توقف طرح راه‌آهن شیراز- بوشهر در ایستگاه اول

زهره توکلی
خبرنگار
پروژه راه‌آهن شیراز- بوشهر که شروع به‌کار بخشی از قطعات آن 14 سال قبل یعنی سال 86 آغاز شده بود همچنان به‌دلیل کمبود منابع مالی و اختصاص نیافتن اعتبارهای دولتی نیمه کاره باقی مانده است.
هدف اصلی این طرح، اتصال استان بوشهربه شبکه ریلی برای حمل‌ونقل ۳میلیون تن بار در سال نخست بهره‌برداری و افزایش تا ۶ میلیون تن طی ۱۰ سال، همچنین جابه جایی یک میلیون مسافر در سال نخست بهره‌برداری و افزایش تا ۲میلیون نفر طی ۱۰ سال و رونق اقتصادی و اجتماعی این استان بوده است. راه‌آهن بوشهر- شیراز در امتداد خود شهرهای اهرم، کلمه، بوشکان، فراشبند، فیروزآباد، بایگان، کوار، شیراز، زرقان و مرودشت را دربرمی گیرد. طول کل مسیر از سمت شیراز تا بوشهر ۴۳۷کیلومتر است که به ۱۱ قطعه اجرایی تبدیل شده است. پروژه راه‌آهن شیراز- بوشهر- عسلویه که طی این سال‌ها جزو مطالبات مردم استان بوشهر بوده و مورد کم لطفی مسئولان قرار گرفته بود به‌تازگی با سفر یک روزه آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری به استان بوشهر مورد توجه قرار گرفته به‌طوری که وی در این سفر عنوان کرده مصمم هستیم در تکمیل و راه‌اندازی پروژه خط آهن شیراز- بوشهر- عسلویه شتاب ایجاد کنیم.


به‌گفته رئیس جمهوری، پیشرفت ۲۰ درصدی پروژه راه‌آهن شیراز – بوشهر- عسلویه پس‌ از  ۱۴  سال قابل توجیه نیست چرا که تأخیر در اجرای پروژه‌ها موجب اتلاف منابع و فرسودگی تجهیزات می‌شود. مدیران طرح باید برای تکمیل و راه‌اندازی این خط آهن تلاش مضاعف کنند و لازم است در روند تکمیل آن جهش ایجاد شود.
مدیرکل راه و شهرسازی استان بوشهر در گفت‌و‌گو با «ایران» در این باره می‌گوید: پروژه راه‌آهن شیراز- بوشهر، پازل تکمیل‌کننده راه‌آهنی است که اصفهان را به شیراز متصل می‌کند و دارای اهمیت بسیار است چرا که با اتصال به بندر بوشهر، حمل‌ونقل کالاها از این بندر و نیز با اتصال به عسلویه حمل‌ونقل مصالح پتروشیمی به سهولت انجام می‌شود.
فرزاد رستمی می‌افزاید: با توجه به اینکه بوشهر، شهرستانی بندر است و در آن صنایع پتروشیمی و... وجود دارد لذا زمانی ارزش طرح راه‌آهن اصفهان- شیراز، دوچندان می‌شود که به بندر بوشهر و عسلویه وصل شود.
وی با بیان اینکه با اجرای این طرح، در زمینه نقل و انتقال مسافران نیز تسهیلاتی ایجاد خواهد شد اما عمده اهمیت آن، بخش باری این پروژه است، ادامه می‌دهد: سرعتی که برای انتقال مسافران در نظر گرفته می‌شود 160 کیلومتر بر ساعت و برای سرعت باربری 120کیلومتر بر ساعت خواهد بود.
این مسئول در خصوص علل تأخیر اجرای این پروژه با اشاره به مشکلات مالی این طرح می‌گوید: قرار شد در سال 86-85 بحث تأمین مالی زیرسازی این طرح را وزارت نفت عهده دار شود و ریل‌گذاری و... برعهده وزارت راه و شهرسازی باشد لذا در آن سال‌ها، وزارت نفت حدود 40میلیارد تومان برای اجرای این طرح اختصاص داد و عملیات ریل‌گذاری 2 قطعه از این پروژه نیز انجام شد. یکی از قطعات به سمت بوشهر و قطعه دیگر به سمت عسلویه بود که در مجموع این قطعات 97کیلومتر می‌شود.
وی اضافه کرد: متأسفانه پس از آن، دیگر از سوی وزارت نفت، اعتباری برای این پروژه اختصاص نیافت و عملاً پروژه حالت تعطیلی به‌خود گرفت.
رستمی اظهار می‌دارد: البته حدود 2سال قبل، نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی و استاندار وقت و... به این پروژه ورود پیدا کردند و مبلغ جزئی را برای ادامه این طرح اختصاص دادند به‌طوری که پروژه مجدد فعال شد اما نه فعالیت آنچنانی چون منابع مالی آن کم بود، بنابراین قطعه 10 راه‌آهن شیراز– بوشهر که شامل 5/25 کیلومتر و درواقع سخت‌ترین قطعه این پروژه هم از نظر توپوگرافی و هم بحث تونل‌ها و پل‌ها محسوب می‌شود آغاز شد ولی به‌دلیل کمبودهای منابع مالی پیشرفت زیاد و مطلوبی در کل پروژه ایجاد نشد.
وی با اشاره به اینکه پیشرفت فیزیکی کل قطعات زیر 20درصد است، می‌گوید: برآوردها نشان می‌دهد که تکمیل و اجرای کامل پروژه شیراز– بوشهر، نیازمند 25هزار میلیارد تومان است تا بتوان تمام قطعات آن را برای ساخت فعال کرد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان بوشهر می‌افزاید: تاکنون 2 قطعه از سمت فارس انجام شده و در بوشهر نیز هم اکنون یک قطعه فعال است و قطعه‌ای هم  که اجرای آن قبلاً شروع شده بود، نیمه فعال و تعطیل شده  لذا فقط همان یک قطعه فعال است. وی تصریح می‌کند: پیشنهاد وزیر راه و شهرسازی و همچنین رئیس جمهوری این بوده که اگر امکان داشته باشد حدود 200 میلیون دلار از طریق تهاتر نفتی ، یعنی رقمی حدود 5 یا 6هزار میلیارد تومان به این پروژه تزریق کنند تا قطعات فعال شود همچنین با یک گروه چینی هم مذاکراتی داشته‌اند که در صورت امکان، مبلغی به‌عنوان فاینانس به این پروژه اختصاص یابد.
این مسئول تصریح می‌کند: در حال حاضر مقرر شده بررسی‌های لازم انجام شود تا در صورت امکان، هم در قانون بودجه سال 1401 بتوانند مبلغ بیشتری برای این پروژه اختصاص یابند و هم با استفاده از تهاتر نفتی از این دو منبع مالی بتوان فعالیتی  انجام داد. با پیش‌بینی که دارند امید دادند که در سال آینده جهش بزرگی در اجرای این پروژه ایجاد شود.

نیم‌نگاه

پروژه راه آهن شیراز- بوشهر، پازل تکمیل کننده  راه آهنی است که اصفهان را به شیراز متصل می‌کند و دارای اهمیت بسیار است چرا که با اتصال به بندر بوشهر، حمل و نقل کالاها از این بندر و نیز با اتصال به عسلویه حمل و نقل مصالح پتروشیمی به سهولت انجام می شود