نفر است. برای دریافت خدمات متوسط پرستاری باید به ازای هر 1000 نفر از جمعیت 5 الی 6 پرستار و حداقل به ازای هر 1000 نفر باید
3 پرستار وجود داشته باشد.اما طبق آخرین آمار در سال 2017 ایران به ازای هر 1000 نفر 6/1 کادر پرستاری دارد.یعنی می‌توان گفت بر اساس این آمار مردم ایران نصف حداقل مراقبت‌ها را دریافت می‌کنند. آمار تعداد پرستار در مقایسه با کشورهای دیگر در حد کشورهای عقب افتاده است.در سال‌های 95، 96 و 97میزان استخدام پرستار صفر بوده است.در سال 98 آزمونی برگزار شد و در سال 99 حدود 5000 نفر وارد سیستم شدند.همچنین در سال 99 هم آزمونی به اسم پرستاران اما به کام دیگران برگزار شد زیرا تنها 10 هزار نفر از پرستاران از طریق این آزمون جذب شدند.کرونا درمان ندارد و تنها بیمار نیاز به مراقبت دارد و هزینه‌های درمانی در کشور ما مافیای دارو است که برای مردم و نظام سلامت مشکل زا است. پس زمانی که درمان ندارد بحث اصلی پیشگیری است که باید به وسیله واکسیناسیون صورت بپذیرد که متاسفانه سرعت واکسیناسیون، روش واکسیناسیون و نوع واکسن‌ها در کشور ناکارآمد هستند. نتیجه این ناکارآمدی و سیاست گذاری‌های غلط باعث افزایش بیماری و نیاز مردم برای مراجعه به بیمارستان‌ها می‌شود. الان 18 ماه است که پرستار‌ها 3 برابر حد معمول به دلیل کمبود نیرو کار می‌کنند.ناکارآمدی سیستم و تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا باعث آوار شدن مشکلات بر سر پرستاران می‌شود.پرستارانی که حتی مرخصی هم ندارند و باید چند برابر معمول کار انجام دهند. »
‏n‌در تمام سطوح کمبود پرستار وجود دارد
وی ادامه داد:«آوار سیاست‌های نابخردانه و واکسیناسیون ضعیف بر سر پرستاران می‌ریزد.در سیستم وزارت بهداشت کشور ما بحث پیشگیری اهمیتی ندارد و بیشتر هزینه‌ها صرف دارو و درمان بیماران می‌شود زیرا منافع عده‌ای در این است که مردم مریض شوند تا بدین وسیله کسب سود و درآمد کنند. پرستار فقط درآی سی یو کم نیست و در تمام سطوح کمبود پرستار وجود دارد.به ازای هر تخت باید 2 پرستار و 5/2 نفر کادر پرستاری وجود داشته باشد لذا یک بیمارستان 100 تخته باید 250 نفر کادر پرستاری داشته باشد.اما الان میانگین تعداد کادر پرستاری در ایران به ازای هر تخت حدود 1 نفر است.پس فشار کمبود نیرو بر دوش پرستارانی است که مشغول به کار هستند. بیشتر نیاز مردم مراقبت است و به همین دلیل به پرستار نیز دارند. تمام کادر پرستاری کشور حداقل یکبار کرونا گرفته اند.یعنی هر فرد حداقل دو هفته از چرخه کار خارج شده است. از سوی دیگر حدود 150 نفر از کادر پرستاری جان باخته اند، یکسری بازنشسته شده‌اند و عده‌ای هم ترک شغل و مهاجرت کرده اند.اقدام به مهاجرت در پرستاران بیش از 1000 نفر در سال است و قبلا پروسه مهاجرت سخت بود ولی الان به دلیل نیاز به پرستار پروسه مهاجرت پرستاران تسهیل شده است تا از این طریق کشورهای مقصد کمبود نیروی خود را جبران کنند. ما در تمام سطوح کمبود پرستار داریم و مردم هم از این کمبود پرستار آسیب می‌بینند و جان خود را از دست می‌دهند.سازمان بهداشت جهانی می‌گوید هرچقدر میزان پرستار از کف کمتر باشد به همان نسبت خسارت به مردم و مرگ و میر بالا می‌رود. »