روزنامه آرمان ملی
1400/08/04
ترديدهای همسايگان دربرابر طالبان
آرمانملی- حمید شجاعی: تحولات افغانستان در شرایطی پیش میرود که کشورهای همسایه دو ماه پس از نشست نخست در اسلامآباد درباره وضعیت این کشور، قرار است دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان را چهارشنبه هفته جاری در تهران برگزار کنند. در این نشست طرفین قصد دارند تلاش خود را بر چگونگی کمک به تشکیل یک دولت فراگیر در افغانستان با حضور همه اقوام متمرکز کنند. این درحالی است که از طالبان برای حضور در این نشست دعوت نشده و سخنگوی طالبان نیز با استقبال از این نشست گفته در آن شرکت نمیکنیم. برخی معتقدند این عدم دعوت از طالبان به معنای عدم به رسمیت شناختن آنها بهعنوان حکومت رسمی و قانونی افغانستان است.بحران همهجانبه
افغانستان پس از تحولات ماههای گذشته که همواره با درگیری، بیثباتی و انبوه مشکلات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی مواجه بوده، هنوز نتوانسته به آن آرامش سابق و ثبات مدنظر دست پیدا کند. هر چند که عدهای بر این باور بودند که حضور طالبان و تسلط آنها بر افغانستان و ولایات آن، میتواند صلح و ثبات را برای مردم این کشور به ارمغان آورد اما گذشت زمان و حضور طالبان و حتی تشکیل دولت نیز نتوانست افغانستان را از شرایط نهچندان مساعدش خارج کند. چنانکه در حوزههای مختلف شاهد ناکارآمدی و کار نابلدی طالبان هستیم. به لحاظ امنیتی؛ اتفاقات اخیر و بمبگذاریها در مساجد شیعیان، عدم اشراف اطلاعاتی و امنیتی طالبان را نشان میدهد. در حوزه اقتصادی شرایط به قدری بغرنج و فجیع است که بسیاری از نهادهای بینالمللی نسبت به بروز فاجعه انسانی و مرگومیر ناشی از گرسنگی در افغانستان هشدار میدهند. در حوزه سیاسی نیز با وجود بیش از دو ماه که از روی کار آمدن و قدرت گرفتن طالبان میگذرد هنوز هیچ دولتی آنها را به رسمیت نشناخته است. در حوزه شرایط اجتماعی نیز تاثیر حضور طالبان باعث شده تا همان رعب و وحشت بیست سال پیش بر مردم سایه افکند و هر از چندی از کشتن برخی از مردم به دلایل واهی توسط طالبان خبرهایی میشنویم. اما آنچه بیشتر افغانستان را تهدید میکند، بحران غذایی است. چنانکه دیوید بیسلی، مدیر اجرایی سازمان برنامه جهانی غذا وابسته به سازمان ملل گفته ۲۲.۸ میلیون تن -بیش از نیمی از جمعیت ۳۹ میلیون نفری افغانستان- با ناامنی غذایی حاد مواجه شده و به سمت گرسنگی حرکت میکنند، با این وضعیت کودکان و مردم خواهند مرد. کابل سریعتر از توقع هر کسی سقوط کرد و اقتصاد افغانستان هم دارد سریعتر از آن سقوط میکند. مجموع این مسائل باعث شده تا افغانستان در یک بحران همهجانبه گرفتار شود.
نشست تهران
پــس از تحولات ماههای اخیــــر در افغانستان، کشورهای همسایه این کشور برای تصمیمگیری برای آینده پیشروی این کشور و چگونگی برونرفت این کشور از شرایط موجود نخستین نشست همسایگان افغانستان را چهارشنبه 17 شهریور به میزبانی پاکستان و به صورت مجازی برگزار کردند و همه کشورها بر لزوم کمک به افغانستان برای برونرفت از این شرایط تاکید کردند. همچنین توافق شد که دور بعدی این نشست در تهران برگزار شود. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز طی سخنانی در این نشست از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای دراختیار گذاشتن تمامی امکانات خود به منظور پیشبرد مذاکرات بینالافغانی خبر داد. این درحالی است که با گذشت زمان، چهارشنبه هفته جاری یعنی پنجم آبانماه تهران میزبان دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان درباره تحولات این کشور است. آنطور که در رسانهها آمده در این نشست وزرای خارجه ایران، چین، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان شرکت میکنند. البته وزیر خارجه چین به صورت مجازی در این نشست شرکت خواهد کرد و آنطور که رسانهها مطرح کردهاند ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه در افغانستان گفته است که این کشور احتمالا در سطح وزیران در نشست همسایگان افغانستان شرکت خواهد کرد و به گفته او، احتمال دارد سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در این نشست سخنرانی کند. با این حال با وجود اینکه این نشست درخصوص شرایط داخلی افغانستان است، هنوز از طالبان برای حضور در این نشست دعوتی به عمل نیامده است که خود میتواند بیانگر این رویکرد باشد که برخی همسایگان این کشور گویی هنوز طالبان را بهعنوان دولت رسمی و قانونی در این کشور به رسمیت نشناختهاند. این در شرایطی است که پیش از این خیرا... خیرخواه سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ دولت طالبان گفته بود که این گروه هنوز تصمیمی برای شرکت در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران نگرفته است. حال باید دید این نشست در روزهای پیشرو چه زوایا و ابعاد تازهای پیدا خواهد نمود.
طالبان شرکت نمیکند
سخنگوی طالبان با خوب خواندن نشست وزیران خارجه همسایگان افغانستان در ایران، اعلام کرد که این گروه در آن شرکت نخواهد کرد. نمایندگان جنبش طالبان که در افغانستان به قدرت رسیدهاند، در نشست آینده وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان شرکت نخواهند کرد. این را ذبیحا... مجاهد، معاون وزیر اطلاعات و فرهنگ کابینه موقت این کشور روز یکشنبه اعلام کرد. تلویزیون افغانستان سخنان مجاهد را به این صورت نقل کرد: «هیچ یک از نمایندگان دولت امارت اسلامی افغانستان در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان شرکت نخواهد کرد.» در عین حال وی نشست وزرای برنامهریزی شده برای تهران را «خوب» توصیف کرد.
بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا قصد دارد تا یک ماه دیگر نمایندگی دیپلماتیک خود را در کابل بازگشایی کند، زیرا این اتحادیه قصد دارد تعاملات محدود خود را با رژیم طالبان افزایش دهد. افراد مطلع از این تصمیم به روزنامه فایننشال تایمز گفتهاند که بخش دیپلماتیک اتحادیه اروپا قصد دارد به دیپلماتهای کشورهای عضو هم امکان دهد در دفتر نمایندگی این اتحادیه در کابل مستقر شوند. البته اتحادیه اروپا گفته است که به دنبال یک رویکرد دقیق در برابر طالبان است و درحالی میخواهد با دولت طالبان در تعامل باشد که از به رسمیت شناختن آن خودداری میکند. درحال حاضر اکثر کشورهای غربی نمایندگیهای دیپلماتیک خود را از کابل به دوحه، پایتخت قطر منتقل کردهاند و از این کشور بهعنوان واسطه بین کشورهای غربی و طالبان استفاده میکنند.
فشار طالبان بر شیعیان
عملکرد طالبان به نحوی است که با انتقادات گستردهای مواجه شده است. چنانکه آنها هزاران تن از افغانها را با ارعاب طالبان مجبور به کوچ از خانه و زمین خود در شمال و جنوب افغانستان کردهاند که این به معنای مجازات جمعی و بر خلاف قوانین بینالمللی است. این درحالی است که بسیاری از افرادی که مجبور به کوچ اجباری شدند جمعیت شیعیان هزاره هستند و دیگران نیز افراد مرتبط با دولت سابق افغانستان. همچنین زمین و خانههای آنها نیز اغلب توسط حامیان طالبان تصرف شده است. دیدهبان حقوق بشر گفته؛ طالبان از زمان به قدرت رسیدن در ماه اوت شمار بسیاری از هزارهها و دیگر ساکنان این پنج ولایت را وادار کرده تا خانه و کاشانه و مزارع خود را ترک کنند. این دستور، معمولا با یک ضربالاجل چند روزه همراه است و قربانیان هیچ راهی برای شکایت از این تصمیم و دفاع از حق مالکیت خود ندارند. محمد محققرهبر حزب وحدت افغانستان نیز با اشاره به فشار زیاد به شیعیان میگوید: در مجموع حدود ۲۰ هزار خانوار شیعه هزاره در این مناطق زیر تهدید زندگی میکنند و حدود ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارند که همه مورد تهدید کوچ اجباری قرار دارند. هماکنون طالبان برای گرفتن زهرچشم از این خانوادههای هزاره، شبانه به خانههای آنها حمله میکنند و به آنها خسارت وارد میکنند.
سایر اخبار این روزنامه
مسكن چيني، شكننده است؛ نه جهشي
ترديدهای همسايگان دربرابر طالبان
سنگ بزرگ جلوی پای وزیری که سیل واکسن آورد
وقتكشي ايران اعتمادها را كُشت
پدرم متفکر و اهل ابداع بود و مقلد هم نبود
بخشنامههايي كه دلالان را «فولادي» ميكند
صادرات ِگاز، پيشكش؛ تامين داخلي چه شد؟
ماجراي تخريب آلونكها و ناپديدشدن كوه!
جامعهای که جز پول نمیشناسد!
معادله به کدام سمتوسو میرود
کنفرانس تهران، مقدمهای بر شناسایی طالبان؟
سیلی به استاندار یا سیلی به اعتماد مردم؟
دلخوشیها کم نیست!
سیلی تبریز پیام عوام به خواص بود!