آماده باش بیمارستان‌ها در مقابله با موج ششم کرونا

فریبا خان احمدی
خبرنگار
با وجود آنکه واکسیناسیون در کشور از مرز 70 میلیون دوز عبور کرده است و براساس اعلام روزانه وزارت بهداشت تاکنون بیش از 47 میلیون نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲۲ میلیون و ۸۱۶ هزار و ۵۳۶ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده اند،با این حال این روزها زمزمه‌های صعودی شدن شاخص‌های کرونا در میزان موارد ابتلا و بستری از گوشه و کنار کشور شنیده می‌شود. به گونه‌ای که پس از هفته‌ها توصیه و هشدارهای پی در پی مقامات وزارت بهداشت مبنی بر رعایت نکات بهداشتی باوجود پوشش دهی بالای واکسیناسیون پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمده و موج ششم کرونا در راه است. ماجرا به حدی جدی است که وزیر بهداشت از آماده باش بیمارستان‌ها برای ورود به موج ششم کرونا خبر می‌دهد؛ با وجود این به گفته بهرام عین اللهی؛ به‌دلیل پوشش بالای واکسیناسیون به نظر می‌رسد موج بعدی نسبت به موج قبل سبک‌تر باشد. طبق دستور وزیر بهداشت؛ همه پرسنل، پزشکان و پرستاران و کمیته‌های علمی در حال آمادگی برای مواجهه با موج ششم هستند و با تجربیات گذشته نگرانی از درمان بیماران وجود ندارد.
خبرها حکایت از آن دارد که چهره آرام کرونا به‌دنبال تداوم روند کاهشی در عمل به توصیه‌های بهداشتی تغییر کرده است. رؤسای بیمارستان‌ها خیز آرام موارد بستری روزانه در روزهای اخیر نسبت به هفته‌های قبلی را ناشی از کاهش چشمگیر رعایت پروتکل‌های بهداشتی پس از تزریق واکسن می‌دانند. در این میان طبق ارزیابی اپلیکیشن ماسک و آخرین رنگ‌بندی کرونایی شهرها، نسبت به هفته گذشته، دو شهر به شهرهای قرمز کشور اضافه شد و به این ترتیب اکنون ۹ شهرستان کشور در وضعیت قرمز و ۱۰۶ شهرستان نارنجی هستند. اگرچه که رنگ آبی پس از 5 ماه به نقشه کرونایی کشور بازگشته اما گفته می‌شود شهرهای کشور وضعیت باثباتی ندارند. در تهران نیز مطابق اعلام ستاد مقابله با کرونا همچنان شرایط ناپایدار گزارش می‌شود. نادر توکلی معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در تهران نیز به «ایران» می‌گوید: در استان تهران پس از افزایش واکسیناسیون شرایط روبه کاهشی را داشتیم اما سرعت کاهش موارد بستری و مراجعات سرپایی و مرگ و میر‌ها به‌دلیل تداوم روند کاهشی رعایت نکات بهداشتی مطلوب نیست. با این حال در شرایط کنونی تغییر عمده‌ای در آرایش تخت‌های بیمارستانی در مراکز درمانی تهران انجام نداده‌ایم اما همین کاهش سرعت موارد بستری و بیماران سرپایی بخصوص در پایتخت نگران کننده است چرا که اگر کانون آلودگی در نقطه‌ای از کشور فعال شود بسرعت استان تهران را به‌دلیل ارتباط مستقیم آن با بقیه نقاط کشور درگیر می‌کند و این بزرگترین چالش ما است.


مراکز درمانی در تهران برای موج بعدی آمادگی صددرصدی دارند
توکلی با بیان اینکه در شرایط کنونی پایتخت در وضعیت بحرانی نیست، می‌افزاید: در استان تهران هنوز بخش‌های جدید کووید19 اضافه نشده‌اند و بیمارستان‌ها در وضعیت پایداری هستند در حال حاضر 4 هزار و 300 بیمار بستری در مراکز درمانی پایتخت داریم و روزانه حدود هزار و 800 بیمار بستری می‌شوند و همین تعداد هم ترخیص می‌شوند. مرگ و میر روزانه نیز حدود 60 نفر است.
به گفته معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در تهران؛ هم اینک ما در موج پنجم بیماری قرار داریم و به پیک رسیدیم، بعد از آن روال کاهشی داشتیم ولی هنوز موج پنجم تمام نشده است بلکه در شیب نزولی موج پنجم قرار داریم. توقع داشتیم با افزایش واکسیناسیون موج کمتر شود ولی به‌دلیل تداوم روند کاهشی پروتکل‌های بهداشتی به وضعیت عادی نرسیدیم. در روزهای پیک موج پنجم 11 هزار بیمار را در شهر تهران بستری کردیم و روزانه حدود 6 هزار بیمار سرپایی را درمان می‌کردیم طبیعتاً موج سهمگین و هولناک پنجم را سپری کردیم و پیش‌بینی ما این است به‌خاطر افزایش پوشش واکسیناسیون و تجربه حاصل از پیک قبلی مشکلی به‌وجود نیاید. مراکز درمانی آمادگی صددرصدی دارند و سیستم هوشیار است تا این موج طغیان نکند.
توکلی درباره پرداخت معوقات مطالبات مربوط به کادر درمان فعال در بخش‌های کووید19 نیز می‌گوید: در سه ماه اخیر سعی شد تا دریافتی کادر درمان به روز شود اما کاهش درآمد اختصاصی بیمارستان روی دریافتی پرسنل تأثیر گذاشته است هر چند که سعی می‌شود مطالبات کادر درمان از منابع خارج از بیمارستان تا حد امکان جبران شود.
تغییر بخش‌های بستری به کووید19 بستگی به بیماران اورژانس دارد
شروین شکوهی رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان نیز درباره وضعیت آمادگی بیمارستان‌ها به «ایران» می‌گوید: ما هنوز از موج پنجم بیماری خارج نشده‌ایم چرا که کماکان تعداد بیماران و مرگ و میرها از پیک‌های قبلی بیشتر است و همچنان در موج بیماری هستیم. تنها در دو هفته گذشته تعداد بیماران در بیمارستان‌ها به شرایط پایدار رسیده بود اما از 6 روز گذشته مجدداً تعداد بیماران ورودی به بیمارستان‌ها و موارد بستری زیاد شده است. عمده‌ترین دلیل افزایش موارد بیماری به اشتباهات مردم مربوط است. بازگشایی‌ها موجب شده مردم رعایت نکنند که مثال واضح آن حجم انبوه سفرها بود بنابراین آنچه ما در مراکز درمانی می‌بینیم افزایش تدریجی مراجعات سرپایی و بستری است.
شکوهی درباره آماده باش بیمارستان‌ها برای ورود به موج ششم کرونا نیز عنوان می‌کند: از یک سال و نیم گذشته کادر درمان برای برخورد با بیماران آموزش می‌بینند ما در موج پنجم بودیم هنوز هم در همین موج هستیم و همه چیز برای افزایش بار بیماری در بیمارستان‌ها آماده است البته اینکه مراکز درمانی بخش‌های غیرکووید را به بخش کووید تغییر دهند و تخت‌های بیشتری را جهت رسیدگی به بیماران کووید19 وارد مدار کنند بستگی به تعداد بیماران موجود در اورژانس دارد.
رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان در ادامه می‌افزاید: در حال حاضر تعداد تخت‌های موجود در بخش‌های بستری جوابگوی تعداد بیماران موجود در اورژانس بیمارستان است حتی اگر یک مرتبه و در کمتر از دو روز تعداد بیماران اورژانس دو برابر شود آمادگی باز کردن بخش‌های غیر کووید را در حد امکان داریم. این احتمال وجود دارد که بزودی بخش‌های دیگر را هم وارد مدار درمان بیماران کرونایی کنیم.  به گفته وی، بسیاری از بیمارستان‌ها با کاهش موارد بستری بخش‌های کرونایی را تعطیل کردند دلیلش هم کاملاً مشخص است؛مسائل مالی. همه بیمارستان‌ها بدهکار هستند و کووید نیز درآمد آنچنانی برای بیمارستان‌ها ندارد از طرفی سازمان‌های بیمه گر همکاری نمی‌کنند؛ بنابراین بیمارستان‌ها مجبوراند برای افزایش درآمدزایی جراحی‌ها را فعال نگه دارند اما این احتمال دور نیست که بزودی بخش‌های کووید را مجدداً فعال کنند. شکوهی در پاسخ به این سؤال که واکسیناسیون تا چه حد توانسته است شدت و وخامت بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی را کم کند و آیا وضعیت مراجعه بیماران به لحاظ شدت آلودگی مشابه با پیک‌های قبلی است یا خیر؟ عنوان می‌کند: وقتی تعداد بیماران زیاد می‌شود به همان نسبت نیز تعداد بیماران شدید و بدحال هم بالا می‌رود اما پس از تزریق واکسن تعداد بیماران شدید نسبت به پیک‌های قبلی حتماً کمتر شده است. به‌طور کلی واکسیناسیون بین 10 تا 11 برابر بیماری را کم می‌کند همچنین به جای آنکه از هر 100 نفر مبتلا یک نفر قربانی ویروس شود با انجام واکسیناسیون از هزار نفر یک بیمار می‌میرد یعنی اگر در پیک‌های قبلی از 100 نفر بین 10 تا 15 بیمار بستری می‌شدند بعد از واکسیناسیون طبیعتاً از هر هزار نفر 15 بیمار بستری می‌شوند البته تأکید می‌کنم کم و زیاد شدن این عدد و رقم‌ها بستگی به زمان تزریق واکسن، داشتن بیماری زمینه‌ای و نوع واکسن نیز دارد.
رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان می‌گوید: آنچه ما در بیمارستان‌ها مشاهده می‌کنیم تعداد بیماران با وضعیت بد بیماری نسبت به پیک‌های قبلی زیاد نیست اما نسبت مرگ و میر در مقایسه با موارد ابتلا همچنان بالا است چرا؟ یک دلیل عمده آن استفاده اشتباه برخی همکاران پزشک و مردم عادی از داروهای کورتونی از جمله دگزامتازون است. این دارو به‌دلیل تجویز اشتباه مرگ و میر بیماران کرونایی را افزایش داده است. در حالی که دگزامتازون احتمال زنده ماندن بیمار کووید19 را تا 30 درصد افزایش می‌دهد اما زمان تجویز آن بسیار حیاتی است.